“Phù phép” mỡ nội tạng bẩn thành mỡ “sạch”

(TTTĐ) Câu chuyện mỡ bẩn được tuồn ra thị trường tiêu thụ không còn xa lạ với nhiều người. Tuy nhiên, nếu mục sở thị “công nghệ” biến mỡ nội tạng bẩn, lẫn cả phân và đất cát… trở thành loại mỡ “sạch” thơm lừng, nhiều người không tránh khỏi rợn tóc gáy. Từ số báo này, báo Tuổi trẻ Thủ đô sẽ đăng tải loạt bài: “Phù phép” mỡ nội tạng bẩn thành mỡ “sạch”…

Bài 1: Thứ gọi là mỡ “sạch” thơm lừng… miễn chê

“Cứ mỗi lần nhà chị ấy rán mỡ là mùi bốc lên khét lẹt, khó chịu lắm. Nhiều hôm, tôi nhìn thấy mỡ họ thu mua về có lẫn cả lòng, ruột lợn, thậm chí cả đất, cát… nhưng chẳng được làm sạch, chỉ dội nước qua loa rồi cho vào chảo rán. Mỡ rán xong lại được đổ ra thùng phuy cáu bẩn đen xì, ruồi nhặng bu kín...”. Đó là lời kể của những người dân sống bên cạnh nhà chị L bán mỡ lợn (chợ Bún, xã Đa Tốn, Gia Lâm, Hà Nội).

Từ chảo rán đến… phuy đựng đều cáu bẩn

Đến khu vực chợ Bún (xã Đa Tốn, Gia Lâm, Hà Nội) hỏi thăm nhà chị L bán mỡ lợn, không ai là không biết. Nhà chị này nổi tiếng với nghề rán mỡ lợn.

Ngôi nhà hai tầng nằm giữa khu dân cư đông đúc và được đóng kín cổng cao tường, ít người ra vào. Đứng gọi cửa lúc lâu, một người đàn ông trung tuổi, lững thững bước từ ngoài đường đi về, vẻ mặt “hình sự” nhìn tôi một cách quan sát. Chỉ đến khi tôi ngỏ lời muốn mua mỡ, người này mới tươi cười dẫn tôi vào sâu phía sau của ngôi nhà, nơi chế biến và đưa ra thị trường hàng tạ mỡ lợn mỗi ngày.

Khu vực chế biến mỡ của gia đình chị L

“Nhà anh vẫn còn hàng nhưng không nhiều. Em lấy dùng tạm, một hai hôm nữa qua lấy thêm” - người đàn ông tên T (chồng chị L.) nói.

Chẳng để tôi kịp trả lời, anh “bồi” thêm: “Em là khách mới à? Anh chưa gặp em bao giờ. Ai giới thiệu cho em vào đây thế? Chắc là mấy người cùng làm hàng hả? Mà nhà em ở đâu? Em làm hàng gì, cơm phở hay bánh rán? Vào đây là đúng đấy, nhà anh làm đảm bảo lắm. Mỡ làm ra còn chẳng kịp để bán…”.

Từ cổng nhà đi vào, qua mấy lần rẽ, cuối cùng tôi cũng đã đến nơi trực tiếp chế biến và tuồn ra thị trường hàng tạ mỡ mỗi ngày. Chỉ vào mấy can dầu ăn cũ loại 10 lít xếp chồng lên nhau, anh T nói: “Chỉ còn ngần này mỡ thôi. Mỡ này anh mới làm hôm qua. Em lấy nhiều không anh cân cho. Mẻ mỡ này ngon lắm, mỡ sạch mà thơm lừng, miễn chê luôn”.

Nhìn vào những can mỡ “sạch” thơm lừng, miễn chê, tôi thấy lắng bên dưới một lớp cặn đen kịt như nhựa đường. Sợ để “bong” mất “miếng mồi ngon”, Anh T. vội giải thích: “Cái cặn kia là mỡ đông lại chứ không phải bẩn đâu, nếu em không muốn lấy cặn anh sẽ chắt mỡ trong cho. Em muốn lấy thế nào cũng được, có 16.000 đồng một cân, lấy cả can 10 lít về dùng dần nhé”.

Vừa nói, anh T. vội đi kiếm một chiếc can đựng dầu ăn loại 5 lít để san chiết mỡ cho tôi. Theo quan sát của tôi, đây chỉ là một cái lán nhỏ được gia đình anh dựng lên để rán mỡ. Bên trong là hai bếp gas công nghiệp, trên bếp còn một chảo tóp mỡ đen xì, mà theo lời anh T. nói thì số tóp đấy được rán từ hôm qua. “Ngần này mỡ mà chỉ còn có một ít tóp đấy thôi. Tí nữa rảnh anh sẽ tiếp tục ép ra để lấy mỡ loại hai nữa, loại này thì rẻ hơn, chất lượng chắc chắn không bằng loại kia được”, vừa nói anh T. vừa chỉ tay về phía mấy chiếc can nhựa đựng mỡ cáu bẩn, đang được ruồi, nhặng bâu kín xếp ở góc tường. Ngay cạnh đấy còn có hai chiếc thùng phuy để đựng mỡ thành phẩm. Tất cả dụng cụ chế biến từ chảo, muôi lớn để múc mỡ, đũa, xô đựng tóp, thùng phuy đựng mỡ… đều bám một lớp cáu bẩn, đen xì, nhầy nhụa mỡ.

Làm nhỏ lẻ nên không phải xin giấy phép

Thơm lừng, miễn chế nhưng khi cánh phóng viên chúng tôi hỏi về giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm và thời hạn sử dụng loại mỡ này thì anh T. nói: “Mỡ nhà anh lấy ở lò mổ gần đây, vì là mối ruột nên đảm bảo vệ sinh lắm! Mỡ rán xong em cứ để thoải mái hàng năm cũng không bị hỏng. Nhà anh chỉ làm nhỏ lẻ, có lập cơ sở sản xuất đâu mà phải xin giấy phép với giấy chứng nhận làm gì”.

Theo phản ánh của những người dân sống xung quanh, chợ Đa Tốn không riêng nhà chị L sản xuất mỡ bẩn mà còn có một số hộ khác nữa. Tất cả các hộ đều sản xuất theo hộ gia đình, làm thủ công, manh mún và chẳng bao giờ thấy ai đến kiểm tra, giám sát.

Nói về chất lượng mỡ, một người hàng xóm nha chị L chia sẻ: “Chúng tôi là người sống quanh đây rất bức xúc vì cứ mỗi lần nhà chị ấy rán mỡ là mùi bốc lên khét lẹt, khó chịu lắm. Nhiều hôm nhìn thấy mỡ họ thu mua về có lẫn cả lòng, ruột lợn, thậm chí cả đất, cát… nhưng cũng chẳng được làm sạch, chỉ dội nước qua loa rồi cho vào chảo rán. Mỡ rán xong lại được đổ ra thùng phuy cáu bẩn đen xì, ruồi nhặng bu kín”.

Theo tìm hiểu của phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, số mỡ các hộ gia đình làm ra được đem đi giao cho khắp các quán cơm rang, mì xào, các quán làm bánh rán, bánh chưng rán ở trong các chợ lân cận. Cũng có người đến tận nhà lấy, nếu đến tận nơi giá sẽ rẻ hơn và được ưu tiên lấy mỡ mới.

“Tôi nghe nhà chị L. này kể, có ngày chị ta bán cả tạ mỡ nước. Nhiều hôm còn không có mà bán, người mua hàng phải đặt trước mới có. Tôi chỉ thương những người dân không biết mà ăn phải những loại mỡ bẩn do nhà chị L làm ra”, bà H (hàng xóm nhà chị L) kể.

(còn nữa)

Khắc Nam