Ra mắt bộ tiểu thuyết vĩ đại "Vận mệnh người lính tốt Svejk trong đại chiến thế giới"

Đây cũng bản dịch trực tiếp từ tiếng Séc đầy đủ và công phu nhất từ trước đến nay của tác phẩm, được thực hiện bởi dịch giả Bình Slavická với sự hợp tác giữa Bộ Văn hóa Cộng hòa Séc, Đại sứ quán Cộng hòa Séc tại Việt Nam và Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam.

Bộ tiểu thuyết "Vận mệnh người lính tốt Svejk trong đại chiến thế giới"

Dự án xuất bản này nằm trong khuôn khổ Chương trình bảo vệ di sản văn hóa Séc ở nước ngoài. Jaroslav Hašek (1883-1923) cùng với những tên tuổi lớn như Franz Kafka (1883-1924) và Karel Čapek (1890-1938) đã dần trở nên quen thuộc với độc giả Việt Nam trong những năm qua là bộ ba tác giả lớn sống vào giai đoạn cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX và có ảnh hưởng sâu sắc tới văn hóa và văn học Séc đương đại nói chung.

Cuốn tiểu thuyết vĩ đại "Vận mệnh người lính tốt Švejk trong Đại chiến Thế giới" của Jaroslav Hašek được dịch sang tiếng Việt hứa hẹn sẽ góp phần hoàn thiện cái nhìn của độc giả Việt Nam về một nền văn học lâu đời với nhiều dấu ấn rực rỡ của Cộng hòa Séc.

Vận mệnh người lính tốt Švejk trong Đại chiến Thế giới kể về một anh chàng làm nghề bán chó tên là Švejk ở Prague. Hay chuyện, tốt tính, nhưng nhiều lúc lại đần độn như thể có chủ ý, Švejk nhiệt tình tham gia vào cuộc chiến để phụng sự Hoàng đế Áo Hung. Cuốn tiểu thuyết theo chân Švejk trong những tình huống dở khóc dở cười phần lớn do chính Švejk gây nên.

Vận mệnh người lính tốt Švejk trong Đại chiến Thế giới bao gồm 4 tập, khi dịch sang tiếng Việt sẽ được chia thành 2 quyển: Quyển 1 gồm tập 1 và 2, xuất bản vào tháng 10/2020; Quyển 2 gồm tập 3 và 4, xuất bản vào giữa năm 2021.

Cuốn tiểu thuyết có một không hai trong lịch sử văn học Séc này cũng có một số phận rất đặc biệt. Ngay sau khi nó ra đời, và cả một thời gian dài sau đó, trong khi những người dân thường đọc nó một cách say mê và khoái chí thì, trừ một số nhà văn nhà báo nhận thấy ngay đây là một tác phẩm đáng đọc, làng văn Séc hầu như không chấp nhận nó, không coi nó là một tác phẩm văn học, không coi tác giả của nó là nhà văn. Thậm chí còn có ý kiến cho rằng Švejk là kẻ trốn tránh nghĩa vụ, rằng cuốn sách này gây tác hại đến đạo đức người lính, có người còn nguyền rủa phỉ báng Hašek và cách sống của ông.

Nhưng dần dần, những lời khen nhiều hơn, và sau đây là một số trích dẫn thay cho lời phân tích tác phẩm: Nhà văn, nhà báo và dịch giả Ivan Olbracht (1882–1952) đã viết những dòng này năm 1921: “Nếu muốn cười thật sự, bạn hãy đọc Vận mệnh người lính tốt Švejk trong Đại chiến Thế giới của Jaroslav Hašek... Hàng chục nghìn người đọc Vận mệnh người lính tốt Švejk trong Đại chiến Thế giới (10.000 cuốn phát hành lần đầu đã bán hết), hàng chục nghìn người nghiêng ngả cười trên các trang sách.

Tượng người lính tốt

Thế mà không một nhà phê bình văn học nào dám khen nó. Bạn hãy hỏi một độc giả bình thường nhận xét của người ấy về cuốn sách, và độc giả ấy mới chỉ nghe đến tên Švejk là đã bật cười. Suy cho cùng thì đó là câu trả lời tốt nhất. Nhưng nếu bạn hỏi một người “có trình độ về văn học” thì người ấy cười độ lượng rồi ngập ngừng trả lời nước đôi: “Ờ…”. Người ấy không dám làm kẻ vô ơn mà nói gì xấu về cuốn sách, bởi nó đem lại cho người ấy nhiều lúc vui vẻ. Nhưng khi nghĩ đến phong cách hoàn toàn “phi văn học”, đến ngôn ngữ nhà binh, đến ngôn ngữ ngoài đường phố và các quán ăn rẻ tiền thì người ấy lại sợ mất thể diện khi nói “đấy là cuốn sách tuyệt vời”.

Švejk là một kiểu nhân vật hoàn toàn mới trong văn học thế giới. Một kiểu người đần độn trong dân gian Séc lần đầu tiên xuất hiện trong văn học viết và được đưa vào cuộc sống hiện đại ồn ã. Một kiểu người bình thản được nhìn từ một góc độ mới. Chúng ta vui vì gặp một kiểu người hoàn toàn ngược với kiểu người đáng ghét “tính nết có vấn đề”, “không bằng lòng với bất kỳ tình huống nào, cũng chẳng hợp với bất kỳ tình huống nào”, bởi vì Švejk là người hài lòng trong mọi tình huống, và cũng ở thế mạnh hơn trong mọi tình huống.

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, tượng người lính tốt cũng được đeo khẩu trang

Một người ngu tinh khôn, hay thật sự là một người ngu tài tình, người có cái vẻ hiền lành ngu xuẩn, nhưng đồng thời ranh mãnh như thế phải thắng ở mọi nơi. Kiểu người văn học mới này không thể làm chúng ta quan tâm đến thế, vui vẻ đến thế, nếu nó không phải là một phần của chúng ta, nếu “ngôn ngữ Švejk” ít nhiều không phải là của tất cả chúng ta, tương tự như “ngôn ngữ Don Quixote”, “ngôn ngữ Hamlet”, “ngôn ngữ Faust”, hay “ngôn ngữ Oblomov”.

Ra mắt 2 tập truyện mới về những người trẻ đi tìm chính mình

Ra mắt bộ sách "Tuyên bố về quyền"

Tọa đàm "Kiều trong cuộc sống hôm nay" và ra mắt bộ sách Kiều đặc biệt