Thâm nhập và vạch trần quy trình làm bánh mì, bánh bao siêu nhanh, siêu tiết kiệm, siêu bẩn (Kỳ 1)

(TTTĐ) “Các công đoạn bằm thịt, bằm củ sắn… đều được công nhân thực hiện ngay dưới mặt sân, sát bên cạnh chuồng chó và những bội úp gà. Đáng ngại nhất là khi những con gà trống vỗ cánh gáy thì phân gà khô và bụi… bay mù trong khu vực xử lý nguyên liệu, bánh thành phẩm”, ông Thi cho biết.

Cơ sở sản xuất bánh mì Thuận Tiến 1, nơi bị “tố” là sản xuất các loại bánh trong điều kiện mất vệ sinh

Nuôi gà, nuôi chó ngay trong khu vực sản xuất

Mới đây, Báo TT&ĐS nhận được phản ảnh về việc chế biến thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, đe dọa sức khỏe người tiêu dùng tại cơ sở sản xuất bánh mì Thuận Tiến 1 (đường 30/4, phường Hưng Lợi, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ). Lò bánh Thuận Tiến 1 là cơ sở sản xuất chính, cung cấp nhiều loại bánh cho các điểm bán lẻ cùng tên nằm ở nhiều nơi.

Ông Hiếu Trung (ngụ phường An Lạc, quận Ninh Kiều, một khách hàng mua bánh mì tại Thuận Tiến) phản ảnh:“Mặc dù là cơ sở sản xuất thực phẩm nhưng ngay cạnh khu vực chế biến, chủ cơ sở này còn bố trí thêm chuồng nhốt… chó và gà đá”.

Theo ông Trung, danh nghĩa là lò sản xuất bánh mì, nhưng cơ sở Thuận Tiến là 1 tổ chức sản xuất nhiều loại sản phẩm như: chả Huế, heo quay, bánh bao, bánh bông lan… Một người từng làm việc ở đây cho hay, trong quá trình sơ chế, thịt bằm sau khi được vo viên, chờ tới công đoạn hấp bánh bao nhưng không được che đậy nên thu hút nhiều ruồi nhặng từ chuồng gà, chuồng chó bay vào đậu.

Ông Chánh Thi, một cựu nhân viên từng làm việc trực tiếp tại cơ sở Thuận Tiến 1 đã thẳng thắn chia sẻ với TT&ĐS.

Khay nhân bánh bao

-PV TT&ĐS:Từng làm việc tại lò bánh này, ông đánh giá thế nào về cách bố trí mặt bằng sản xuất của cơ sở Thuận Tiến 1?

-Ông Chánh Thi: Khu vực sản xuất nói chung rất mất vệ sinh. Đại loại là khu vực chế biến thực phẩm không được xây dựng, che chắn thành khu biệt lập riêng mà nằm chung với khu vực chăn nuôi gia cầm, vật nuôi. Thế nên chỉ nhìn bằng mắt thường cũng có thể đánh giá, khó có thể đảm bảo được yêu cầu vệ sinh, an toàn thực phẩm.- Ông có thể nói rõ hơn những ái ngại của ông về yếu tố vệ sinh trong khu vực sản xuất đó?

- Khu sản xuất các loại bánh ngọt, bánh mì, chả… nằm liên tiếp phía sau tiệm bánh Thuận Tiến 1. Tại khu vực sản xuất đó, một bên là chuồng gà, kề bên là khu sản xuất bánh bông lan, rồi khu sản xuất nhân bánh bao… Bánh bao được bán trong nội ô Cần Thơ và 1 cơ sở của Thuận Tiến ở thị xã Bình Minh (tỉnh Vĩnh Long).

Mất vệ sinh nhất phải nói đến các khâu chế biến bánh bao. Các công đoạn bằm thịt, bằm củ sắn… đều không được công nhân thực hiện trên bàn mà ngồi làm ngay dưới mặt sân, sát bên cạnh chuồng chó và những bội úp gà. Đáng ngại nhất là khi những con gà trống vỗ cánh gáy thì phân gà khô và bụi bay mù trong khu vực xử lý nguyên liệu, bánh thành phẩm.

Khu vực bếp chế biến thực phẩm cho người, nhiều lúc lại biến thành nơi chế biến thức ăn nuôi cá vì chủ cơ sở này còn có 1 trang trại nuôi thủy sản ở tỉnh Hậu Giang. Nguyên liệu chế biến thức ăn nuôi cá không chỉ là những loại bánh hết hạn sử dụng mà còn có cả những loại phế phẩm là mỡ heo ôi hư. Lúc bằm thịt và củ sắn làm nhân bánh, công nhân lỡ làm chúng bị văng ra nền nhà thì lấy tay lượm lại, rửa sơ rồi bỏ vào làm tiếp.

Chuồng chó, bãi úp gà và khu vực sản xuất nằm kề sát với nhau

- Quy mô chăn nuôi tại cơ sở sản xuất bánh ra sao, thưa ông?

- Cố định là khu vực chuồng để nhốt 2 con chó becgiê. Còn số lượng gà nuôi thường xuyên biến động, nhưng cao điểm có lúc có tới hơn 30 con gà đá được nuôi giữ tại đây. Ban ngày, gà được đưa ra ngoài úp bội tràn lan trên khoảng sân, vây quanh khu chế biến gồm cả khu vực sơ chế nguyên liệu và một số lò nướng bánh. Có lần bất chợt đàn gà chết liên tiếp cả chục con vì dịch bệnh. Những người làm việc ở đây rất lo lắng vì sợ cúm gia cầm.

- Còn quá trình bảo quản, lưu hành sản phẩm?

- Mỗi ngày xưởng bánh cho ra lò khoảng 10 khay bánh ngọt các loại, mỗi khay hơn chục bánh, 400 - 500 bánh bao và một lượng lớn bánh mì. Sau đó bánh được đưa đi các điểm bán lẻ trong hệ thống. Ở từng nơi, bánh bao được bảo quản trong tủ mát, hấp nóng tới đâu bán tới đó. Có vài lần, chính tôi phát hiện bánh bông lan ở các điểm bán lẻ bán tồn thu gom về, tại cơ sở chính này nó được gia công thêm phần kem phủ bên ngoài, thành bánh kem mới đem bán tiếp. Còn xe tải nhỏ chở nguyên liệu làm bánh cũng là xe dùng để chuyên chở thực phẩm quá đát, làm thức ăn cho cá!

- Ông và các công nhân trước đây có hay ăn sản phẩm mà mình sản xuất?

- Lúc mới vào làm, tôi còn dám ăn. Nhưng sau khi chứng kiến quy trình sản xuất, hầu như không ai dám ăn.

Khung cảnh khu sơ chế làm nhân của cơ sở

Dồn bánh mì hết hạn vào ngay cạnh khay bánh mì

Anh T.T.Q. một khách hàng vẫn chưa hết bức xúc khi mua phải ổ bánh mì cũ của cơ sở bánh mì Thuận Tiến 1.“Tôi mua 2 ổ thì có 1 ổ bị cứng, có mùi. Nhìn sâu vào cửa hàng thì thấy 1 nhân viên chạy vào lấy ổ bánh mì ở đống bánh mì to được đặt dưới đất. Tôi không ngờ bánh mì, bánh ngọt sau khi bán không hết họ chất thành từng đống, bỏ ngay dưới đất, ngay cạnh khay bánh mì mới để bán. Khi đó, chỉ cần khách lơ là thì dính ngay ổ bánh mì cũ”, anh Q. nói.

Chị N.T.L. (quận Ninh Kiều) cũng cho hay:“Không chỉ bánh mì, bánh ngọt được đặt thành đống sau khi bán không được hay quá hạn hoặc bị hư mà còn nhiều chuyện kinh khủng hơn nữa. Trong một lần mua bánh mì, tôi hỏi nhờ đi nhà vệ sinh. Thế là vào đó thấy được người ta chặt thịt heo, làm bột, lấy vỏ trứng cút bên cạnh đàn gà, nền đất, làm bánh, nhân bánh bao dơ kinh khủng thế là chạy ra ngoài hoãn lại và chuyển sang lấy bánh mì đặc ruột chứ không dám lấy bánh mì thịt”.

Sau khi nhận phản ánh về thực trạng mất vệ sinh ở cửa hàng sản xuất bánh bao, bánh mì, bánh bông lan Thuận Tiến 1, ngày 19/5, PV TT&ĐS đã đóng vai 1 người đang cần việc làm để xin việc ở đây. Đa số các nhân viên làm việc ở đây có tuổi từ 17-25. Khi vào làm tất cả nhân viên phải trải qua khâu trình lý lịch như nhà ở đâu, làm gì chưa… đặc biệt phải bắt buộc nộp cả giấy CMND và hộ khẩu. Lương được trả theo kiểu: 1 tháng thì nhận được nửa tiền lương, số tiền lương còn lại được thông báo là để… gối đầu. Không ít nhân viên sau khi nghỉ cũng phải ấm ức mất đi nửa tháng tiền lương, do kiểu trả tiền mập mờ của cơ sở này.

Đống bánh mì hết hạn được đặt ngay cửa, cạnh khay banh mì mới

PV được phân công làm ở khâu sơ chế làm bánh mì, nhân bánh bao, bánh ngọt của cơ sở này. Đúng như lời nhiều người nói, bánh mì sau khi bị “ế” được nhân viên gom về 1 góc đổ đống ngay sau cánh cửa lớn của cửa hàng. Tại đây, nếu người mua đứng ở ngoài chỉ cần đưa mắt nhìn sơ qua là thấy. Nó được đặt cạnh ngay những khay bánh mì nóng hổi của cửa hàng.

Chỉ hơn 1 ngày PV có mặt tại đây, đã có hàng chục bao bánh mì cũ được các cửa hàng chở về (Thuận Tiến có 5 cơ sở ở Cần Thơ). Khi PV giả vờ hỏi một nhân viên làm chuyên khâu bán bánh mì về đống bánh mì trên thì người này vừa cười vừa nói:“Bán được thì bán, không thì tìm cách khác. Chứ không có chuyện cửa hàng bỏ không đống bánh”.

Cơ sở sản xuất này khá tuềnh toàng, bên cạnh căn nhà đơn sơ được dựng bằng vài tấm tôn, nhựa làm nơi ngủ cho các nhân viên. Cách đó khoảng 3 bước chân là khu chuồng gà với đàn gà chọi lên tới hàng chục con. Rồi ngay cạnh là nơi ở của 2 con chó. Cuối cùng, nằm thọt ở phía sau là nơi để cất giữ thịt của cơ sở, cũng là nơi bí ẩn ít có người vào được. Các thùng giấy, can nhựa, phế phẩm được vứt bừa bãi.

Nhóm PV TT&ĐS