Tổng thống Mỹ ban bố lệnh khẩn cấp quốc gia để xây tường biên giới

Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Vườn Hồng, Nhà Trắng, 15/2. Ảnh: Reuters

Bài liên quan

Nghị sỹ Mỹ: Đạt thỏa thuận nhằm tránh đóng cửa chính phủ lần hai

Mỹ có thể lùi thời hạn "đình chiến thương mại" với Trung Quốc

Bộ Ngoại giao thông tin về cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều tại Việt Nam

Tổng thống Trump thông báo hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều diễn ra ở Việt Nam

Tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia cho phép ông Trump chuyển 3,6 tỷ đô la Mỹ từ ngân sách dành cho các dự án quân sự sang kế hoạch xây tường biên giới. Bên cạnh đó, ông Trump cũng sẽ sử dụng thẩm quyền của Tổng thống về ngân sách để trích 2,5 tỷ USD từ các chương trình liên bang, 600 triệu USD từ quỹ của Bộ Tài chính Mỹ.

Như vậy, cùng với hơn 1,3 tỷ USD dành cho các hoạt động đảm bảo an ninh biên giới được được lưỡng viện quốc hội Mỹ thông qua hôm 14/2 vừa qua, ông Trump tổng cộng có khoảng 8 tỷ USD cho việc xây tường biên giới với Mexico. Như vậy, con số này cao hơn đáng kể so với mức 5,7 tỷ USD mà ông đề xuất trước đó.

Trong lịch sử xứ sở cờ hoa, việc ban bố tình trạng khẩn cấp đã có từ Chiến tranh Thế giới 2, trước thời điểm quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Khẩn cấp quốc gia. Các tổng thống Mỹ đã 58 lần ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, trong đó 31 lệnh khẩn cấp vẫn đang có hiệu lực.

Phần lớn các lệnh tình trạng khẩn cấp quốc gia được sử dụng nhằm phục vụ thực thi chính sách đối ngoại, bao gồm lệnh trừng phạt kinh tế nhắm vào các quốc gia, cá nhân hoặc tổ chức nước ngoài có hoạt động đe dọa tới an ninh quốc gia Mỹ.

Tuy cho rằng việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia được ban hành xuất phát từ cuộc khủng hoảng an ninh tại biên giới với Mexico, ông Trump ngay lập tức đã vấp phải phản ứng gay gắt, đặc biệt từ đảng Dân chủ. Các lãnh đạo Dân chủ đã ra thông cáo chỉ trích tuyên bố khẩn cấp quốc gia của ông Trump là hành động vi hiến và cảnh báo ông Trump sẽ phải đối mặt với các thách thức pháp lý.

Trong một tuyên bố chung, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Dân chủ Chuck Schumer, nhấn mạnh: “Việc ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia về một cuộc khủng hoảng không tồn tại là vi phạm Hiến pháp và khiến nước Mỹ trở nên kém an toàn hơn, là hành động đánh cắp ngân sách quốc phòng dành cho an ninh của quân đội và nước Mỹ”.

Về phía mình, Tổng thống Trump thừa nhận ông sẽ phải đối mặt với rất nhiều thách thức pháp lý khi ban bố lệnh khẩn cấp quốc gia. “Tôi nghĩ sẽ phải đối mặt với các vụ kiện. Tôi không đáng bị kiện. Chúng tôi sẽ chiến thắng tại Tòa án tối cao”, ông Trump nói.

Trên thực tế, Quốc hội Mỹ hoàn toàn có thể thông qua một nghị quyết chấm dứt hiệu lực của lệnh khẩn cấp quốc gia do Tổng thống ban bố. Tuy nhiên, nghị quyết này sau khi được biểu quyết tại lưỡng viện vẫn sẽ phải đệ trình lên Tổng thống Trump và ông có thể sẽ lại phủ quyết. Để vô hiệu hóa quyền phủ quyết của Tổng thống cần 2/3 phiếu ủng hộ ở Quốc hội.

Ngọc Ly