Triển khai chương trình toàn quốc mỗi xã một sản phẩm

Tham dự Hội nghị có ông Vương Đình Huệ - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ Tướng Chính phủ, ông Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ NN và PTNT, ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT. Cùng dự còn có đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo 63 tỉnh, thành phố của cả nước, các doanh nghiệp, HTX nông nghiệp, Chủ tịch Hiệp hội OCOP của Nhật Bản…

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu chỉ đạo hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, đồng chí Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ NN và PTNT cho biết, việc Chính phủ phê duyệt chương trình OCOP được đúc kết từ thành công và kinh nghiệm của cả quốc tế cũng như trong nước, được đánh giá là một giải pháp rất cụ thể, hiệu quả, giúp thúc đẩy phát triển nhóm sản phẩm cấp xã, huyện.

Từ Hội nghị OCOP tại Quảng Ninh tháng 3/2017, thực hiện chỉ đạo của Thủ Tướng Chính phủ về việc nhân rộng mô hình, cách làm của tỉnh Quảng Ninh, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã chủ trì hướng dẫn các địa phương điều tra, khảo sát xây dựng Đề án chương trình quốc gia mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Ngay từ khi chưa được Thủ tướng phê duyệt, các địa phương đã chủ động xây dựng đề cương Đề án của tỉnh mình. Đến nay đã có 60 tỉnh triển khai xây dựng Đề án chương trình OCOP, trong đó có 30 tỉnh lập xong Đề án. Đặc biệt đã có 5 tỉnh phê duyệt Đề án và ban hành Kế hoạch triển khai Chương trình OCOP, riêng Quảng Ninh đã phê duyệt giai đoạn 2 (2017 – 2020), trong gần 3 năm đã có gần 200 sản phẩm.

Bộ trưởng Bộ NN và PTNT Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại Hội nghị

Sau 8 năm triển khai Nông thôn mới, toàn quốc đã có 3.370 xã đạt chuẩn nông thôn mới (37,7%), 53 huyện thị xã được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận đạt chuẩn. Nhiều địa phương đã bước vào giai đoạn xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, nông thôn mới nâng cao. Chính phủ cũng đã có chỉ đạo về giải pháp xây dựng nông thôn mới cấp thôn bản cho những vùng đặc thù, khó khăn. Đây có thể xem là nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong xây dựng nông thôn mới, tạo nên điều kiện vô cùng thuận lợi để chúng ta tập trung vào phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, mặc dù trong đó còn nhiều hạn chế, tồn tại cần khắc phục, tháo gỡ.

Bộ trưởng khẳng định, việc Chính phủ phê duyệt Chương trình OCOP được đúc kết từ thành công và kinh nghiệm của cả quốc tế cũng như trong nước, được đánh giá là một giải pháp rất cụ thể, hiệu quả, giúp thúc đẩy phát triển nhóm sản phẩm cấp xã, huyện.

Bộ trưởng nhấn mạnh hơn, để tiếp tục thực hiện mục tiêu phát triển KT – XH đất nước, với cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, chúng ta quyết tâm thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, tập trung phát triển theo định hướng 3 nhóm sản phẩm chủ lực, trong đó bằng chương trình quốc gia OCOP giúp khai thác tiềm năng, lợi thế của nông nghiệp – nông thôn quy mô cấp xã, huyện trong tổ chức sản xuất, thực hiện mục tiêu đưa ngành nông nghiệp trở thành một trong những trụ cột kinh tế quan trọng của đất nước.

Lễ ký kết hợp tác thực hiện chương trình mỗi xã một sản phẩm

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đề nghị các địa phương, DN, HTX cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, cách làm trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng Đề án Chương trình OCOP. Từ đó giúp chính phủ các bộ ngành nắm bắt, có chỉ đạo quyết liệt hơn giúp tổ chức triển khai Chương trình, sớm đưa Chương trình OCOP đi vào thực tế, đạt kết quả ngay trong năm 2018, góp phần thực hiện cơ cấu lại SXNN gắn với xây dựng NTN ở mỗi địa phương.

Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, khi phát biểu công bố quyết định 490/QĐ-TTg, ngày 7/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ và Dự thảo Kế hoạch triển khai chương trình OCOP giai đoạn 2018 – 2020, Chương trình mỗi xã một sản phẩm gồm có 4 mục tiêu chính.

Một là, tiêu chuẩn hóa ít nhất 50% sản phẩm hiện có của các đia phương(khoảng 2400 sản phẩm), triển khai thực hiện từ 8 đến 10 làng văn hóa du lịch. Tập trung vào đa dạng hóa, chế biến sâu các sản phẩm theo chuỗi giá trị.

Hai là, củng cố, kiện toàn 100% tổ chức kinh tế tham gia chương trình OCOP. Phát triển mới ít nhất 500 tổ chức kinh tế tham gia chương trình OCOP.

Ba là, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu sản phẩm OCOP cấp quốc gia hỗ trợ tích cực công tác quản lý nhà nước và kết nối nông thôn, xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP cấp quốc gia.

Bốn là, đào tạo tập huấn nâng cao năng lực 100 % cán bộ cấp tỉnh, cấp huyện tham gia trực tiếp triển khai Chương trình OCOP về nghiệp vụ quản lý, điều hành, tập huấn kiến thức chuyên môn quản lý sản xuất, kinh doanh cho khoảng 1200 cán bộ quản lý nhà nước.

Thứ trưởng cho biết, chương trình xác định 6 nhóm hàng hóa, dịch vụ để thực hiện là thực phẩm, đồ uống, thảo dược, lưu niệm, nội thất, trang trí, vải may mặc và dịch vụ du lịch nông thôn. Sản phẩm OCOP được đánh giá xếp hạng từ 3 đến 5 sao, trong đó hạng 5 sao là cao nhất, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng quốc tế.

Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ninh Đặng Huy Hậu cho rằng, đây không phải là phong trào mà là một chương trình kinh tế, sản xuất các sản phẩm cụ thể, để quảng bá thương hiệu của nhiều sản phẩm có chất lượng tốt nhưng ít người biết tới. Chương trình OCOP của Quảng Ninh đã bước sang giai đoạn 2, giai đoạn của chất lượng và thương hiệu. Quảng Ninh đạt thành công bước đầu trong OCOP nhờ vào sự vào cuộc quyết liệt, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, đồng nhất từ tỉnh xuống tận thôn. OCOP muốn thành công buộc bộ máy lãnh đạo cao nhất tại địa phương từ bí thư, chủ tịch phải trực tiếp vào cuộc, am hiểu và bám sát với chương trình.

Ông Hậu lấy ví dụ về anh nông dân Lềnh A Tráng ở huyện nghèo Ba Chẽ, từ chỗ không biết nói tiếng việt, đã biết khai thác lợi thế cây ba kích và các sản phẩm nông sản địa phương để giao dịch rộng khắp vùng và làm giàu, cho doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm. Qua đó ông Hậu khẳng định người dân sáng tạo trên chính sản phẩm nông sản quê nhà thì chính quyền phải khơi dậy sức sáng tạo của kinh tế thị trường.

Phát biểu tại hội nghị,“cha đẻ” OCOP Nhật Bản cũng như trên thế giới, Ông Tadashi Uchida – Chủ tịch Ocop Oita, Nhật Bản nói rằng, phong trào mỗi làng một sản phẩm được khởi xướng từ 1979, hiện nay đã được giới thiệu ở đầy đủ các nước Asean tham gia trừ Sinhgapo. Đây là chương trình phát triển kinh tế gia đình, phát triển xã hội từ nguồn địa phương đã xuất hiện trên 40 Quốc gia trên thế giới. Góp phần nâng cao lòng tự hào của người dân tại địa phương, góp phần xây dựng những miền quê đáng sống và sự ổn định của mỗi nước. Ông đánh giá cao tư duy của người dân Việt Nam trong việc nhận thức về hiệu quả của chương trình cũng như giải pháp thay đổi mà chính phủ Việt Nam theo đuổi. Với 40 năm kinh nghiệm sơ khởi và triển khai chương trình mỗi làng một sản phẩm, ông mong muốn trở thành đối tác của OCOP Việt Nam trong việc xúc tiến các sản phẩm khu vực và thế giới. Từ đó, đẩy mạnh phát triển, nâng cao thu nhập cho người dân.

Đánh giá cao các ý kiến tại Hội nghị, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh rằng, từ thực tiễn cuộc sống, có 3 ưu thế của Chương trình OCOP giúp chúng ta cần mạnh dạn, quyết liệt chỉ đạo thực hiện chương trình để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở nông thôn, rất phù hợp với nhiệm vụ cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp và Chương trình xây dựng NTM hiện nay…

Theo Phó Thủ tướng, OCOP là chương trình phát triển kinh tế nông thôn theo hướng phát triển nội lực của địa phương, xuất phát từ đặc điểm thực tế của địa phương. Đặt ra chương trình với vai trò kiến tạo để phát huy các sản phẩm đó. Nội hàm đi sâu vào kinh tế và tổ chức sản xuất. Có nhiều mô hình để thực hiện Nông thôn mới như khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu và hiện tại là OCOP tập trung vào tăng trưởng kinh tế. Là sản phẩm địa phương nhưng phát triển sản phẩm, gia tăng giá trị, nâng tầm quốc gia và toàn cầu thông qua việc xây dựng thương hiệu gắn với thị trường… Sáng tạo trong cộng đồng rất lớn, bền vững và có giá trị thực tiễn, tránh sự áp đặt; cần được ứng dụng phù hợp với điều kiện của người dân, của các tổ chức kinh tế…; giải quyết được mối quan hệ cảu nhà nước với thị trường, với doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế…

Theo Phó thủ tướng, mục tiêu đặt ra trong thời gian 2 năm thực hiện Chương trình, là tiêu chuẩn hóa gần 2.400 sản phẩm, củng cố 3.920 tổ chức kinh tế tham gia OCOP, đây là những thách thức rất lớn. Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành liên quan khẩn trương ban hành các hướng dẫn thực hiện Chương trình OCOP. Cần sớm lựa chọn một số tỉnh để chỉ đạo điểm, thành lập Trung tâm sáng tạo OCOP Quốc gia để giúp các địa phương tổ chức thực hiện.

UBND các tỉnh, TP cần chỉ đạo quyết liệt, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong thực hiện xây dựng NTM và cơ cấu lại SXNN ở địa phương; giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở ngành chuyên môn để xây dựng Đề án, Kế hoạch triển khai Chương trình OCOP.