Trò chuyện đầu xuân với các chiến sĩ phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ: Phẩm chất “vàng” được tôi luyện trong lửa

Trong những ngày giáp Tết Đinh Dậu 2017 này, tôi có dịp được gặp các chiến sỹ trẻ trong lực lượng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy Hà Nội (PC&CC). Gương mặt mỗi chiến sỹ trẻ toát lên nhiệt huyết muốn được cống hiến phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, thể hiện trong từng buổi huấn luyện, qua những lần quần nhau với “giặc lửa”, xông vào đám cháy khói lửa mịt mùng để cứu người, cứu tài sản… Có trực tiếp chứng kiến các chiến sỹ trẻ không quản nguy hiểm đến tính mạng xả thân vào dập lửa, cõng từng người mắc kẹt thoát khỏi đám cháy mới thấy được lòng quả cảm của các anh - những người linh cứu hỏa.

Giành giật từng sinh mạng với “tử thần”

Nhìn lại năm 2016, trên địa thành phố Hà Nội đã xảy ra những vụ cháy, sập nhà gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khiến lực lượng PC&CC Thủ đô gặp không ít khó khăn, nguy hiểm trong công tác dập lửa, cứu người và tài sản. Kể về lần chạy đua thời gian, giành giật với “tử thần” những sinh mạng đang bị vùi lấp dưới những tấm bê tông, gạch vữa trong vụ sập nhà 3 tầng ở 43 phố Cửa Bắc, quận Ba Đình vào rạng sáng ngày 4/8/2016, Trung sỹ Ngạc Quang Huy, Đội chữa cháy và cứu nạn cứu hộ chuyên nghiệp thuộc Phòng Cảnh sát PCCC số 2 (Sở Cảnh sát PC&CC Hà Nội) nói: “Lúc đó vào khoảng nửa đêm, khi chúng em đang ngủ thì trực ban đơn vị báo động do nhận được tin báo có vụ sập nhà ở phố Cửa Bắc. Ngay lập tức, cán bộ, chiến sỹ trong đơn vị nhanh chóng bật dậy, mang theo các phương tiện cứu hộ, lên xe tới hiện trường. Khi tới hiện trường, cảnh tượng thật kinh hoàng, toàn bộ ngôi nhà 3 tầng bị đổ sập hoàn toàn. Tiếng kêu khóc, tiếng người thân gọi nhau í ới… Ngay lập tức, đơn vị em đã nhanh chóng tổ chức trinh sát, nắm tình hình hiện trường, đồng thời sơ tán những người đang ở trong những ngôi nhà liền kề, có thể đổ sụp theo bất cứ lúc nào.

Sau khi nắm tình hình, giải cứu nạn nhân mắc kẹt bên trên, biết được còn một số nạn nhân đang bị vùi lấp phía dưới căn nhà sập, chúng em dùng búa, kìm, xà beng, kích chuyên dụng cẩn thận, tỉ mỉ như những nhà khảo cổ, bới, cắt, vận chuyển từng mảng bê tông, từng viên gạch ra ngoài để làm sao cứu được người đang bị mắc kẹt phía dưới nhanh nhất; đồng thời không để bê tông tiếp tục sụt xuống người nạn nhân cũng như bản thân các chiến sỹ cứu nạn”.

Để thực hiện nhiệm vụ, mỗi người lĩnh phải nắm vững nghiệp vụ kê kích, chằng chống, đào bới và bình tĩnh động viên, chia sẻ, khích lệ những người đang bị mắc kẹt để họ vượt qua nỗi sợ hãi, tránh kêu khóc dễ bị bụi xộc vào mồm vào mũi gây tắc đường thở sẽ nguy hiểm đến tính mạng.

Hạ sỹ Nguyễn Quốc Gia, Đội chữa cháy và cứu nạn cứu hộ chuyên nghiệp thuộc Phòng Cảnh sát PCCC số 2, cho biết thêm: “Khi xác định được nam thanh niên đầu tiên đang bị mắc kẹt phía dưới khoảng hơn 1m, chúng em đã buộc cáp cố định các tấp bê tông để không bị xô, sụt xuống, đồng thời khéo léo vừa đào bới vừa công cụ chuyên dụng để kê kích các tấm bê tông. Gần tới nơi, thanh niên này kêu khóc “các anh ơi cứu em với, em sắp chết rồi... Ở phía dưới còn đứa em em nữa!”. Để trấn an nạn nhân, chúng em phải bình tĩnh vừa làm vừa động viên: “Anh yên tâm, đừng kêu nữa, bụi xộc vào mồm sẽ nguy hiểm đấy. Chúng em đã tới nơi rồi”. Càng xuống sâu diện tích càng nhỏ hẹp lại càng khó khăn cho công tác cứu hộ. Khi tiếp cận được nạn nhân, chúng em lấy khăn ướt lau mặt, mũi thông đường thở cho họ, đồng thời kiểm tra xem họ bị kẹt chỗ nào rồi moi dần dần”.

Cứ như vậy trong suốt 5 tiếng đồng hồ, hơn một trăm cán bộ, chiến sỹ lính cứu hỏa quên đói, khát, nỗ lực đào bới đống đổ nát, cứu các nạn nhân. Sau những nỗ lực của các chiến sĩ cứu hộ, khoảng 9 sáng cùng ngày, 3 người mắc kẹt đã được giải cứu. Đến 13 giờ cùng ngày, khi đã đưa được 2 nạn nhân cuối cùng bị bê tông, gạch đá vùi sâu phía dưới, công việc cứu hộ mới kết thúc. “Lúc này chúng em lại tiếp tục thay phiên nhau trực để đề phòng những ngôi nhà bên cạnh có thể đổ sập”. – Hạ sỹ Gia cho biết.

Chiến sỹ Cảnh sát PC& CC Hà Nội tiến hành dập lửa trong vụ cháy quán karaoke 68 Trần Thái Tông.

Dũng cảm, quên mình chống “giặc lửa”

Hình ảnh của những người lính cứu hỏa chìm trong biển lửa, xả thân chữa cháy, bất chấp ngọn lửa bén lên người, lăn xả vào dập lửa cứu dân khiến mọi người vô cùng xúc động và cảm phục. Trong trận chiến với “giặc lửa” tại cụm công nghiệp làng nghề Ninh Sở, huyện Thường Tín (Hà Nội), 2 người lính cứu hỏa là Nguyễn Văn Quang và Triệu Hoàng Duy (Phòng Cảnh sát PCCC số 7, TP Hà Nội) đã bị thương khi làm nhiệm vụ.

Khi tôi đến gặp, chân Quang vẫn đi tập tễnh, suốt dọc cổ tay và bàn tay trái vẫn phải băng bó sau hơn một năm điều trị. Trung sỹ Nguyễn Văn Quang cho biết, hơn một năm điều trị với nhiều lần phẫu thuật nhưng vết thương của em vẫn chưa khỏi hẳn; bàn tay trái co quắp không cử động được; phần cổ tay trở lên vẫn phải quấn băng để chống tia sáng mặt trời làm ảnh hưởng tới lớp da mới được cấy ghép.

Nhớ lại khoảnh khắc ấy, Quang kể: "Vào khoảng 0h25 ngày 15/10/2015, đơn vị em nhận được lệnh chi viện chữa cháy cho Phòng Cảnh sát PCCC số 12. Hiện trường vụ cháy là xưởng sản xuất bao bì, nhựa tái chế tại cụm công nghiệp làng nghề Ninh Sở. Đây là vụ cháy lớn, phức tạp do chất cháy chủ yếu là nhựa, nilon, ngọn lửa cháy rất dữ dội, cùng với nhiệt độ cao, khói khí độc tỏa ra nhiều. Đặc biệt, đám cháy có nguy cơ cháy lan sang các xưởng lân cận và cháy lan lên trạm biến áp treo trên cột điện nếu việc triển khai chữa cháy không kịp thời".

Sau khi đã khống chế được cháy lan, Quang được lệnh của tiểu đội trưởng quay sang xưởng đang cháy để dập tắt đám cháy. "Khi đó, em phát hiện có một dòng chất lỏng chảy ào về phía mình,nhưng do đêm tối, em cứ nghĩ là do nước. Khi phát hiện bỏng chân, em chưa kịp thoát ra thì dòng nhựa nóng bỏng, trơn trượt đã làm em ngã ngửa về phía sau. Hai tay em chống xuống để đứng lên nhưng lại ngã lần nữa vì chân và hông đã dính chặt vào nhựa. Đồng chí Duy cũng bị ngã chống tay xuống dòng nhựa nóng nhưng vẫn kịp bật dậy cùng với các đồng đội kéo em thoát ra".

Do tay, chân, lưng và hông đã bị dòng chất lỏng làm bỏng nặng nên Quang đã ngất đi ngay sau đó. Các đồng đội đưa Quang và Duy vào Viện Bỏng quốc gia cấp cứu. Sau chiến công dũng cảm dập lửa chữa cháy này, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đã tặng bằng khen cho Trung sỹ Nguyễn Văn Quang. Ra viện, Quang bị mất 28% sức khỏe vĩnh viễn và được công nhận là thương binh hạng 4/4.

Theo Sở Cảnh sát PC&CC Hà Nội, trong trận chiến với “giặc lửa” đã có nhiều tấm gương dũng cảm vượt qua khói lửa, chạy bộ hàng chục tầng nhà để đưa hàng trăm người dân thoát khỏi đám cháy, thoát khỏi khí độc. Điển hình là vụ giải cứu các nạn nhân trong vụ cháy xảy ra tối 11/10/2015 tại Khu Đô thị Xa La, Hà Đông (3 khối nhà cao 34 tầng với trên 1200 hộ dân đang sinh sống). Lửa bùng phát vào thời điểm có đông cư dân đang ở trên các tầng của tòa nhà khiến hàng trăm người hoảng sợ, tháo chạy xuống dưới tạo nên một khung cảnh hỗn loạn.

Ngay sau khi hỏa hoạn xảy ra, hệ thống điện của chung cư bị ngắt, khiến toàn bộ khối nhà bỗng chốc tối đen khiến nhiều người bị mắc kẹt, đặc biệt là nhiều người già, phụ nữ, trẻ nhỏ. Khói, khí độc tỏa mạnh ra từ tầng hầm, lửa và các sản phẩm cháy độc hại nhanh chóng lan lên các tầng trên gây nguy hiểm đến tính mạng cho những người dân.

Song song với công tác triển khai đội hình chữa cháy, Lực lượng Cảnh sát PC&CC Thủ đô phải thực hiện nhiệm vụ giải cứu hơn 200 người dân đang mắc kẹt ở các tầng trên của tòa nhà. Xác định sự sống còn của hàng trăm người dân phụ thuộc rất lớn vào việc giải cứu, hướng dẫn thoát nạn đến nơi an toàn, nhiều chiến sỹ như hạ sỹ Trương Duy Tùng –Phòng Cảnh sát PC&CC số 7; hạ sỹ Phạm Đức Anh - Phòng Cảnh sát PC&CC số 2; trung sỹ Phạm Hải Nam - Phòng Cảnh sát PC&CC số 9…, đã lao vào biển khói, khí độc dày đặc đang lan tỏa, vượt bộ hơn chục tầng nhà để hướng dẫn thoát nạn, nhường mặt nạ phòng độc cho người dân.

Rất nhiều người dân còn mắc kẹt lúc đó có người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai. Các chiến sỹ đã không quản ngại, sẵn sàng bế, cõng nạn nhận men theo cầu thang bộ ra khỏi khu vực nguy hiểm. Hôm ấy, đã có 4 đồng chí bị thương và nhiễm độc do khói khí độc của đám cháy.

Hình ảnh những chiến sỹ mệt nhoài, mặt mũi đen nhẻm vì khói nhưng vẫn ánh lên niềm vui đã giải cứu thành công cho nhiều người dân thực sự đã khắc tạc nên hình tượng “Người chiến sỹ Cảnh sát PCCC vì nước quên thân, vì dân phục vụ” sinh động, chân thực, trở thành ấn tượng khó phai trong lòng nhân dân Thủ đô và cả nước.

Khi người dân Thủ đô đang quay quần đón Tết, các chiến sĩ Cảnh sát PC&CC Hà Nội vẫn phải canh trực 100%. Đặc biệt là đêm Giao thừa, tại các điểm bắt pháo hoa, Cảnh sát PC&CC Hà Nội phải đảm bảo an toàn trong công tác phòng chống cháy nổ, ứng phó kịp thời với các tình huống xảy ra, tạo không gian vui chơi cho người dân Thủ đô.

Dịp Tết cũng là khoảng thời gian căng thẳng nhất đối với lực lượng Cảnh sát PC&CC. Thời điểm này, thời tiết vốn hanh khô lại thêm hoạt động thắp hương, đốt vàng mã để cúng ông bà, tổ tiên khiến cho nguy cơ cháy nổ tăng cao. Chỉ cần một chút bất cẩn là có thể xảy ra cháy lớn.

Theo trung sỹ Trương Duy Tùng (Phòng Cảnh sát PCCC số 7), trong những ngày này, tất cả cán bộ chiến sĩ của đơn vị em đều được quán triệt tinh thần tập trung cao nhất cho công việc. Các phương tiện chữa cháy như xe bồn chữa cháy, xe thang, vòi phun,… đều được kiểm tra kỹ càng hằng ngày để sẵn sàng khi có sự cố xảy ra.

Khi tôi hỏi “Tết trực ở đơn vị có nhớ nhà không?”, Tùng và các bạn trẻ khác đều chia sẻ: Tết đầu tiên ai cũng nhớ nhà, nhất là đêm Giao thừa. Trong khi người dân Hà Nội đổ ra đường chờ đón năm mới, xem bắn pháo hoa, chúc nhau những điều tốt đẹp nhất thì chúng em vẫn âm thầm làm nhiệm vụ. Tuy nhiên, chúng em cũng cảm thấy vinh dự và tự hào vì mình đã trưởng thành, được đứng trong hàng ngũ của lực lượng vũ trang để canh gác cho dân vui Tết.

Trao đổi với phóng viên, đại úy Đỗ Văn Mạnh - Bí thư Đoàn Thanh niên Cảnh sát PC&CC TP Hà Nội cho biết:Trong dịp Tết Nguyên đán, Đoàn Thanh niên Cảnh sát PC&CC TP đã triển khai tổ chức các hoạt động như làm báo tường, giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao với các đơn vị đoàn bạn; tổ chức cho đoàn viên gói bánh chưng; thăm hỏi gia đình cán bộ chiến sỹ có hoàn cảnh khó khăn… Từ đó, các chiến sỹ trẻ thêm gắn bó với đơn vị, muốn được phục vụ lâu dài trong lực lượng Cảnh sát PC&CC.

Vinh Quang