Vì sao biến thể Delta có tốc độ lây lan nguy hiểm?

Một trong 4 biến thể "đáng lo ngại"

Kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát cuối năm 2019 tới nay, thế giới đã ghi nhận tất cả 11 biến thể của virus SARS-CoV-2.

Trong số này, có 4 biến thể được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp vào nhóm “đáng lo ngại cấp độ toàn cầu” gồm Alpha, Beta, Gamma và Delta. Song Delta, với tên khoa học là biến chủng B.1.617.1 và được phát hiện đầu tiên ở Ấn Độ hồi tháng 2/2021, nguy hiểm nhất và đang là chủng lây nhiễm chủ đạo trên thế giới.

Biến thể Delta làm dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp tại Mỹ

Bên cạnh đó, một phiên bản mới và thay đổi đôi chút của biến thể Delta, được gọi là Delta Plus, cũng đang lan rộng ở nhiều nước. Về cơ bản hai phiên bản Delta này có các thông số khá giống nhau.

Không giống các biến chủng khác, người nhiễm biến chủng Delta có thể ít triệu chứng hơn. Tình trạng mất vị giác thậm chí rất ít được ghi nhận.

Alpha được phát hiện đầu tiên ở Anh, đã xuất hiện ở 180 quốc gia và vùng lãnh thổ. Beta được phát hiện đầu tiên ở Nam Phi đã lan tới 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Gamma, được phát hiện đầu tiên ở Brazil, đang hiện diện ở 78 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Còn Delta, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đã xuất hiện ở ít nhất 132 quốc gia và vùng lãnh thổ, "dễ lây truyền nhất trong số các biến thể được xác định cho đến nay".

WHO đánh giá, biến chủng Delta là một biến thể mới, đặc biệt nguy hiểm bởi tốc độ lây lan nhanh chóng. Không chỉ vậy, biến chủng mới này còn làm gia tăng gấp đôi nguy cơ nhập viện của bệnh nhân Covid-19 so với các biến chủng khác.

Một trong những quan ngại lớn nhất về biến thể này là khả năng lây nhiễm bệnh hơn hẳn các biến thể trước. Công bố từ Úc cho thấy chỉ số lây nhiễm R0 của biến thể Delta là 5, so với 2-2.5 biến thể gốc từ Trung Quốc.

Chỉ số lây nhiễm R0 là cách tính của ngành dịch tễ học. Chỉ số này chỉ ra một người bị nhiễm có thể lây cho bao nhiêu người khác. Chỉ số 5 của biến thể Delta gợi ý một người bị nhiễm có thể lây đến 5 người khác. Tức là gấp đôi so với các biến thể ban đầu.

Nói cách khác, biến thể Delta có thể lây nhiều người bệnh hơn các biến thể trước kia. Tại Anh, ước tính 99% gene của virus SARS-CoV-2 hiện nay là Delta và đã tăng đến 79% so với những tuần trước.

Theo nhiều nghiên cứu, bệnh nhân nhiễm biến thể Delta có thể tăng khả năng nhập viện dẫn tới tăng rủi ro tử vong, đặc biệt là với các bệnh nhân có bệnh lý nền như đái tháo đường, béo phì.

Nỗ lực khống chế dịch bệnh khó khăn hơn do biến thể delta

Sự bùng phát của biến chủng Delta đã khiến cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 của thế giới thêm muôn phần khó khăn, làm thay đổi nhanh chóng đường cong dịch bệnh tại hàng chục nước và đặt ra những thách thức chưa từng có.

WHO cảnh báo thế giới đang đối mặt với nguy cơ đánh mất những thành tựu rất khó khăn mới giành được trong cuộc chiến chống Covid-19 do sự lây lan của biến thể Delta.

Tính đến chiều 15/8, cả thế giới có 207.690.875 ca nhiễm, trong đó 186.165.196 khỏi bệnh; 4.370.747 tử vong và 17.154.932 đang điều trị (106.714 ca diễn biến nặng).

Trong ngày, số trường hợp nhiễm của thế giới tăng 212.308 ca, tử vong tăng 4.574 ca. Châu Âu tăng 25.593 ca; Bắc Mỹ tăng 24.016 ca; Châu Á tăng 159.235 cacaChâu Phi tăng 3.014 cacaChâu Đại Dương tăng 450 ca.

Tại Đông Nam Á, trong ngày ghi nhận 78.829 ca, trong đó: Indonesia tăng 20.813 ca, Malaysia tăng 20.546 ca, Thái Lan tăng 21.882 ca, Philippines tăng 14.749 ca, Campuchia tăng 588 ca, Lào tăng 198 ca, Singapore tăng 53 ca.

Kể từ đầu dịch đến ngày 15/8, Việt Nam có 275.044 ca nhiễm, đứng thứ 78/222 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong khi với tỷ lệ số ca nhiễm/1 triệu dân, Việt Nam đứng thứ 172/222 quốc gia và vùng lãnh thổ (bình quân cứ 1 triệu người có 2.798 ca nhiễm).

Đặc biệt với mức độ nguy hại của chủng Delta, đợt dịch thứ 4 đã kéo dài gần 4 tháng (từ ngày 27/4/2021 đến nay) với số ca nhiễm mới ghi nhận trong nước là 271.037 ca, trong đó có 99.730 bệnh nhân đã được công bố khỏi bệnh.

Khu vực điều trị bệnh nhân Covid-19 nặng và nguy kịch ở Bệnh viện hồi sức Covid-19 tại Thành phố Hồ Chí Minh

Tổng số ca tử vong do Covid-19 tính đến 15/8 là 5.774 ca, xếp thứ 66/222 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tính tỷ lệ tử vong/1 triệu dân, Việt Nam xếp vị trí 158/222 quốc gia và vùng lãnh thổ (bình quân 1 triệu dân có 59 người tử vong do Covid-19).

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Long - Phó Trưởng ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch Covid-19, Bộ trưởng Bộ Y tế - đánh giá: "Biến chủng Delta lây lan nhanh, tốc độ tấn công tăng gấp 2-3 lần so với các đợt dịch trước. Do tốc độ bám dính đối với tế bào vật chủ, khả năng nhân lên nhanh với số lượng lớn trong tế bào dẫn đến việc virus phá hủy tế bào, phát tán mầm bệnh ra môi trường xung quanh trong thời gian ngắn. Chu kỳ lây nhiễm hiện nay chỉ còn 2 ngày chứ không phải 5 ngày như trước đây".