Xã Hồng Vân, Thường Tín, Hà Nội: Du lịch sinh thái “gỡ khó” cho làng nghề cây cảnh

Giữa lúc làng nghề cây cảnh lâm vào cảnh “bĩ cực”, mô hình làm du lịch sinh thái đã ra đời và trở thành “cứu cánh” cho thôn Cơ Giáo, Xâm Xuyên của xã Hồng Vân, Thường Tín, Hà Nội.

Khó khăn làng cây

Hơn 10 năm qua, làng nghề cây cảnh xã Hồng Vân, huyện Thường Tín đã tạo dựng được thương hiệu, uy tín trên thị trường, nhiều gia đình vươn lên làm giàu chính đáng. Tuy nhiên, mấy năm qua, do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế, làng nghề sầm uất, nhộn nhịp một thời giờ đã thành vắng vẻ, đìu hiu trông thấy. Thanh niên trong làng không còn gắn bó với cây, bỏ lên thành phố lập nghiệp, những người còn lại bám từng gốc xi, cành lộc, mong một ngày đổi khác.

Anh Bùi Anh Thành gắn bó với nghề cây từ nhiều năm nay. Anh cho biết, gia đình anh có khoảng 300 cây cảnh, chủ yếu là cây sanh. Số cây trên đã tồn đọng trong vườn cả năm nay mà chưa có người hỏi mua. Anh kể, tháng trước có người hỏi mua 2 cây xanh, mỗi cây giá 15 triệu đồng, trong khi anh mua về đã là 40 triệu đồng. Biết là lỗ vốn nhưng anh vẫn phải bán đi để có tiền chi trả lương cho nhân công và trang trải cuộc sống.

Làm ăn lớn với hơn 1.000 cây cảnh, anh Nguyễn Văn Chí - Phó chủ tịch Hiệp hội cây cảnh thôn Cơ Giáo nhìn thấy rõ nhất về sự suy thoái của thị trường. Những năm trước, một năm vườn nhà ông thu về khoảng 10 tỉ đồng thì năm 2013 vừa qua, trước khó khăn chung của thị trường, vườn cây chỉ mang lại doanh thu khoảng 3 tỉ đồng.

Mô hình làm du lịch sinh thái ở xã Hồng Vân,Thường Tín, Hà Nội

Anh Chí cho biết, trước đây 100% số hộ trong thôn đầu tư trồng cây cảnh thì đến nay chỉ còn 70% số hộ làm nghề. Nhiều gia đình vẫn giữ cây nhưng không có khách mua, phải chuyển nghề để nuôi cây, chờ lúc thị trường "nóng" hơn để quay lại với nghề. Là người rất am hiểu quy luật thị trường trong nghề cây cảnh, anh Chí hiểu rằng không ai "chết" vì cây, chỉ những người đầu tư dàn trải, không có tính toán thì mới phá sản, còn lại những người đam mê nghề thực sự, những người "có nghề" vẫn kiếm sống được, tuy nhiên không thể “phất” lên nhanh chóng như thời hoàng kim của nghề cây cảnh.

Quyết tâm giữ nghề

Được biết, để tạo điều kiện cho bà con phát triển làng nghề, giữ nghề, xã Hồng Vân đã thành lập 3 HTX dịch vụ chuyên hỗ trợ các hộ xã viên làm cây cảnh, tạo điều kiện chuyển đổi mô hình kinh tế để nuôi nghề cây cảnh. Đến nay, xã quy hoạch vùng hoa, cây cảnh với tổng diện tích hơn 77ha. Ngay cả khi làng nghề cây cảnh đang gặp nhiều khó khăn thì xã vẫn quyết giữ nghề, tiếp tục chỉ đạo thành lập ban chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, trong đó chuyển đổi 40/120 ha đất sản xuất nông nghiệp sang trồng hoa, cây cảnh.

Ông Nguyễn Hải Đăng, Chủ tịch UBND xã Hồng Vân cho biết, hiện thu nhập bình quân đầu người ở Hồng Vân đã đạt 23 triệu đồng/người/năm. Kinh tế ổn định, người dân có điều kiện đã tham gia góp tiền, góp ngày công cùng Nhà nước bê tông hóa 100% các tuyến đường ngõ xóm. Từ những khó khăn ban đầu, người dân trong xã đã chuyển hướng từ làm các cây cao cấp sang cây cảnh bình dân, phát triển các mô hình kinh tế để đáp ứng nhu cầu thị trường, tăng hiệu quả kinh tế địa phương.

Hướng đi mới...

Bên cảnh những cố gắng và quyết tâm giữ nghề cây cảnh ở xã Hồng Vân là câu chuyện chuyển đổi mô hình kinh tế rất thành công từ trồng cây cảnh sáng làm du lịch sinh thái. Cũng từng là người “ăn”, “ngủ” với cây, say mê cây hơn ai hết nhưng nay anh Phạm Văn Quỳnh ở thôn Xâm Xuyên đã chuyển đổi sang làm du lịch sinh thái.

Mô hình trang trại của anh Quỳnh có tên là Nông trại giáo dục Làng quê Việt với quy mô 7 ha được phân thành các khu vườn cây, ao cá, đồng ruộng. Hiện, khu nông trại giáo dục có 10 chương trình vui chơi cho các em nhỏ gồm trồng cây, bắt cá, cấy lúa, thăm đồng, chăm sóc vật nuôi. Được hình thành từ cuối năm 2012, đến nay mỗi năm nông trại của anh Quỳnh đón từ 8.000 - 10.000 khách, chủ yếu là các em nhỏ đi dã ngoại để trải nghiệm cuộc sống làng quê.

Những kết quả bước đầu cho thấy sự mạnh dạn chuyển đổi sang mô hình kinh tế mới này của anh Quỳnh và một số hộ trong xã Hồng Vân là một hướng đi đúng đắn, giúp “gỡ khó” cho làng nghề cây cảnh đang trong thời “đìu hiu”.

HƯƠNG CHIÊM