Ý tưởng khởi nghiệp học sinh Thủ đô: Nghĩ khác, làm thật, sống xanh

Chủ động tìm kiếm, thử nghiệm sản phẩm

Tại nhiều trường học trên địa bàn Hà Nội, khái niệm “khởi nghiệp” không còn là câu chuyện xa vời. Thay vì chỉ học lý thuyết trong sách, các bạn học sinh đã chủ động tìm kiếm ý tưởng, thử nghiệm sản phẩm, thậm chí thành lập nhóm dự án kinh doanh thực thụ. Tinh thần “dám nghĩ, dám làm” ấy đang lan tỏa mạnh mẽ, trở thành một nét đặc trưng của thế hệ học sinh Thủ đô thời kỳ mới, những người mang khát vọng làm chủ công nghệ, kinh tế số và phát triển bền vững.

Dự án Ecosmart - Bộ đồ dùng học tập xanh thông minh của nhóm học sinh Trường THCS Hoàn Kiếm là một minh chứng tiêu biểu cho tinh thần đổi mới sáng tạo gắn với phát triển bền vững.

Nhóm học sinh Trường THCS Hoàn Kiếm thực hiện dự án Dự án Ecosmart - bộ đồ dùng học tập xanh thông minh

Với phương châm “nghĩ khác, làm thật và sống xanh”, các em đã nghiên cứu và sản xuất những sản phẩm học tập như bút bi, thước kẻ, compa... làm từ vật liệu xanh dễ phân hủy như tre, rơm, giấy kraft. Dự án còn tích hợp nền tảng công nghệ thông minh giúp người dùng tích điểm, học online và quyên góp gây quỹ “Ecosmart nhân ái” hỗ trợ học sinh vùng cao.

Nguyễn Xuân Phúc, học sinh lớp 8B, trưởng nhóm dự án, chia sẻ: “Chúng em muốn tạo ra sản phẩm thực sự có ích, vừa phục vụ học tập, vừa góp phần thay đổi thói quen tiêu dùng nhựa trong trường học”.

Dự án Ecosmart không chỉ thể hiện sự sáng tạo trong việc kết hợp giữa “Eco” (vật liệu xanh) và “Smart” (công nghệ thông minh) mà còn là sự hiện thực hóa tinh thần của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về phát triển kinh tế tuần hoàn và xã hội xanh. Từ mô hình học sinh, dự án đang mở ra hướng tiếp cận mới trong giáo dục khởi nghiệp, khi các em vừa học, vừa làm, vừa lan tỏa nhận thức về bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

Các sản phẩm của dự án Ecosmart - bộ đồ dùng học tập xanh thông minh

Với sự sáng tạo không ngừng, nhóm học sinh Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội) đã thực hiện dự án “Máy phát điện ma sát nano ứng dụng thắp sáng đèn”, một ý tưởng vừa khoa học, vừa nhân văn.

Dựa trên hiệu ứng ma sát nano, nhóm học sinh lớp 8 đã sáng chế hệ thống tạo điện từ chuyển động của con người, cụ thể là bước chân học sinh di chuyển dọc hành lang trường. Với diện tích ma sát chỉ 15x15cm, thiết bị có thể thắp sáng 10 bóng LED, giúp tiết kiệm tới 50% điện năng.

Tô Bảo An, trưởng nhóm cho biết: “Chúng em muốn tận dụng năng lượng sẵn có quanh mình, năng lượng con người để tạo ra giá trị thực. Đây là bài học lớn về cách biến tri thức khoa học thành hành động có ích”.

Thay vì chỉ dừng ở thí nghiệm, các em đã vận dụng công nghệ, tư duy thiết kế và năng lượng tái tạo để tạo ra một giải pháp vừa tiết kiệm, vừa thân thiện với môi trường, phù hợp với định hướng phát triển đô thị thông minh, trường học xanh của Hà Nội.

Các thành viên dự án “Máy phát điện ma sát nano ứng dụng thắp sáng đèn”

Đáng chú ý, mô hình này có chi phí chế tạo thấp, dễ nhân rộng, mở ra khả năng triển khai ở nhiều cơ sở giáo dục. Đây chính là bước khởi đầu cho nền “đổi mới sáng tạo vì cộng đồng”, điều mà nhiều chính sách quốc gia đang hướng tới.

Gắn với trách nhiệm xã hội

Những ý tưởng táo bạo của học sinh Hà Nội không chỉ đến từ phòng thí nghiệm hay lớp học công nghệ, mà còn từ chính những vấn đề đời sống xung quanh. Các bạn trẻ đã biết “biến vấn đề thành cơ hội”, lấy kiến thức liên môn làm nền tảng cho giải pháp khởi nghiệp.

Nếu Ecosmart chú trọng giáo dục xanh, máy phát điện ma sát nano hướng đến năng lượng xanh, thì dự án Fresh Cotton lại là bước chuyển mình của học sinh Hà Nội trong lĩnh vực tiêu dùng bền vững và kinh tế tuần hoàn.

Một nhóm học sinh trường THPT Chu Văn An (Hà Nội) đã nghiên cứu quy trình chế tạo bông tẩy trang từ sợi rơm, một loại phế phẩm nông nghiệp thường bị đốt bỏ, gây ô nhiễm. Fresh Cotton là sản phẩm 100% tự nhiên, không hóa chất, thân thiện với da và môi trường. Dự án đã được thử nghiệm tại các spa và siêu thị ở Hà Nội, nhận nhiều phản hồi tích cực.

Nhóm học sinh thực hiện dự án Fresh Cotton

Với giá bán chỉ 35.000 đồng/hộp 150 miếng, sản phẩm không chỉ đáp ứng nhu cầu làm đẹp an toàn mà còn góp phần tạo việc làm cho người dân nông thôn, giảm rác thải nhựa và nâng cao ý thức tiêu dùng xanh.

Điều đáng quý ở Fresh Cotton là tinh thần “biến nông nghiệp truyền thống thành sản phẩm công nghiệp mới”. Sự sáng tạo ấy cho thấy học sinh Thủ đô không chỉ học để thi, mà học để hiểu xã hội, phục vụ cộng đồng và kiến tạo tương lai, tinh thần rất đúng với tầm nhìn “Hà Nội - Thành phố sáng tạo” mà UNESCO công nhận.

Những dự án như Ecosmart, máy phát điện ma sát nano hay Fresh Cotton không chỉ đơn thuần là các ý tưởng khởi nghiệp. Chúng chính là “những mầm xanh của đổi mới sáng tạo”, góp phần cụ thể hóa các chủ trương, nghị quyết của Đảng và thành phố trong xây dựng Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại.

Trong Nghị quyết 09-NQ/TU, Hà Nội xác định rõ: “Phát triển nguồn nhân lực trẻ là trọng tâm, đổi mới sáng tạo là đột phá” và chính các em, những học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông đang chứng minh khả năng sáng tạo không giới hạn khi biến những bài học khoa học, công nghệ thành sản phẩm khởi nghiệp thực tế.

Sản phẩm của Fresh Cotton

Những dự án khởi nghiệp của học sinh không chỉ là sản phẩm khoa học, mà còn là bài học về trách nhiệm công dân, tinh thần đổi mới và lòng yêu nước trong thời đại mới, khi mỗi ý tưởng nhỏ đều có thể góp phần làm thay đổi thế giới.

Phong trào khởi nghiệp sáng tạo của học sinh Thủ đô đang trở thành biểu tượng cho sự kết nối giữa tri thức - hành động - trách nhiệm xã hội. Những năm gần đây, Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp Thành đoàn Hà Nội đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ ý tưởng khởi nghiệp học sinh như: Cuộc thi “Học sinh với ý tưởng khởi nghiệp”, “Ngày hội sáng tạo trẻ Thủ đô”, “Festival sáng tạo - khởi nghiệp học sinh, sinh viên”... Mỗi năm, hàng nghìn ý tưởng được gửi về, trong đó nhiều dự án đã thương mại hóa thành công hoặc được ươm tạo tại các trung tâm khởi nghiệp trẻ.

Hà Nội đang hướng tới mục tiêu trở thành thành phố sáng tạo toàn cầu, một trong những trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực theo tinh thần Nghị quyết 15-NQ/TW về phát triển Thủ đô. Trong bức tranh đó, những ý tưởng khởi nghiệp của học sinh chính là mảng màu trẻ trung, tươi mới và bền vững nhất. Mỗi dự án khởi nghiệp, dù là sản phẩm xanh, ứng dụng học tập hay thiết bị hỗ trợ người yếu thế, đều thể hiện tinh thần “Thanh niên Hà Nội tiên phong chuyển đổi số, sáng tạo vì cộng đồng”.

Nguyễn Dũng