Ba nhà khoa học Alain Aspect, John F. Clauser và Anton Zeilinger đoạt giải Nobel Vật lý 2022

Theo Ban Tổ chức, ba nhà khoa học Alain Aspect (người Pháp), John F. Clauser (người Mỹ) và Anton Zeilinger (người Áo) được vinh danh nhờ những nghiên cứu đột phá trong lĩnh vực khoa học lượng tử.

Lễ công bố 3 nhà khoa học Alain Aspect , John F. Clauser và Anton Zeilinger đoạt giải Nobel Vật lý 2022 tại Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia ở Stockholm, Thụy Điển, ngày 4/10/2022

Trong đó nhà vật lý Alain Aspect làm việc tại trường Đại học Paris - Saclay và trường Bách khoa Paris (École polytechnique); Nhà vật lý lý thuyết thực nghiệm người Mỹ John F. Clauser thuộc J.F. Clauser & Assoc; Nhà vật lý lượng tử người Áo Anton Zeilinger của trường Đại học Vienna.

Ba nhà vật lý lượng tử Alain Aspect, John Clauser và Anton Zeilinger đã có những thí nghiệm mang tính đột phá bằng cách sử dụng các trạng thái liên đới lượng tử, trong đó hai lượng tử hạt hoạt động như một đơn vị duy nhất ngay cả khi chúng tách rời nhau. Các thí nghiệm với những photon vướng mắc đã chứng minh sự vi phạm bất đẳng thức Bell và mở đường cho khoa học thông tin lượng tử.

Ba nhà khoa học Alain Aspect , John F. Clauser và Anton Zeilinger đoạt giải Nobel Vật lý 2022

Các thí nghiệm khoa học của họ đã phá vỡ ranh giới của bất đẳng thức Bell, được đưa ra bởi nhà vật lý lượng tử lừng danh John Stewart Bell từ những năm 1960. Điều đó cho thấy những tiềm năng ngoài dự đoán của cơ học lượng tử.

Những tác động không thể lường trước của cơ học lượng tử đang bắt đầu tìm thấy các ứng dụng. Hiện nay có một lĩnh vực nghiên cứu rộng lớn bao gồm máy tính lượng tử, mạng lượng tử và truyền thông được mã hóa lượng tử an toàn.

Ba nhà khoa học nhận giải Nobel Vật lý 2022 (từ trái qua): Alain Aspect (Pháp), John F. Clauser (Mỹ) và Anton Zeilinger (Áo) (Ảnh: Physics World)

Qua các thí nghiệm của mình, chủ nhân của giải Nobel Vật lý 2022 đã chứng minh tiềm năng trong việc kiểm soát liên đới lượng tử. Kết quả nghiên cứu chung này đã mở đường cho công nghệ mới dựa trên thông tin lượng tử.

Năm ngoái, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã vinh danh 3 nhà khoa học: Syukuro Manabe (người Mỹ sinh tại Nhật Bản), Klaus Hasselmann (Đức) và Giorgio Parisi (Italy) “vì những đóng góp mang tính đột phá giúp chúng ta hiểu biết về các hệ thống vật lý phức tạp và mô hình vật lý khí hậu Trái Đất và định lượng các dự báo chính xác về khí hậu ấm lên trên toàn cầu.

Chân dung vẽ ba nhà khoa học Alain Aspect (Pháp), John F. Clauser (Mỹ) và Anton Zeilinger (Áo)

Giải Nobel Vật lý là giải thứ hai được công bố trong mùa giải Nobel năm nay. Trước đó, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở thủ đô Stockholm (Thụy Điển) ngày 3/10 đã trao giải Nobel Y sinh năm 2022 nhà khoa học người Thụy Điển Svente Paabo.

Theo Ban tổ chức, nhà khoa học, di truyền học người Thụy Điển Stenve Paabo được vinh danh vì những phát hiện mang tính đột phá của ông về sự tiến hóa của con người.

Tiếp theo các giải Nobel Y Sinh và Vật lý, giải Hóa học sẽ được công bố ngày 5/10, Văn học ngày 6/10. Giải Nobel Hòa bình là giải thưởng duy nhất được công bố ở Oslo (Na Uy) vào ngày 7/10. Giải Nobel Kinh tế sẽ được trao ngày 10/10 và khép lại mùa giải Nobel năm nay.

Giải Nobel, là một giải thưởng quốc tế được công bố hàng năm kể từ năm 1901 để vinh danh những cá nhân đạt thành tựu trong các lĩnh vực Vật lý, Hoá học, Y sinh, Văn học và Hoà bình; riêng giải Nobel Hoà bình có thể được trao cho cá nhân hay một tổ chức.

Đến năm 1968, Ngân hàng Thụy Điển đưa thêm vào hệ thống giải một giải thưởng về lĩnh vực Kinh tế để tưởng nhớ nhà khoa học Alfred Nobel, người đã sáng lập ra giải Nobel.