Bài 3: Kỳ vọng tạo đột phá trong thực thi pháp luật

Bài 1: Tư duy sáng tạo, hành động kịp thời, hiệu quả

Bài 2: Nền tảng xây dựng, thực thi pháp luật trong kỷ nguyên mới

Cụ thể, đơn giản, hiệu quả

Như đã đề cập trong các bài viết trước, tại Nghị quyết số 66, Bộ Chính trị nêu rõ các nhóm nhiệm vụ, giải pháp cần thực hiện để đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Trong đó, Nghị quyết 66 nêu rõ yêu cầu đổi mới tư duy, định hướng xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực phát triển.

Nghị quyết 66 nêu rõ việc đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh

Công tác xây dựng pháp luật phải thể chế hóa đầy đủ, đúng đắn, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng, xuất phát từ lợi ích toàn cục của đất nước, đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, dứt khoát từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm"; phát huy dân chủ, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ hiệu quả quyền con người, quyền công dân, bảo đảm sự cân đối, hợp lý giữa mức độ hạn chế quyền với lợi ích chính đáng đạt được.

Các quy định của luật phải mang tính ổn định, đơn giản, dễ thực hiện, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm. Phát huy đúng mức vai trò của đạo đức xã hội, các quy tắc đạo đức nghề nghiệp, quy tắc tự quản cộng đồng trong điều chỉnh các quan hệ xã hội.

Xây dựng bệ phóng cho kinh tế phát triển

Đối với vấn đề này, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh, Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng cho rằng Nghị quyết 66 đã đề cập đúng và trúng một tư duy lỗi thời trong làm luật – đó là “không quản được thì cấm”.

Theo bà Trịnh Thị Tú Anh, việc xóa bỏ triệt để tư duy này là cần thiết, bởi nó không còn phù hợp với yêu cầu phát triển hiện nay. Thay vào đó, luật cần xác lập các nguyên tắc chủ trương rõ ràng, còn việc thực thi sẽ do Chính phủ quy định cụ thể, tạo ra tính chủ động và trách nhiệm cho các cơ quan liên quan.

Đại biểu Chu Hồi, Đoàn ĐBQH TP Hải Phòng, đánh giá cao cách tiếp cận mới trong Nghị quyết 66 khi nhấn mạnh vào mục tiêu và phương pháp thực hiện thay vì tập trung vào hình thức, quy trình.

Ông cho biết đây là bước tiếp nối tinh thần cải cách mà Trung ương đã khởi động, và chỉ sau vài ngày ban hành Nghị quyết 66, Quốc hội cũng đã thông qua Nghị quyết 68, cho thấy sự đồng bộ, quyết liệt và kịp thời trong chỉ đạo, điều hành. Điều này tạo ra niềm tin và sự phấn khởi trong nhân dân về công cuộc cải cách thể chế.

Cắt giảm thủ tục hành chính, tạo đà vươn mình

Tinh thần của Nghị quyết số 66 tựa như làn gió đổi mới, nhanh chóng mang lại sự thay đổi tích cực trong công tác thực thi pháp luật.

Mới đây, ngày 4/6, tại họp báo Chính phủ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho biết, theo yêu cầu của Chính phủ tại Nghị quyết 66, trong năm 2025, các bộ, ngành, địa phương phải tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh đảm bảo cắt giảm tối thiểu 30% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính, 30% điều kiện kinh doanh và 30% thời gian giải quyết thủ tục hành chính.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn đã chia sẻ về các giải pháp thời gian tới để đạt được các mục tiêu đề ra.

Một là, phải cắt giảm được ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết. Hiện nay, chúng ta có gần 9.000 điều kiện kinh doanh, như vậy phải cắt giảm đi 30%, tức là khoảng 2.700 điều kiện kinh doanh. Việc này Thủ tướng Chính phủ đã giao cho các bộ ngành thực hiện.

Hơn nữa, chúng ta đặt mục tiêu bảo đảm cắt giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính. Việc này Thủ tướng cũng đã giao nhiệm vụ cho các bộ thực hiện.

Hai là, mục tiêu bảo đảm 100% thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp được thực hiện trực tuyến, thông suốt, liền mạch. Việc này Thủ tướng đã giao cho các bộ ngành và các địa phương triển khai với mục tiêu là cuối năm nay chúng ta phải thực hiện được.

Ba là, thực hiện thủ tục hành chính không phụ thuộc vào địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh.

Sắp tới đây, Văn phòng Chính phủ sẽ có buổi tập huấn với các địa phương; 5 địa phương sẽ thí điểm áp dụng mô hình Trung tâm phục vụ hành chính công một cấp ở tỉnh, trực thuộc Văn phòng UBND tỉnh, còn dưới là các chi nhánh.

Các tỉnh khác sẽ thực hiện mô hình hai cấp, đó là Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh và Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã. Sắp tới sẽ tập huấn và có đầy đủ các quy định về tổ chức, cách thức hoạt động.

Mục tiêu nữa là 100% thủ tục hành chính nội bộ được rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa. Việc này Thủ tướng cũng đã giao cho các bộ và hiện nay chúng ta thực hiện được 56%.

Đối với việc thực hiện 19 nghị quyết chuyên đề về đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến người dân, hiện nay, chúng ta đã thực hiện được khoảng 91%. Như vậy, cơ bản năm nay chúng ta sẽ thực hiện được các mục tiêu ra.

Gỡ bỏ nhiều điều kiện kinh doanh

Trước đó, liên quan đến thủ tục hành chính, Cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính (Văn phòng Chính phủ) Nguyễn Duy Hoàng cho biết, kết quả triển khai công tác cắt giảm thủ tục hành chính của các bộ, ngành địa phương trong 5 tháng đầu năm 2025 đã cắt giảm, đơn giản hóa 18 điều kiện kinh doanh, phân cấp 36 thủ tục hành chính, đơn giản hóa 69 thủ tục hành chính điện tử liên quan đến quản lý dân cư, nâng tổng số thủ tục được đơn giản hóa, cắt giảm từ đầu nhiệm kỳ của Chính phủ đến nay đạt 3.241/15.801 quy định kinh doanh tại 275 văn bản luật, đạt tỉ lệ 20,5%.

Văn phòng Chính phủ cũng đã tham mưu cho Thủ tướng ban hành 3 Công điện để chỉ đạo đôn đốc các bộ, ngành tập trung triển khai, rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.

Trong thời gian tới, theo yêu cầu của Chính phủ, để đảm bảo giám sát kết quả đạt được, các bộ, ngành, địa phương cũng đã thống kê, tổng hợp 4.377 thủ tục hành chính liên quan đến sản xuất kinh doanh, 8.977 điều kiện kinh doanh và 3.086 sản phẩm hàng hóa kiểm tra chuyên ngành, 866 tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật có liên quan đến việc thực hiện thủ tục sản xuất kinh doanh và 640 chế độ báo cáo của doanh nghiệp. Tổng chi phí thủ tục hành chính hằng năm mà người dân, doanh nghiệp phải thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh là 120 nghìn tỷ đồng.

Nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương sẽ tập trung triển khai chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến sản xuất kinh doanh trong năm 2025, 2026 theo Nghị quyết 66 của Chính phủ để đảm bảo 5 mục tiêu trong năm 2025.

Thứ nhất, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến sản xuất kinh doanh đảm bảo bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện; 100% thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp được thực hiện trực tuyến, thông suốt, liền mạch, hiệu quả, bảo đảm minh bạch; 100% thủ tục hành chính được thực hiện phi địa giới, không phụ thuộc vào địa giới theo phạm vi cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, hoàn thành thực thi 100% phương án phân cấp, phân quyền, giải quyết thủ tục hành chính đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định phương án tại Quyết định 1015 ngày 30/8/2022.

Cuối cùng, 100% thủ tục hành chính nội bộ giữa các cơ quan hành chính nhà nước và trong từng cơ quan hành chính Nhà nước được rà soát để cắt giảm, đơn giản hóa, thủ tục, thời gian giải quyết, chi phí thực hiện.

Theo các chuyên gia đánh giá, sự vào cuộc nhanh chóng, quyết liệt, kịp thời của cả hệ thống chính trị góp phần đưa Nghị quyết 66 vào thực tiễn đời sống, từ đó, Nghị quyết này phát huy vai trò là bệ phóng cho đất nước vươn xa trong kỷ nguyên mới.

Vũ Cường