Băn khoăn quy định có đất ở mới được làm nhà thương mại

Làm rõ quy định "đất ở" là bao nhiêu

Đại biểu Phạm Văn Hoà thảo luận về Luật Đất đai (sửa đổi)

Liên quan thu hồi đất thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ, dự thảo luật quy định theo hướng kế thừa quy định của Luật Đất đai năm 2013, chỉ thu hồi đất khi là “dự án đầu tư xây dựng khu đô thị”, đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) cho rằng, điều kiện trên chỉ để thu hồi đất, trong đó có đất nông nghiệp phục vụ cho dự án xây dựng khu đô thị mà thôi, còn các dự án khác thì không được. Ông cũng nhấn mạnh phải hoàn thành bồi thường trước khi thu hồi.

Về các loại đất thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất, trên cơ sở ý kiến các cơ quan và chính sách đã được thống nhất khi thông qua Luật Nhà ở năm 2023, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chỉnh sửa theo hướng giữ như quy định của Luật Nhà ở năm 2014 sửa đổi, bổ sung theo Luật số 03/2022/QH15.

Theo đó, chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với đất ở; đối với trường hợp đang có quyền sử dụng đất, chỉ được thực hiện dự án nhà ở thương mại nếu đó là đất ở hoặc đất ở và đất khác (không phải đất ở, bao gồm cả đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp).

Đại biểu Hà Sỹ Đồng thảo luận tại hội trường

Đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, quy định như trên là bất cập. “Đất ở và đất khác thì đất ở là bao nhiêu? Người có 1m2 đất ở, trong khi phần không phải đất ở lên nhiều hecta vẫn được làm dự án trong khi các trường hợp khác lại không được hay sao?”, ông đặt vấn đề.

Vị đại biểu này đề nghị trường hợp đang có quyền sử dụng đất thì nên cho chuyển đổi mục đích sử dụng để làm nhà ở thương mại kết hợp sản xuất kinh doanh, Nhà nước thu thuế.

Cũng đề cập tới đất làm dự án nhà ở thương mại, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) giữ nguyên quan điểm mà ông nêu ra tại kỳ họp thứ 6, rằng sửa Luật Đất đai cần mở đường cho nguồn cung về nhà ở.

Quy định muốn chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại phải có quyền sử dụng đất ở hoặc “đất ở và đất khác”, theo ông là khó hiểu.

“Phải có 1m2 đất ở trong diện tích dự án thì mới được làm, còn nếu không có mét vuông đất ở nào thì không được. Thiết nghĩ, việc phân biệt giữa hai trường hợp này là không cần thiết, không mang lại lợi ích công cộng nào. Vì thế bỏ quy định này là tạo cung nhà ở, giảm giá nhà”, ông Hà Sỹ Đồng nói.

Ưu tiên lựa chọn khu tái định cư

Đánh giá cao quy định hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư phải đạt tiêu chuẩn Nông thôn mới đối với khu vực nông thôn và đạt tiêu chuẩn đô thị với khu đô thị, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho rằng, đây chỉ là tiêu chuẩn tối thiểu bởi có thể có địa phương xây dựng tiêu chuẩn khu vực nông thôn đạt như khu vực đô thị.

Đại biểu cũng đồng tình với quy định địa điểm khu tái định cư phải ưu tiên lựa chọn tại địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất bị thu hồi, sau đó mới mở rộng đến địa điểm tại quận, huyện, thị xã và các địa phương có điều kiện tương đồng…

Đại biểu Hoàng Văn Cường thảo luận tại hội trường

Đại biểu đề nghị bổ sung thêm quy định phải ưu tiên lựa chọn khu đất được quy hoạch là đất ở, có vị trí thuận lợi nhất trên địa bàn được lựa chọn để hình thành khu tái định cư. Cần thiết phải bổ sung quy định này để tránh tình trạng có địa phương dành quỹ đất được quy hoạch đất ở có vị trí thuận lợi nhất cho đấu giá để thu tiền, còn khu xa, khó khăn không ai muốn mua thì bố trí khu tái định cư.

“Một bài học thực tế là các dự án tái định cư đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô đang được Hà Nội thực hiện dành vị trí thuận lợi nhất cho tái định cư và xây dựng hạ tầng khu tái định cư ở nông thôn, ngoại thành nhưng như tiêu chuẩn khu đô thị mới nên người dân phải di dời chỗ ở rất đồng tình ủng hộ”, đại biểu Hoàng Văn Cường nói.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn Bình Dương) cho rằng, dự thảo luật quy định phương pháp thặng dư (phương pháp định giá đất). Đại biểu kiến nghị không quy định phương pháp thặng dư trong định giá đất. Bởi kết quả định giá đất khi áp dụng phương pháp thặng dư được thực hiện trên các cơ sở giả định, ước tính nên mức độ tin cậy không cao đối với những khu vực hạn chế về thông tin thực tế, về chi phí doanh thu để làm chi phí ước tính.

Bên cạnh đó, theo đại biểu, mặc dù giá trị thửa đất có triển vọng tăng lên theo thời gian do quá trình lịch sử, hoạt động thương mại và các hoạt động khác trên chính thửa đất đó. Tuy nhiên, việc xác định giá trị lúc nào là tăng dần là không hợp lý do giá trị thửa đất có thể đi xuống khi nền kinh tế suy thoái hoặc gặp các yếu tố bất lợi.

“Hiện nay, thị trường các dự án bất động sản gần như đóng băng vì phương pháp này không đo lường chính xác được các yếu tố rủi ro, bất lợi đối với nền kinh tế”, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân nói.

Hạnh Nguyên