Cần có biện pháp phòng, ngừa tránh tình trạng quyền trẻ em “trên giấy"

Bắt khẩn cấp đồng phạm bạo hành bé gái 8 tuổi

Liên quan nghi án bé gái 8 tuổi ở quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh bị bạo hành dẫn đến tử vong, ngày 31/12, Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh đã bắt khẩn cấp Nguyễn Kim Trung Thái (SN 1985, cha ruột của bé gái Nguyễn Thái V.A), để điều tra hành vi đồng phạm, giúp sức với Nguyễn Võ Quỳnh Trang (SN 1996, quê Gia Lai) gây ra vụ bạo hành bé gái.

Cùng ngày, VKSND quận Bình Thạnh đã phê chuẩn lệnh bắt khẩn cấp người đàn ông này về hành vi Hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình.

Trước đó vào ngày 22/12, Công an quận Bình Thạnh nhận tin báo của một bệnh viện về việc tiếp nhận cháu V.A trong tình trạng hôn mê, ngưng tim, ngưng thở và đã tử vong trước khi đưa vào bệnh viện.

Vào cuộc điều tra, Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Võ Quỳnh Trang (26 tuổi, quê tỉnh Gia Lai) về hành vi hành hạ người khác theo điều 140 BLHS 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.

Bước đầu, Trang khai nhận đã dùng roi mây, cây gỗ đánh đập bé V.A nhiều lần, gây nhiều thương tích cho bé gái. Hiện nguyên nhân vụ án vẫn đang được cơ quan điều tra làm rõ. Đây là vụ án nghiêm trọng, được dư luận đặc biệt quan tâm.

Cơ quan điều tra khởi tố Nguyễn Võ Quỳnh Trang tội hành hạ bé gái 8 tuổi tử vong

Trao đổi với PV báo Tuổi trẻ Thủ đô về việc Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh ra quyết định bắt khẩn cấp người cha của bé gái 8 tuổi nghi bị bạo hành tử vong, Tiến sỹ luật học Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết: Việc cơ quan điều tra tiếp tục khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Nguyễn Kim Trung Thái, là cha ruột của bé gái 8 tuổi bị bạo hành tử vong không phải là chuyện lạ, vấn đề này đã được nhiều luật sư đưa ra và kiến nghị trước đó.

“Theo thông tin ban đầu thì người phụ nữ khai nhận đánh đập cháu bé nhiều lần, nhiều ngày, để lại nhiều thương tích trên cơ thể cháu bé cho đến khi cháu bé tử vong. Cha ruột của cháu bé là người sống chung nên không thể không biết về sự việc, thậm chí có thể còn tiếp tay, giúp sức cho đối tượng này thực hiện hành vi phạm tội.

Có thể kết quả điều tra đến nay, cơ quan điều tra đã có chứng cứ chứng minh người đàn ông này đã có hành vi giúp sức cho người phụ nữ đánh đập con mình đến mức tử vong. Theo quy định của pháp luật thì người giúp sức sẽ là đồng phạm trong cùng một vụ án. Đồng phạm là có từ hai người trở lên cùng ý chí thực hiện tội phạm. Bởi vậy để kết tội người đàn ông này thì cơ quan tố tụng phải thu thập các tài liệu chứng cứ để chứng minh người đàn ông này có cùng ý chí với người phụ nữ đó để gây ra thương tích, thiệt mạng cho cháu bé. Hành vi giúp sức có thể thể hiện là tạo những điều kiện vật chất, tinh thần thuận lợi như chuẩn bị hung khí, công cụ gây án, chuẩn bị thời gian, tạo điều kiện về tinh thần thuận lợi để đối tượng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xâm hại đến người bị hại”, luật sư Đặng Văn Cường nhận định.

Cần thực hiện tốt hơn các giải pháp phòng ngừa

Cũng theo vị Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp, ngoài hành vi giúp sức để đối tượng khác thực hiện hành vi phạm tội thì cơ quan điều tra sẽ làm rõ trong các vết thương để lại trên cơ thể nạn nhân. Có vết thương nào do chính người bố trực tiếp gây ra hay không, vết thương đó có phải là nguyên nhân dẫn đến cháu bé tử vong hay không để xác định người cha này còn có vai trò là người thực hành - trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội hay không? Theo quy định của pháp luật thì đồng phạm trong vụ án hình sự có thể thể hiện ở các vai trò khác nhau nhưng người khởi xướng, người thực hành, người giúp sức và người xúi giục, tất cả các hành vi khởi xướng, chủ mưu, thực hành, xúi giục đều được xác định là đồng phạm, cùng bị xử lý về một tội phạm.

Vấn đề quan trọng trong vụ án này là cơ quan điều tra sẽ làm rõ khả năng sát thương của hung khí mà các đối tượng này sử dụng, tư thế, động tác và hành vi gây thương tích cụ thể diễn ra như thế nào. Đồng thời xác định nhận thức, ý thức chủ quan của đối tượng đã thực hiện hành vi đánh cháu bé như thế nào. Mối quan hệ giữa hành vi đánh đập với hậu quả cháu bé tử vong có mối quan hệ nhân quả như thế nào để xác định yếu tố lỗi trong hành vi vi phạm pháp luật.

TS, LS Đặng Văn Cường đưa ra những kiến nghị tăng cường bảo vệ quyền trẻ em sau vụ việc bé gái 8 tuổi nghi bị bạo hành tử vong

Đến nay, kết luận của cơ quan chức năng xác định nguyên nhân chết là do phù phổi cấp. Về các vết thương bầm tím gây ra, Cơ quan điều tra sẽ làm rõ ai gây ra những vết thương này, vì sao cháu bé lại bị tổn thương ở phổi như vậy?

Thông thường thì hành vi người lớn dùng hung khí nguy hiểm như gậy gỗ để đánh vào phần lưng của cháu bé 8 tuổi chưa có khả năng tự vệ thì có thể sẽ gây ra tổn thương ở phổi, có thể dẫn đến tử vong. Bởi vậy, trường hợp kết quả điều tra có căn cứ cho thấy đối tượng nhận thức được rằng hành vi có thể gây ra thương tích cho nạn nhân nhưng cố ý thực hiện hành vi, bỏ mặc hậu quả chết người xảy ra thì sẽ chuyển tội danh sang tội cố ý gây thương tích theo điều 134 bộ luật hình sự năm 2015 với chế tài được quy định tại khoản 4, điều 134 Bộ Luật Hình sự (Cố ý gây thương tích dẫn đến hậu quả chết người).

Còn trường hợp kết quả điều tra cho thấy đối tượng sử dụng gậy gỗ đánh vào lưng của cháu bé, tại thời điểm thực hiện hành vi đánh người, đối tượng nhận thức được hành vi có thể dẫn đến chết người. Tuy nhiên, đối tượng vẫn cố ý thực hiện hành vi, bỏ mặc hậu quả chết người có thể xảy ra, thực tế cháu bé đã tử vong thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố người đã đánh cho bé về tội giết người theo khoản 1, điều 123 Bộ Luật hình sự năm 2015 với tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự là phạm tội với người dưới 16 tuổi, có tính chất côn đồ hoặc vì động cơ đê hèn với khung hình phạt là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

“Vụ án gây rúng động xã hội, gây lo lắng hoang mang trong cộng đồng. Bởi vậy ngoài việc lên án các đối tượng gây án, cần phải thực hiện tốt hơn các giải pháp phòng ngừa để tránh những nạn nhân tiếp theo có thể xảy ra như: Tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật về bảo vệ quyền trẻ em; Tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, đặc biệt là pháp luật về quyền trẻ em cho trẻ em, cha mẹ, người giám hộ, thầy cô giáo và cộng đồng xã hội để nâng cao nhận thức, ý thức bảo vệ quyền trẻ em… Tránh tình trạng "quyền trẻ em trên giấy" mơ hồ, không khả thi, không thể vận dụng...

Kiện toàn hệ thống cơ quan, tổ chức và các cán bộ có nhiệm vụ, chức năng bảo vệ trẻ em; Tăng cường nhân lực, cơ sở vật chất, trình độ năng lực nghiệp vụ và thẩm quyền cho các lực lượng bảo trợ trẻ em để họ thực hiện tốt nhiệm vụ, yêu cầu đặt ra đồng thời cũng gắn trách nhiệm cụ thể đối với từng cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ trẻ em. Cơ quan chức năng xây dựng những lực lượng chuyên trách để bảo vệ trẻ em ở các cấp độ tư vấn hỗ trợ, phòng ngừa, can thiệp, trong đó có lực lượng cảnh sát chuyên trách bảo vệ trẻ em, chỉ cần có nghi vấn trẻ em bị xâm phạm quyền là can thiệp ngay. Một xã hội văn minh, tiến bộ, công bằng thực sự thể hiện ở nhiều khía cạnh, trong đó rõ nét nhất là quyền trẻ em được ghi nhận đảm bảo”, TS, LS Đặng Văn Cường kiến nghị.