Cân nhắc bổ sung cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện ở một số địa phương

Đối với dự án Luật Báo chí (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình và nêu nêu lý do cần thiết phải xây dựng dự án này.

Theo đó, Luật Báo chí được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, Kỳ họp thứ 11 thông qua ngày 5/4/2016, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2017. Tại thời điểm ban hành, Luật Báo chí và các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo hành lang pháp lý để hoạt động báo chí và các hoạt động liên quan đến báo chí phát triển, quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận được bảo đảm và phát huy trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật; từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về báo chí trong giai đoạn vừa qua.

Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Báo chí (sửa đổi)

Tuy nhiên sau hơn 8 năm thi hành, một số quy định của Luật Báo chí 2016 đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn của hoạt động báo chí và sự phát triển của khoa học, công nghệ, truyền thông.

Do đó, dự án Luật Báo chí (sửa đổi) nhằm hoàn thiện quy định pháp luật để thể chế hoá chủ trương, chính sách của Đảng về báo chí; điều chỉnh, quản lý hoạt động báo chí kịp thời, phù hợp trong bối cảnh sự phát triển mạnh mẽ, nhanh chóng của khoa học, công nghệ, truyền thông hiện đại; khắc phục những hạn chế, bất cập trong quy định pháp luật về báo chí hiện hành; Thể chế hoá chủ trương, đường lối của Đảng về báo chí, đặc biệt là định hướng của Đại hội XIII của Đảng: “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại” và quy định của Hiến pháp năm 2013…

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo thẩm tra về dự án Luật Báo chí (sửa đổi)

Bố cục của dự án Luật Báo chí (sửa đổi) gồm 4 Chương, 51 Điều (giảm 2 Chương, 10 Điều so với Luật Báo chí năm 2016).

Dự án Luật Báo chí (sửa đổi) bám sát 4 nhóm chính sách đã được thông qua tại Nghị quyết số 148/NQ-CP ngày 22/9/2024 của Chính phủ phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9/2024 (đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội) và những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn theo chủ trương của Đảng, Nhà nước về sắp xếp, tỉnh gọn bộ máy, trong đó có sắp xếp, tinh gọn cơ quan báo chí; về phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương.

Theo nội dung Tờ trình, những điểm mới, đột phá trong dự án Luật đã thể chế hoá đầy đủ tinh thần 4 Nghị quyết mang tính đột phá của Bộ Chính trị trong thời gian gần đây, đó là: Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân....

Sau khi nghe Tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo thẩm tra về dự án Luật Báo chí (sửa đổi).

Theo đó, Ủy ban Văn hoá và Xã hội của Quốc hội tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Báo chí; cơ bản nhất trí với phạm vi, đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật. Song, Ủy ban Văn hoá và Xã hội của Quốc hội cũng đề nghị nghiên cứu sử dụng các khái niệm báo in, phát thanh, truyền hình, báo điện tử để phù hợp với thực tiễn tại Việt Nam và quốc tế.

“Có ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, quy định phù hợp hơn về các loại hình báo chí, đáp ứng yêu cầu phát triển của các loại hình báo chí trong kỷ nguyên số” – Báo cáo thẩm tra nêu rõ.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cơ bản thống nhất với việc bổ sung các quy định về “cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện” tại khoản khoản 6 Điều 16, đồng thời đề nghị tiếp tục nghiên cứu, làm rõ nội hàm, tiêu chí xác định và cơ chế đặc thù tài chính của các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hoá và Xã hội của Quốc hội cũng nêu, có ý kiến cho rằng, ngoài 6 cơ quan báo chí được xác định theo Quyết định 362/QĐ-TTg ngày 3/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, cần cân nhắc bổ sung cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện ở một số địa phương hoặc một số đơn vị đã xây dựng được uy tín, có vị trí nhất định trong hoạt động báo chí.

Bên cạnh đó, về các nội dung liên quan đến “kinh tế báo chí”, Ủy ban nhất trí với các quy định nhằm tạo điều kiện cho các cơ quan báo chí có thêm nguồn thu, tăng thêm nguồn lực tài chính để bảo đảm và nâng cao chất lượng hoạt động như dự thảo Luật. Tuy nhiên, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, làm rõ hơn khái niệm “kinh tế báo chí” và các quy định liên quan đến đầu tư công, cơ chế tự chủ, những quy định về nguồn thu từ hoạt động kinh doanh của cơ quan báo chí.

Về hoạt động báo chí trên không gian mạng (mục 1, Chương III), Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội cũng đề nghị nghiên cứu, bổ sung các quy định nhằm thúc đẩy hoạt động của báo chí trên không gian mạng; về trách nhiệm pháp lý của các nền tảng mạng xã hội nước ngoài trong trường hợp kênh nội dung trên không gian mạng của cơ quan báo chí bị xâm nhập, sửa đổi thông tin có nội dung vi phạm pháp luật; xử lý đối với trường hợp để nội dung vi phạm xuất hiện trên kênh này.

Đồng thời, nghiên cứu có quy định nguyên tắc về cơ chế thực hiện thỏa thuận, trách nhiệm của cơ quan báo chí và cơ quan, tổ chức liên quan trong việc bảo đảm quyền tác giả, quyền liên quan đối với tác phẩm báo chí trên không gian mạng, tác phẩm báo chí có sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

Quốc hội dành thời gian cuối buổi sáng và cả buổi chiều thảo luận ở tổ về: Dự án Luật Phá sản (sửa đổi); Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi); Dự án Luật Báo chí (sửa đổi); Dự án Luật Dân số; Dự án Luật Phòng bệnh.

Thái Sơn