Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp còn cứng nhắc, thiếu thống nhất

Đây là một trong 8 vấn đề các doanh nghiệp gặp phải đã được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng chia sẻ tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc Thủ tướng Chính phủ làm việc với đại diện doanh nghiệp, hiệp hội và các địa phương, diễn ra sáng 8/8.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, thông qua các kênh trao đổi thông tin trực tiếp và gián tiếp với cộng động doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nhận diện và tổng hợp có 8 nhóm vấn đề khó khăn mà doanh nghiệp đang phải đối diện hiện nay.

Theo đó, tổng cầu giảm mạnh khiến cho các đơn hàng, hợp đồng, sản lượng đều sụt giảm. Trung bình nhu cầu trong các ngành giảm từ 40-50%, nặng nề nhất là ngành hàng không, vận chuyển hành khách, du lịch, nhà hàng, khách sạn nhu cầu bị giảm đến 70-80%.

Đồng thời, doanh thu giảm mạnh trên diện rộng. Trong đó, ngành du lịch không phát sinh doanh thu; các nhà hàng, khách sạn ảnh hưởng nặng nề đặc biệt từ tháng 4/2021 trở lại đây, doanh thu ngành hàng không sụt giảm trung bình 61% so với 2019, đợt dịch cao điểm đầu năm 2021 giảm 80% so với cùng kỳ năm 2020.

Bên cạnh đó, chi phí đầu vào, chi phí vận chuyển ngày một tăng cao dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguyên, vật liệu đầu vào, làm đội chi phí giá thành sản xuất. Tình trạng thiếu nghiêm trọng container rỗng, giá thuê container tăng 5-10 lần, chi phí vận chuyển logistics tăng từ 2-4 lần, có thời điểm lên đến 5 lần so với trước khi có dịch.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Nhiều khoản chi phí mới phát sinh liên quan như chi phí xét nghiệm, chi đầu tư trang thiết bị để đáp ứng các điều kiện về kiểm soát an toàn dịch bệnh tại doanh nghiệp, chi phí hỗ trợ giữ chân người lao động.

Ngoài ra, chuỗi cung ứng sản xuất, tiêu dùng và xuất khẩu bị gián đoạn, đình trệ cục bộ. Nhiều doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu bị ảnh hưởng phải trì hoãn hoặc hủy đơn hàng, nếu đợt dịch bùng phát kéo dài có thể bị mất thị trường do bạn hàng thay đổi chuỗi cung ứng.

Cùng với đó, việc lưu thông hàng hóa gặp khó khăn, kể cả lưu thông trong nước, giữa một số tỉnh, thành phố do áp dụng các chính sách phòng, chống dịch bệnh chưa thống nhất và hợp lý. Hậu quả là các doanh nghiệp bị chậm tiến độ giao hàng/nhập hàng, chi phí lưu kho, lưu bãi, cước vận chuyển tăng, sản xuất kinh doanh bị ngưng trệ.

Hơn nữa, doanh nghiệp cũng đang đối mặt với khó khăn về lao động. Để cầm cự trước dịch bệnh nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô, cắt giảm lao động. Điều này sẽ gây khó khăn rất lớn cho họ tìm kiếm nguồn lao động trở lại làm việc khi phục hồi sản xuất sau dịch bệnh, đặc biệt là đối với các ngành nghề yêu cầu lao động có tay nghề, chuyên môn nhất định như cơ khí, điện tử…

Không những vậy, các doanh nghiệp còn gặp khó khăn về chuyên gia. Cụ thể, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) còn gặp vấn đề nhập cảnh, đặc biệt đối với những tập đoàn lớn vào Việt Nam nghiên cứu, quyết định dự án quy mô lớn và cấp mới, điều chỉnh giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài.

Đặc biệt là khó khăn về tiếp cận các chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Ông Nguyễn Chí Dũng cho biết, các doanh nghiệp phản ánh việc triển khai của một số chính sách còn khá chặt chẽ, cứng nhắc, thiếu thống nhất ở một số địa phương, gây khó khăn cho đối tượng hỗ trợ, chưa bao quát hết các tình huống phát sinh trong thực tế, công tác thực thi có lúc, có nơi còn chưa chủ động, linh hoạt.

Theo người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư, thời gian qua, trước những diễn biến phức tạp của tình hình dịch bệnh Covid-19, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chỉ đạo về tăng cường công tác phòng, chống dịch, chăm lo đời sống, bảo vệ sức khỏe Nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời ban hành kịp thời nhiều chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19...

Trong 7 tháng đầu năm, Chính phủ đã tiếp tục thực hiện thêm hai đợt giảm giá điện, đưa tổng giá trị bốn đợt giảm giá điện lên khoảng 16,3 nghìn tỷ đồng. Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo các địa phương nghiên cứu việc giảm giá nước sạch tiêu dùng; gói hỗ trợ các dịch vụ viễn thông trị giá hơn 10 nghìn tỷ đồng vừa được công bố; gói hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động bao gồm 12 chính sách hỗ trợ đã được ban hành với tổng mức hỗ trợ khoảng 26 nghìn tỷ đồng.

Các chính sách hỗ trợ tín dụng thông qua tái cơ cấu nợ, giữ nguyên nhóm nợ, miễn, giảm, hạ lãi suất tiếp tục được triển khai và hàng trăm nghìn doanh nghiệp được tiếp cận. Các chính sách giãn, hoãn, giảm các loại thuế, phí, lệ phí tiếp tục được kéo dài với tổng giá trị luỹ kế đến nay lên tới hơn 100 nghìn tỷ đồng.

Hiện nay, Chính phủ đang hoàn thiện hồ sơ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành chính sách giảm một số loại thuế cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong năm 2021, dự kiến khoảng 20 nghìn tỷ đồng. Đồng thời, xem xét thực hiện giảm tiền thuê đất với tổng mức khoảng 700 tỷ đồng.

Ông Dũng cho biết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo rất quyết liệt với phương châm “vướng đâu, khẩn trương xử lý đó” để giải quyết ngay các tình huống khẩn cấp phát sinh nhằm đảm bảo lưu thông hàng hóa được thông suốt, hiệu quả; ưu tiên tiêm vắc xin cho người lao động tại các khu, cụm công nghiệp, khu chế xuất, một số ngành nghề, lĩnh vực quan trọng.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá, nhìn chung, các chính sách, giải pháp đã được cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận và góp phần giảm bớt những khó khăn mà họ đang phải gánh chịu, giúp họ có thể duy trì, ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh và việc làm cho người lao động; bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, an sinh xã hội.