Công khai minh bạch giá thị trường trang thiết bị y tế

Phát biểu tại Lễ công bố, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh “Việc công khai giá các thiết bị y tế cũng như cấu hình thiết bị y tế, công khai giá trúng thầu của các gói thầu thiết bị y tế trên Cổng thông tin sẽ giúp cho các cơ sở y tế có nhu cầu mua sắm thiết bị y tế tham khảo, lập dự toán và xây dựng hồ sơ đấu thầu nhằm bảo đảm công khai, minh bạch, công bằng và làm lành mạnh thị trường trong việc mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế; khắc phục và hạn chế tình trạng đội giá nhằm bảo đảm quyền lợi của người bệnh.

Đúng như lời của Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng "công khai minh bạch là thanh bảo kiếm chữa lành tất cả các vết thương", câu nói này hoàn toàn chính xác trong tất cả lĩnh vực, trong đó có ngành Y tế”.

Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long phát biểu tại buổi Lễ khai trương Cổng thông tin công khai giá trang thiết bị y tế

Thời gian qua, để nâng cao chất lượng kinh doanh, quản lý, sử dụng trang thiết bị y tế, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 36/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 về quản lý trang thiết bị y tế và Nghị định số 169/NĐ-CP ngày 31/12/2018 sửa đổi, bổ sung một điều của Nghị định 36/2016/NĐ-CP.

Theo các quy định hiện nay, việc đầu tư trang thiết bị y tế tại cơ sở y tế công lập thực hiện theo quy định của Luật đấu thầu.

Bộ Y tế cũng đã ban hành Thông tư số 14/2020/TT-BYT ngày 10/7/2020 quy định một số nội dung trong đấu thầu tại các cơ sở y tế công lập nhằm giúp cho các đơn vị mua sắm, lựa chọn được thiết bị y tế có chất lượng, đáp ứng nhu cầu chuyên môn và có giá thành phù hợp.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ và tiếp tục thực hiện mục tiêu công khai, minh bạch trong lĩnh vực trang thiết bị y tế, Bộ Y tế đã giao Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế nghiên cứu, xây dựng và vận hành Cổng thông tin công khai giá trang thiết bị y tế nhằm giúp cho thị trường trang thiết bị y tế Việt Nam ngày càng minh bạch, lành mạnh, nâng cao năng lực cạnh tranh. Theo đó, loại giá công khai là giá của thiết bị y tế tương ứng với cấu hình, tính năng kỹ thuật và thuế, phí các dịch vụ cơ bản đi kèm (bảo hành, vận chuyển, lắp đặt, đào tạo hướng dẫn sử dụng, giá linh kiện thay thế chính, giá bảo trì sau bảo hành…).

Chủ thể thực hiện công khai giá là các đại diện của chủ sở hữu thiết bị y tế (hãng, văn phòng đại diện, công ty được chủ sở hữu ủy quyền).

Phương thức thực hiện, Bộ Y tế xây dựng hệ thống phần mềm, cấp tài khoản để doanh nghiệp tự thực hiện việc công khai giá, cập nhật đăng công khai trên Cổng thông tin giá trang thiết bị y tế kèm theo các yếu tố xác định giá trang thiết bị y tế. Các tổ chức, cá nhân có nhu cầu tham khảo thông tin về giá thiết bị y tế sẽ tra cứu trên cổng điện tử của Bộ Y tế.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường cho biết: “Bộ Y tế đã chỉ đạo quyết liệt các đơn vị cần đẩy mạnh xây dựng hệ thống phần mềm quản lý niêm yết giá. Hiện nay, vì trang thiết bị y tế trên thị trường Việt Nam chủ yếu là nhập khẩu. Việt Nam đã là thành viên, tham gia các hiệp định thương mại, hội nhập quốc tế, để có sự đánh giá toàn diện đúng hướng, Bộ Y tế đã có các buổi làm việc với đại diện các Tổ chức quốc tế đại diện các hãng thiết bị y tế có uy tín tại Việt Nam (Eurocham, US-ABC, ApacMed, Avamed...) và các đơn vị có liên quan lấy ý kiến góp ý, thảo luận về phương án thực hiện công khai giá trang thiết bị y tế”

Thời gian qua, Bộ Y tế đã và đang phải đối mặt với cuộc chiến chống Covid-19 nhưng Bộ vẫn triển khai mạnh mẽ các hoạt động quản lý, đưa toàn bộ thủ tục lên dịch vụ công cấp độ 4 cao nhất, với trang thiết bị y tế, đơn giản hoá thủ tục hành chính, hạn chế tiếp xúc cơ quan quản lý với doanh nghiệp. Bên cạnh đó, Bộ Y tế sẽ thành lập hội đồng thẩm định cấp phép với trang thiết bị, đảm bảo độc lập, khách quan, công tâm để giúp cơ quan quản lý cấp phép và tránh các vấn đề tiêu cực phát sinh.

Ngoài ra, Bộ Y tế tiến hành phân cấp cho các đơn vị thực hiện từ phê duyệt kế hoạch đấu thầu, tiến tới phân cấp thẩm định tính năng kĩ thuật, định mức sử dụng cho đơn vị đó, đây chính là nút thắt, nút nghẽn trong quản lý cần tháo gỡ. Từ tháng 4/2020 đến nay, Bộ Y tế đã công khai toàn bộ kết quả đấu thầu trang thiết bị y tế với khoảng 50.000 kết quả, đây là cơ sở, căn cứ tra cứu, tham chiếu, là bước đi làm lành mạnh hoá thị trường.

“Tôi mong rằng, trong thời gian tới đây tất cả các trang thiết bị y tế sẽ được công khai, bảo đảm sân chơi lành mạnh cho tất cả các nhà sản xuất, nhà kinh doanh phân phối để tránh những câu chuyện thổi giá, tiêu cực trong mua sắm đấu thầu. Chúng tôi đề nghị các đơn vị phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế khi triển khai việc này. Mong rằng, tất cả đơn vị đều tuân thủ và thực hiện đúng nguyên tắc để người dân, doanh nghiệp biết được quá trình đó thì việc công khai, minh bạch mới đạt hiệu quả cao nhất, tích cực nhất.” Quyền Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nói thêm.

Bộ Y tế sẽ quyết tâm thực hiện tốt nội dung này, yêu cầu các hãng (hoặc đơn vị được hãng ủy quyền) thực hiện nghiêm túc việc công khai giá theo quy định của Luật Giá.

Bộ Y tế sẽ hướng dẫn cụ thể các thông tin cần thiết cấu thành giá thiết bị (tên thiết bị, model, hãng, nước sản xuất, cấu hình, tính năng kỹ thuật cơ bản, bảo hành, đào tạo, thuế phí, yêu cầu lắp đặt và các điều kiện thương mại) để thống nhất việc công khai.

Trong giai đoạn tiếp theo, trên cơ sở rút kinh nghiệm từ quá trình triển khai, hệ thống sẽ cập nhật nâng cấp tính năng phần mềm và tham mưu ban hành các văn bản pháp quy để hệ thống này trở thành một kênh tra cứu chính thức về giá trong lĩnh vực trang thiết bị y tế, giúp cho thị trường trang thiết bị y tế ngày càng minh bạch, nâng cao tính cạnh tranh lành mạnh.

Phương Thu