COP27 - Châu Phi là trọng tâm

Kể từ hội nghị đầu tiên tại Berlin (Đức) vào năm 1995, hội nghị COP hằng năm đều luân phiên tổ chức giữa 5 khu vực gồm Châu Phi, Châu Á, Mỹ Latinh và Caribe, Trung và Đông Âu, Tây Âu. Đây là lần thứ 5 một quốc gia Châu Phi đăng cai tổ chức COP.

COP27 diễn ra tại thành phố Sharm El-Sheikh của Ai Cập từ ngày 6 - 18/11

Nước chủ nhà Ai Cập khẳng định hội nghị là cơ hội đặc biệt cho Châu Phi để hài hòa giữa các mục tiêu về biến đổi khí hậu với các mục tiêu khác của châu lục như: Cải thiện chất lượng sống và giúp các nước tăng sức chống chịu trước các hiện tượng thời tiết cực đoan. Các nhà tổ chức ước tính hơn 40.000 người sẽ tham dự hội nghị, con số cao nhất từ trước đến nay cho một hội nghị khí hậu diễn ra tại châu lục này.

Ông Mithika Mwenda, người đứng đầu Liên minh công bằng khí hậu liên Phi, nhận định, hội nghị đem đến cơ hội hiếm có giúp Châu Phi trở thành trung tâm của các cuộc đàm phán về khí hậu toàn cầu. Nhu cầu và tình trạng đặc biệt của Châu Phi cần được xem xét, khi tìm cách tăng tỷ lệ tiếp cận điện cho hàng triệu người dân mà vẫn đảm bảo ứng phó với biến đổi khí hậu và hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Trọng tâm của đàm phán cần hướng đến cách thức các nước dễ bị tổn thương thích ứng với biến đổi khí hậu; Giải quyết vấn đề các nước gây ô nhiễm cao bồi thường cho những nước nghèo hơn; Đồng thời tìm kiếm nguồn tài chính để thúc đẩy việc sử dụng năng lượng sạch và tăng sức chống chịu trước biến đổi khí hậu.

Người đứng đầu Liên minh công bằng khí hậu liên Phi chỉ ra rằng các nước công nghiệp cần có trách nhiệm đẩy nhanh việc giảm khí phát thải để đạt mục tiêu khí toàn cầu. Điều này nhằm hạn chế mức tăng nhiệt độ của Trái Đất ở ngưỡng 1,5 độ C.

Mặc dù các nước Châu Phi chỉ chiếm 3% tổng lượng khí thải nhà kính trên toàn cầu song nhiều chuyên gia cho rằng các nước này đều dễ chịu tác động trước biến đổi khí hậu do thiếu khả năng thích ứng nhanh chóng với việc Trái Đất ấm lên.

Cảnh khô hạn tại hồ Chilwa ở khu vực Zomba, miền đông Malawi (Ảnh tư liệu: AFP)

Cho đến nay, cam kết của các nước giàu về hỗ trợ tài chính cho vấn đề khí hậu, chẳng hạn như khoản cam kết trị giá 100 tỷ USD/năm để giúp các nước nghèo hơn đạt mục tiêu khí hậu vẫn chưa được đáp ứng. Ai Cập cho rằng hội nghị nên tập trung vào cách thức các nước thực hiện cam kết được đưa ra trong những năm trước.

Người đứng đầu bộ phận biến đổi khí hậu của Ủy ban Kinh tế Châu Phi tại Liên hợp quốc Jean-Paul Adam nêu rõ, Châu Phi hy vọng COP27 sẽ có tiến bộ về mục tiêu mới trong vấn đề hỗ trợ tài chính. Ông cũng nhấn mạnh việc cần làm rõ khoản nào là tài trợ, cho vay ưu đãi và phần còn lại sẽ được giải quyết thông qua đầu tư của khu vực tư nhân.

Các hội nghị COP trong quá khứ đều đối mặt với bất đồng và các quan điểm cứng rắn do liên quan đến lợi ích quốc gia. Tuy nhiên, tại hội nghị COP năm 2015, thế giới đã thông qua Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu. Đây được coi là bước ngoặt lớn song vẫn còn nhiều việc phải làm. Ông Mwenda nhấn mạnh nhiều cuộc đàm phán đã diễn ra suốt 3 thập kỷ qua; Trong khi đó, hệ lụy của khủng hoảng khí hậu đang ngày càng trở nên trầm trọng hơn do lũ lụt, hạn hán và các hiện tượng thời tiết cực đoan.

Do đó, Giám đốc khu vực của nhóm môi trường 350Africa.org - Landry Ninteretse tin rằng COP27 sẽ là phép thử về cam kết của các nhà lãnh đạo thế giới trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Theo Giám đốc Ninteretse, thế giới cần có các cơ chế hỗ trợ tài chính hiệu quả để bù đắp tổn thất do biến đổi khí hậu một cách công bằng, dễ tiếp cận và minh bạch.