Định hình động lực mới cho vùng Trung du và miền núi phía Bắc

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Tham dự buổi làm việc có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng: Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Nguyễn Duy Ngọc, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Công an Đại tướng Lương Tam Quang; Bí thư Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Lê Hoài Trung; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan; lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo các tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình.

Động lực phát triển mới cho vùng trung du và miền núi Bắc Bộ

Phát huy truyền thống lịch sử - văn hóa hào hùng, kế thừa những giá trị căn bản đã được hun đúc qua bao thế hệ, những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân 3 tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hòa Bình đã không ngừng nỗ lực, bằng quyết tâm chính trị cao, hành động linh hoạt, sáng tạo, 3 tỉnh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, toàn diện trên nhiều lĩnh vực.

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Tốc độ tăng trưởng kinh tế của 3 tỉnh duy trì tích cực và ổn định. Trong năm 2024, cả 3 tỉnh đều có bước bứt phá rõ nét: Phú Thọ đạt mức tăng trưởng ấn tượng 9,53%, Hòa Bình đạt 9%, Vĩnh Phúc đạt 7,52%. Nhiều chỉ tiêu quan trọng về đầu tư công, sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, thu nhập bình quân đầu người... đều đạt và vượt kế hoạch đề ra.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Công tác xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội, chăm lo đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa được quan tâm đúng mức. Các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, môi trường tiếp tục được chú trọng và đạt nhiều kết quả thiết thực.

Hệ thống chính trị ở cơ sở được củng cố, quốc phòng - an ninh được giữ vững, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân không ngừng được nâng lên.

Về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, đến nay, 3 tỉnh đã hoàn thành 6/14 nhiệm vụ, 8/14 nhiệm vụ đang triển khai, thực hiện. Tính chung, 3 tỉnh đã giảm từ 479 xuống 148 đơn vị hành chính cấp xã, tương ứng giảm 331 đơn vị hành chính cấp xã, đạt 69,1%.

Việc lấy ý kiến Nhân dân về phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, bỏ cấp huyện và đặt tên đơn vị hành chính mới tại 3 tỉnh được thực hiện một cách bài bản, chặt chẽ, đảm bảo đúng quy trình, quy định và phát huy dân chủ ở cơ sở.

Tỷ lệ đồng thuận của Nhân dân đạt rất cao trên 95%, thể hiện sự thống nhất, đồng tình ủng hộ chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước về việc sắp xếp đơn vị hành chính nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm ghi nhận những kết quả đạt được đồng thời thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn, hạn chế mà 3 tỉnh vẫn còn gặp phải. Tổng Bí thư nhấn mạnh, việc hợp nhất 3 tỉnh trong giai đoạn hiện nay là một bước ngoặt chiến lược nhằm kiến tạo động lực phát triển mới cho toàn vùng trung du và miền núi Bắc Bộ.

Tổng Bí thư chỉ rõ, về không gian địa lý, việc kết nối 3 tỉnh nằm liền kề nhau, tạo thành một chỉnh thể liên hoàn, kết nối giữa Thủ đô Hà Nội và vùng Tây Bắc rộng lớn, đồng thời có cửa ngõ ra các tỉnh Bắc Trung Bộ qua Quốc lộ 6, Quốc lộ 32 và đường Hồ Chí Minh.

Việc sáp nhập sẽ xóa bỏ ranh giới hành chính cứng, giúp quy hoạch thống nhất hạ tầng giao thông, đô thị, công nghiệp, nông nghiệp, tạo điều kiện phát triển các hành lang kinh tế xuyên suốt từ đồng bằng - trung du - miền núi, giúp khai thác hiệu quả tiềm năng giao thương, du lịch, logistics liên vùng.

Nhấn mạnh cơ cấu kinh tế và năng lực sản xuất, mỗi địa phương có một lợi thế khác nhau, không trùng lặp và khi kết hợp sẽ bổ sung cho nhau tạo thành một chuỗi giá trị hoàn chỉnh, Tổng Bí thư gợi mở, về nguồn nhân lực và phân bổ dân cư, khi hợp nhất, 3 tỉnh sẽ bổ trợ cho nhau để hình thành cơ cấu lao động đa dạng, cân đối hơn, thúc đẩy phân công lao động nội vùng hợp lý, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực và giảm chênh lệch phát triển giữa các khu vực.

Về văn hóa - xã hội, 3 tỉnh đại diện cho ba lớp văn hóa đặc trưng của miền Bắc, có thể phát triển mạnh các sản phẩm văn hóa, du lịch, giáo dục bản địa có giá trị, xây dựng thương hiệu vùng di sản sống, trở thành điểm đến hấp dẫn cả về chiều sâu lịch sử lẫn trải nghiệm hiện đại.

Về tổ chức không gian và hạ tầng đô thị, công nghiệp và giao thông, khi sáp nhập, có thể tổ chức lại hệ thống đô thị theo mô hình đa trung tâm, phân tầng chức năng.

Xác định vai trò động lực và chức năng phân vùng phù hợp

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Để khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế và tính bổ trợ lẫn nhau giữa ba vùng của tỉnh Phú Thọ (mới), Tổng Bí thư đề nghị tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau: Khẩn trương nhưng chắc chắn hoàn tất việc sắp xếp tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Việc sáp nhập các cơ quan Đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể, đơn vị sự nghiệp cần được tiến hành công khai, minh bạch, khách quan và hướng dẫn thống nhất từ tỉnh đến cơ sở theo đúng các Nghị quyết, kết luận, hướng dẫn của Trung ương; quan tâm chế độ, chính sách cho cán bộ thuộc diện sắp xếp lại, đặc biệt là những người nghỉ chế độ, chuyển vị trí công tác hoặc đang công tác ở vùng sâu, vùng xa; chú trọng chuẩn bị đội ngũ cán bộ kế cận có tư duy đổi mới.

Tổng Bí thư chỉ rõ, cần rà soát lại toàn bộ hiện trạng không gian kinh tế, dân cư, đô thị và ngành nghề, từ đó xác định vai trò động lực và chức năng phân vùng phù hợp. Vĩnh Phúc là cực tăng trưởng công nghiệp, logistics và đô thị hiện đại - động lực chính về thu ngân sách, sản xuất và việc làm.

Phú Thọ là trục dịch vụ tổng hợp, trung chuyển hàng hóa, du lịch văn hóa và nông nghiệp đặc sản, kết nối đồng bằng với miền núi. Hòa Bình là vùng kinh tế xanh, du lịch sinh thái, rừng, thủy điện, bản sắc dân tộc, vừa bảo tồn sinh thái, vừa phát triển nghỉ dưỡng chất lượng cao.

Trên nền tảng đó, cần phát triển chuỗi giá trị liên kết nội vùng, hình thành mạng lưới đô thị phân tầng chức năng, với các trung tâm vùng như Vĩnh Yên - Việt Trì - Hòa Bình, gắn kết các cực vệ tinh như Phúc Yên, Thanh Thủy, Lương Sơn, Yên Lạc, Tân Lạc…

Tỉnh Phú Thọ mới cần sớm hoàn thiện quy hoạch tổng thể tỉnh đến 2030, tầm nhìn 2050, đồng bộ với các chiến lược liên kết Tây Bắc - Hà Nội - Bắc Trung Bộ - hành lang kinh tế Lào - Việt; cần quán triệt tinh thần không đánh đổi môi trường, văn hóa và an sinh để lấy tăng trưởng đơn thuần...

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Tổng Bí thư đề nghị, cần hoàn thiện thể chế hiện đại, hiệu lực, hiệu quả và hội nhập, coi đây là đột phá của mọi đột phá theo tinh thần Nghị quyết 66; đẩy mạnh phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân; tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế gắn với nâng cao nội lực; nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo và phát triển nguồn nhân lực; chú trọng thực hiện hiệu quả Nghị quyết 11 về phát triển vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ…

Tổng Bí thư chỉ đạo, cần chuẩn bị thật chu đáo và tổ chức thành công đại hội đảng bộ của tỉnh mới và các cấp trực thuộc, bảo đảm tiến độ, chất lượng và định hướng chính trị đúng đắn. Đây là sự kiện trọng đại, là dấu mốc mở ra giai đoạn phát triển mới cho toàn bộ không gian hành chính - kinh tế - xã hội của tỉnh hợp nhất.

Toàn bộ quá trình chuẩn bị đại hội cần được tiến hành một cách nghiêm túc, bài bản, đồng bộ và chặt chẽ, thể hiện rõ tinh thần đổi mới, đoàn kết, trí tuệ và khát vọng vươn lên. Phải tổ chức thật tốt công tác tổng kết thực tiễn, đánh giá kỹ những đặc điểm mới sau sáp nhập, những yêu cầu đặt ra từ hội nhập, chuyển đổi số, phát triển xanh, bao trùm, bền vững, từ đó xây dựng tầm nhìn phát triển đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, phù hợp với tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Tổng Bí thư lưu ý, quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội phải gắn chặt với công tác tư tưởng, tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận trong toàn Đảng bộ và hệ thống chính trị, khơi dậy tinh thần trách nhiệm, khát vọng cống hiến và quyết tâm đổi mới trong toàn xã hội. Đây là thời điểm đặc biệt để củng cố đoàn kết, phát huy dân chủ, siết chặt kỷ cương, chuẩn bị một nền tảng chính trị vững chắc cho bước phát triển mới.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội trong suốt quá trình sáp nhập và vận hành bộ máy mới; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, giải thích chính sách một cách rõ ràng, thuyết phục, để tạo sự đồng thuận cao trong xã hội…

Tỉnh mới chủ động đề xuất với Trung ương một số cơ chế, chính sách đặc thù để tận dụng tốt quy mô, vị thế và đặc điểm đa dạng của tỉnh sau hợp nhất, từ đầu tư hạ tầng, chuyển đổi số, phân cấp tài chính - ngân sách, đến đào tạo nhân lực và bảo tồn văn hóa, bản sắc dân tộc.