Hành động vì đại dương không rác thải nhựa

Chiều 20/7, Giải báo chí “Giảm ô nhiễm nhựa đại dương” năm 2022 đã chính thức được phát động.

Theo đại diện ban tổ chức, nhằm phát huy vai trò của báo chí trong công tác truyền thông giảm ô nhiễm rác thải nhựa đại dương, phổ biến và nâng cao vai trò, trách nhiệm của các tác nhân liên quan trong việc giảm ô nhiễm nhựa đại dương, Báo Điện tử VTC News, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam, Ban Quản lý Dự án về “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam”, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP – Việt Nam) và Tổ chức quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF - Việt Nam) tổ chức Giải báo chí về “Giảm ô nhiễm nhựa đại dương” năm 2022.

Hàng năm, khoảng 8 triệu tấn rác thải nhựa đổ ra biển, tương đương cứ mỗi phút lại có một xe tải chở đầy rác đổ ra biển.

Trên toàn cầu, lượng rác thải nhựa rắn phát sinh hàng năm tương đương với hơn 520 nghỉn tỷ ống hút nhựa, đủ để quấn quanh trái đất khoảng 2,8 triệu lần. Và nếu không có các hành động khẩn cấp và hiệu quả, dự đoán tới năm 2050, chúng ta sẽ có nhiều nhựa hơn là cá trong các đại dương.

Việt Nam là một trong số những nước thải lượng lớn rác nhựa ra đại dương. Các nguồn thải rác nhựa đến từ đất liền được xem là nguồn thải chính và ở quy mô rộng hơn các nguồn thải ngoài đại dương.

Cụ thể, có đến 80% rác thải nhựa xuất phát từ đất liền, từ những hoạt động sản xuất, sinh hoạt của con người, 20% còn lại xuất phát từ hoạt động nghề cá, nuôi trồng thủy sản, tàu bè trên biển.

Cùng với đó, sự phát triển mạnh mẽ của ngành du lịch cùng với gia tăng dân số làm lượng rác thải hàng ngày không được xử lý xả ra môi trường ngày một nhiều thêm, gây tác hại nghiêm trọng tới môi trường các khu vực ven biển và hải đảo, đặc biệt là làm suy giảm các hệ sinh thái cỏ biển và san hô trong các khu bảo tồn.

Đại diện ban tổ chức thông tin về Giải báo chí về “Giảm ô nhiễm nhựa đại dương” năm 2022.

Ngoài ra, các sản phẩm làm từ nhựa đã và đang trở thành một phần thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày của người dân. Nhựa được sử dụng để làm bao bì, túi, cốc, quần áo, đồ chơi, đồ gia dụng, các sản phẩm công nghiệp, thậm chí vật liệu xây dựng. Việc sản xuất và tiêu thụ nhựa gia tăng trong khi tỷ lệ tái chế thấp dẫn đến tăng lượng rác thải nhựa rò rỉ ra đại dương.

Nhựa chiếm đến 64% tỷ lệ vật liệu dùng trong ngành bao gói và dự kiến sẽ tiếp tục tăng lên. Trong khi đó chỉ khoảng 14% lượng rác thải nhựa được thu gom chủ yếu bởi những người nhặt rác (ve chai, đồng nát) và tái chế bởi các doanh nghiệp nhỏ. Còn lại đang được chuyển vào các bãi rác lộ thiên, thậm chí là thải trực tiếp ra môi trường.

Nghiêm trọng hơn, chỉ có khoảng 20% rác được xử lý bằng phương pháp chôn lấp ở các bãi hợp vệ sinh. Đa phần các bãi rác tại Việt Nam đều đã quá tải, các lò đốt có công nghệ đơn giản, cũ và lạc hậu, chưa kiểm soát được chất lượng không khí, thậm chí là bị hỏng do rác không được phân loại trước khi xử lý.

Nếu không sớm có sự can thiệp, ngăn chặn việc thải nhựa ra môi trường biển, cuộc sống của chúng ta và các thế hệ sau sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.

Nhựa có thể dần chiếm lĩnh không gian sống của các loài sinh vật biển, phá hoại nguồn tài nguyên thiên nhiên đã ban tặng cho con người.

Một thực tế cho thấy, con người biết hậu quả của ô nhiễm nhựa đại dương, nhưng ý thức bảo vệ đại dương chưa cao. Từ biết đến nhận thức ý thức cần có sự tác động của chính sách và truyền thông, trong đó, vai trò báo chí có tính dẫn dắt, định hướng ý thức cho người dân.

Ô nhiễm rác thải nhựa đại dương đã trở thành vấn đề cấp bách toàn cầu, cần sự chung tay của toàn nhân loại.

Giải báo chí “Giảm ô nhiễm nhựa đại dương” 2021 đã tạo được tiếng vang lớn trong cả nước, gây ấn tượng mạnh đối với những người làm báo.

Tiếp nối thành công của Giải báo chí năm 2021, Báo điện tử VTC News, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP-Việt Nam), Tổ chức Quốc tế về bảo tồn thiên nhiên (WWF-Việt Nam) và Ban Quản lý Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam”, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam tổ chức Giải báo chí “Giảm ô nhiễm nhựa đại dương” năm 2022 với chủ đề “Hành động vì đại dương không rác thải nhựa”.

Bên cạnh sự ghi nhận những đóng góp của báo chí, phóng viên, biên tập viên trong sự nghiệp bảo vệ môi trường biển nói chung và giảm ô nhiễm rác thải nhựa đại dương nói riêng, giải báo chí lần thứ 2 này cũng là cơ hội để thông qua báo chí có thể phổ biến và khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm của mình trong việc giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa, phòng, chống ô nhiễm rác thải nhựa đại dương.

Giải báo chí này cũng nhằm phát huy vai trò của báo chí với vị trí là phương tiện truyền thông chủ lực trong xã hội.

Cũng trong khuôn khổ chương trình, ban tổ chức cũng chính thức phát động Cuộc thi ảnh “Ô nhiễm trắng và những tác động đến hệ sinh thái biển”.

Mục đích của cuộc thi ảnh khu vực ASEAN nhằm nâng cao nhận thức về một số thực tiễn và sáng tạo trong việc giảm sử dụng nhựa dùng một lần và giảm rác thải nhựa đại dương.

Cuộc thi ảnh được kỳ vọng sẽ đưa ra những bài học về việc giải quyết thách thức rác thải nhựa đại dương trong khu vực Châu Á và mở rộng quy mô cho các hành động bền vững hơn nhằm giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa đại dương ở khu vực ASEAN.

Cuộc thi ảnh chính thức phát động vào ngày 20/7/2022 và nhận tác phẩm dự thi đến hết ngày 30/9/2022.