Khẳng định vị thế của nền giáo dục hiện đại, hướng đến vươn tầm khu vực và quốc tế

Đánh giá về việc thực hiện Nghị quyết Đại hội đải biểu Đảng bộ thành phố khoá XVII, Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố khoá XVII tại Đại hội đại biểu lần thứ XVIII Đảng bộ thành phố Hà Nội khẳng định: Phát triển giáo dục đào tạo, nâng cáo chất lượng nguồn nhân lực vẫn luôn được coi trọng, là một phần của khâu đột phá và thế mạnh của Thủ đô.

Khởi nguồn từ những lớp bình dân học vụ, ngành Giáo dục và Đào tạo Thủ đô hiện nay đã phát triển cả về “lượng” và “chất”, luôn tiên phong đổi mới và khẳng định vị thế dẫn đầu cả nước, hướng đến vươn tầm khu vực và quốc tế.

Ban Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội khen thưởng học sinh đoạt huy chương thi Olympic Thiên văn và Vật lý thiên văn quốc tế năm 2025

Những bước đi tạo nền móng vững chắc

Theo tư liệu ngành Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, khi mới thành lập, toàn ngành chỉ có 3 trường mầm non, 96 trường tiểu học, 4 trường phổ thông trung học, đáp ứng được cho khoảng 20% số trẻ em đến trường. Khoảng 80% số trẻ em - chủ yếu là con em nhân dân lao động không có điều kiện đến trường. Tỉ lệ người dân Hà Nội mù chữ chiếm khoảng 90%.

Ngay sau khi tiếp quản, Thành phố Hà Nội đã thành lập Ban vận động thanh toán nạn mù chữ. Ngày 9/10/1954, Ủy ban Quân chính thành phố Hà Nội quyết định thành lập bộ máy của Ủy ban, trong đó có quyết định thành lập Sở Giáo dục và Đào tạo - dấu mốc đầu tiên trong quá trình xây dựng và phát triển ngành Giáo dục và Đào tạo Thủ đô.

Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, với sự quyết tâm của Đảng bộ và chính quyền và tinh thần đoàn kết, chung sức nỗ lực của Nhân dân, công tác bình dân học vụ, xóa nạn mù chữ ở Hà Nội ngày càng đạt kết quả tốt, tạo nền móng vững chắc cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Đến nay, Hà Nội là một trong số ít các địa phương được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 3.

Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” được ban hành đã tác động mạnh mẽ, toàn diện đến sự nghiệp giáo dục và đào tạo Thủ đô.

Cô và trò trường Tiểu học Vạn Bảo, phường Hà Đông, Hà Nội

Thực hiện Nghị quyết này, Thành phố Hà Nội đã ban hành Chương trình hành động số 27-CTr/TU, trong đó nêu rõ mục tiêu của từng cấp học; các giải pháp trọng tâm, cách thức thực hiện, phân công trách nhiệm, trong đó khẳng định rõ quan điểm “giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển, được ưu tiên đi trước một bước trong các chương trình phát triển kinh tế - xã hội”.

Thành phố ban hành nhiều chủ trương, chính sách phát triển giáo dục như Chương trình số 04-CTr/TU về “Phát triển văn hóa xã hội, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Thủ đô, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2016 - 2020” (giai đoạn 2021 - 2026 là Chương trình số 06-CTr/TU).

HĐND thành phố đã cụ thể hóa Nghị quyết số 29-NQ/TW bằng nhiều nghị quyết chuyên đề, trong đó có Nghị quyết số 05/2012/NQ-HĐND về việc thông qua quy hoạch phát triển hệ thống giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục chuyên nghiệp Thủ đô Hà Nội đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; quy hoạch mạng lưới trường học đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030...

Bứt phá và vươn xa

Cùng với sự phát triển về kinh tế - xã hội và văn hóa của Thủ đô, ngành Giáo dục và Đào tạo ngày càng mở rộng về quy mô và khẳng định vị thế dẫn đầu cả nước về chất lượng. Năm học 2008 - 2009, dù nhiều khó khăn của năm học đầu tiên sau khi mở rộng địa giới hành chính, song Hà Nội có 107 học sinh đạt giải trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, là đơn vị đứng đầu cả nước về số lượng giải và số học sinh đạt giải Nhất (7 giải Nhất). Kết quả này được duy trì liên tục từ đó tới nay và ngày càng khởi sắc.

Học sinh Hà Nội hân hoan trong ngày khai giảng năm học mới

Năm học 2024 - 2025, Hà Nội đã dành nguồn lực lớn đầu tư phát triển hệ thống giáo dục. Toàn thành phố có 2.954 trường mầm non, phổ thông các cấp, tăng 43 trường so với cùng kỳ năm học trước. Tỷ lệ trường công lập đạt chuẩn quốc gia chiếm gần 80%. Thành phố đã triển khai công tác chuẩn bị đầu tư xây dựng 6 trường liên cấp tiên tiến, hiện đại có diện tích 5ha trở lên.

Hà Nội luôn quan tâm triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đại trà. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT năm 2025 đạt 99,75%, nằm trong top các tỉnh, thành phố có kết quả tốt nghiệp cao nhất cả nước.

Mới đây nhất, 5 học sinh Hà Nội dự thi Olympic Thiên văn và Vật lý thiên văn quốc tế năm 2025 (diễn ra từ ngày 11/8 đến 21/8 tại Ấn Độ) đều xuất sắc giành huy chương với 1 Huy chương Vàng, 3 Huy chương Bạc và 1 Huy chương Đồng. Hà Nội cũng vừa được Ban Tổ chức cuộc thi Olympic Thiên văn và Vật lý thiên văn quốc tế chọn đăng cai tổ chức kỳ thi năm 2026.

Bên cạnh đó, Hà Nội luôn ưu tiên nguồn lực cho giáo dục và đào tạo; tập trung nâng cao năng lực ngoại ngữ của học sinh, sinh viên, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học theo tinh thần Kết luận số 91-KL/TW của Bộ Chính trị… ; thực hiện đồng bộ các giải pháp phát hiện, bồi dưỡng nhân tài; phát triển toàn diện học sinh về trí tuệ, đạo đức, thể chất và văn hóa.

Học sinh Hà Nội hân hoan trong ngày khai giảng năm học mới

Năm học 2025 - 2026 là năm học đầu tiên diễn ra trong bối cảnh mới khi cả nước hoàn thành sắp xếp đơn vị hành chính, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, cũng là năm học đầu tiên triển khai Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Niềm vui lớn đến với phụ huynh, học sinh Thủ đô khi Hà Nội hỗ trợ bữa ăn bán trú cho học sinh tiểu học năm học 2025 - 2026 với kinh phí dự kiến khoảng 3.000 tỷ đồng.

Với Thủ đô Hà Nội, số lượng trường học rất lớn, áp lực nhiều, sự kỳ vọng của xã hội, người dân và các đồng chí lãnh đạo dành cho ngành Giáo dục rất nhiều, ý thức được điều này, ngành Giáo dục Thủ đô cùng đội ngũ nhà giáo luôn đặt ra nỗ lực cao nhất để giáo dục Hà Nội ngày càng phát triển.

Theo ông Trần Thế Cương - Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội, đạt được thành tích top đầu năm học 2024 - 2025 là kết quả của sự cố gắng không mệt mỏi của cả hệ thống chính trị, đội ngũ giáo viên. “Có được đã khó, giữ được lại càng khó hơn. Chúng tôi sẽ cố gắng giữ vững danh hiệu này trong những năm học sắp tới” - ông Trần Thế Cương khẳng định.

Thực hiện chủ đề năm học “Kỷ cương - Sáng tạo - Đột phá - Phát triển"; ngành Giáo dục Thủ đô tiếp tục hướng tới mục tiêu hình thành và phát triển toàn diện con người về tri thức, đạo đức, kỹ năng, bản lĩnh và khát vọng, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Ngọc Minh