Sinh đủ 2 con và nuôi con khỏe mạnh để đảm bảo nguồn nhân lực cho đất nước

Bài liên quan

“Chốt” phương án mỗi cặp vợ chồng sinh 2 con

Bài 2: Để gia đình nhỏ là hạnh phúc to

Kết hôn trực tuyến trong mùa dịch Covid-19

Bảo vệ dân số già trước tác động của dịch bệnh Covid-19

Sinh đủ 2 con và nuôi con khỏe mạnh để đảm bảo nguồn nhân lực cho đất nước

Theo Quyết định số 588/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về mục tiêu Chương trình dân số năm 2030 có duy trì kết quả những tỉnh, thành phố đạt mức sinh thay thế là từ 2 - 2,2 con.

Theo đó, đối với địa phương có mức sinh cao, tiếp tục áp dụng và nâng cao hiệu quả thực hiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích hiện hành như các cặp vợ chồng, gia đình, tập thể, cộng đồng không có người sinh con thứ ba trở lên; hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, bao gồm phương tiện tránh thai; bồi dưỡng, hỗ trợ người thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ, người vận động thực hiện kế hoạch hóa gia đình.

Trong khi đó, đối với địa phương đã đạt mức sinh thay thế và có mức sinh thấp, trước mắt cần rà soát, bãi bỏ các chính sách khuyến khích sinh ít con; từng bước ban hành, thực hiện các chính sách khuyến khích sinh đủ hai con áp dụng cho các gia đình, cộng đồng.

Ở những địa phương đã có mức sinh dưới mức sinh thay thế, thí điểm, mở rộng thực hiện các chính sách hỗ trợ các cặp vợ chồng sinh con, nuôi dạy con; đồng thời có chính sách khuyến khích không kết hôn muộn, sinh con muộn và sinh ít con. Một số biện pháp cần thực hiện như: Khuyến khích nam, nữ kết hôn trước 30 tuổi; hỗ trợ mua nhà ở xã hội, thuê nhà ở, ưu tiên vào các trường công lập, hỗ trợ chi phí giáo dục trẻ em... đối với các cặp vợ chồng sinh đủ hai con.

Vùng mức sinh thấp gồm 21 tỉnh, thành phố: TP HCM, Đồng Tháp, Hậu Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Khánh Hòa, Long An, Bạc Liêu, Tây Ninh, Sóc Trăng, Cà Mau, Đồng Nai, Bình Thuận, Tiền Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang, Bến Tre, Đà Nẵng, Quảng Ngãi và Kiên Giang.

Vùng mức sinh cao gồm 33 tỉnh, thành phố: Hà Tĩnh, Lai Châu, Quảng Trị, Yên Bái, Điện Biên, Nghệ An, Tuyên Quang, Ninh Bình, Sơn La, Bắc Ninh, Nam Định, Hà Giang, Bắc Giang, Thanh Hóa, Phú Thọ, Kon Tum, Hòa Bình, Đăk Nông, Cao Bằng, Quảng Bình, Lào Cai, Vĩnh Phúc, Gia Lai, Thái Nguyên, Hưng Yên, Đắk Lắk, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái Bình, Hải Dương, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam và Hà Nam.

Vùng mức sinh thay thế gồm 9 tỉnh, thành phố: Quảng Ninh, Bình Định, Lâm Đồng, Ninh Thuận, Phú Yên, Trà Vinh, Hải Phòng, Hà Nội và Bình Phước.

Có được sinh con thứ 3 thoải mái?

Hiện nay, nhiều người chưa hiểu hoặc hiểu chưa đúng về các nội dung trong việc điều chỉnh này dẫn đến nhiều luồng ý kiến khác nhau. Thậm chí, có người còn hiểu rằng, quyết định này cho phép người dân sinh con thứ 3 thoải mái.

Để làm rõ vấn đề này, BS Mai Xuân Phương, Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông - Giáo dục (Tổng cục Dân số, Bộ Y tế) cho rằng, trước hết, người dân cần hiểu về thực trạng mức sinh ở Việt Nam hiện nay và cơ sở để đưa ra quyết định điều chỉnh mức sinh lần này.

Theo đó, Việt Nam đã đạt mức sinh thay thế năm 2006 và duy trì trong hơn 13 năm qua. Tuy nhiên, nước ta đang đối mặt với thực trạng chênh lệch mức sinh đáng kể giữa các vùng. Xu hướng không muốn có con hoặc sinh rất ít con đã xuất hiện ở một số đô thị, nơi có điều kiện kinh tế phát triển. Trong khi đó, tại một số nơi điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, chưa phát triển, mức sinh vẫn cao, thậm chí rất cao (trên 2,5 con/phụ nữ).

Chính vì vậy, bản chất của quyết định điều chỉnh là duy trì mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ), giảm sinh ở nơi có mức sinh cao và có một số biện pháp khuyến sinh ở những nơi mức sinh đang xuống thấp. Nghĩa là, các nội dung điều chỉnh sẽ khác nhau căn cứ dựa trên đặc điểm mức sinh thực tế tại các địa phương, không có sự giống nhau giữa nơi có mức sinh thấp và nơi có mức sinh cao.

Đề cập đến vấn đề một số người cho rằng, việc điều chỉnh này cho phép mọi người dân "thoải mái sinh con thứ 3", BS Mai Xuân Phương cho biết: "Việt Nam có hơn 50 năm thực hiện thông điệp "Mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh từ 1 - 2 con". Đến năm 2013, tại Hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện Pháp lệnh Dân số, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân khi ấy đã giao cho Bộ Y tế xây dựng một chủ trương mới phù hợp với bối cảnh đất nước, không còn nhấn mạnh vào giảm sinh nữa mà chuyển từ duy trì mức sinh thấp hợp lý sang thực hiện duy trì mức sinh thay thế.

Từ đó, một thông điệp mới ra đời, đó là "Mỗi cặp vợ chồng nên sinh đủ 2 con". Thông điệp này cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị và được cụ thể hóa trong Nghị quyết 21-NQ/TƯ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về công tác dân số trong tình hình mới; Nghị Quyết 137/NQ-CP của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TƯ; Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 và mới đây nhất là Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030".

Theo BS Mai Xuân Phương, từ trước đến nay, trên phương diện pháp luật, Việt Nam không có chế tài "siết" quyền sinh con của người dân, mà chủ yếu là thực hiện cuộc vận động trong toàn xã hội. Ngay trong Nghị quyết 21-NQ/TƯ hay Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 cũng không đề cập đến vấn đề sinh con thứ 3. Chỉ một số tổ chức chính trị có quy định về việc xử phạt khi sinh con thứ 3.

Do đó, trong thời gian tới, chúng ta vẫn thực hiện cuộc vận động mỗi gia đình, cặp vợ chồng sinh đủ 2 con, nuôi dạy con tốt, xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc. Trong bối cảnh quy mô dân số của nước ta còn lớn, người dân không nên hiểu lầm về việc sinh con thoải mái, dẫn đến việc tăng sinh trở lại, nhất là những vùng đang có mức sinh cao.

Phương Thu