Kinh tế - xã hội năm 2023 tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham dự Hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Dự Hội nghị có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ; Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Trương Thị Mai; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Cẩm Tú; Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc; Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình; Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng; Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an; Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Đại tướng Lương Cường, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam; Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng; Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên.

Dự Hội nghị có các đồng chí Bí thư Trung ương Đảng: Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Trưởng Ban Dân vận Trung ương Bùi Thị Minh Hoài; Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Lê Minh Hưng; Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung.

Dự Hội nghị có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương, Bí thư Thành ủy, Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu khai mạc Hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ: Hội nghị rất vui mừng được chào đón và cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các ban, bộ, ngành, địa phương đã quan tâm, dành thời gian đến dự.

Đặc biệt, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gửi lời chúc mừng đến Hội nghị và kết quả của năm 2023 có thể nói cao hơn năm 2022; giao nhiệm vụ cho Chính phủ không được chủ quan, thoả mãn mà phải nỗ lực phấn đấu hơn nữa để năm 2024 lại có kết quả cao hơn năm 2023.

Trên tinh thần bám sát Kết luận số 64 của Trung ương, Kết luận số 65 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 103 của Quốc hội và tình hình thực tiễn; các báo cáo và dự thảo các Nghị quyết của Chính phủ gửi các đại biểu đã đánh giá đầy đủ, khá toàn diện về bối cảnh tình hình năm 2023, kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm; đồng thời dự báo tình hình; đề ra định hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2024.

Thủ tướng nêu một số vấn đề trọng tâm, định hướng để các đại biểu trao đổi, đóng góp ý kiến - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Theo Thủ tướng, nhìn lại năm 2023, về tổng thể tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, cơ hội, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Trong đó, có "những cơn gió ngược" như lạm phát, lãi suất neo ở mức cao; suy giảm tăng trưởng; hậu quả dịch bệnh kéo dài; cạnh tranh chiến lược, xung đột ở Ukraine và Dải Gaza; thiên tai, biến đổi khí hậu; nguy cơ mất an ninh lương thực, năng lượng trên toàn cầu…

Ở trong nước, nền kinh tế chịu "tác động kép" của các yếu tố bất lợi bên ngoài và những hạn chế, bất cập nội tại kéo dài nhiều năm bộc lộ rõ hơn sau đại dịch COVID-19. Trong khi đó, nước ta là nước đang phát triển, xuất phát điểm thấp, nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi, quy mô còn khiêm tốn, có độ mở cao, khả năng chống chịu, sức cạnh tranh còn hạn chế-một biến động nhỏ bên ngoài cũng có thể tác động, ảnh hưởng lớn đến bên trong.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu phân tích, đánh giá, làm sâu sắc hơn bối cảnh tình hình năm 2023 và tác động, ảnh hưởng đến nước ta; trong bối cảnh đó, Việt Nam thể hiện rõ là thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế ra sao. Thủ tướng lấy ví dụ, chúng ta vừa bảo đảm vững chắc an ninh lương thực trong nước, vừa đẩy mạnh xuất khẩu gạo đạt 8,3 triệu tấn, thu về trên 4,8 tỷ USD, góp phần bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu…

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái trình bày Báo cáo về tình hình KTXH năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp năm 2024 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng cũng đề nghị các đại biểu đánh giá về công tác chỉ đạo điều hành. "Điểm mới trong chỉ đạo, điều hành năm 2023 là gì? Phải chăng trong điều kiện khó khăn, Chính phủ, chính quyền địa phương đã bám sát các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Hội đồng Nhân dân và vận dụng sáng tạo trong thực tiễn nhằm "xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái" để có được những kết quả khá toàn diện trên các lĩnh vực?", Thủ tướng phát biểu.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu đánh giá việc các cấp, các ngành, các địa phương nắm tình hình và phản ứng chính sách; lắng nghe các ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, cộng đồng doanh nghiệp, người dân, các tổ chức quốc tế; cũng như việc tổ chức kịp thời nhiều hội nghị và ra nhiều quyết sách; việc thành lập 5 Tổ công tác giải ngân đầu tư công và 26 Tổ công tác đến các địa phương.

Về kết quả phát triển kinh tế, xã hội (KTXH) năm 2023, theo Thủ tướng, nhìn chung, tình hình KTXH năm 2023 tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước, chúng ta đã cơ bản đạt được mục tiêu tổng quát đề ra là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; an sinh xã hội và đời sống người dân được cải thiện; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh; quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường; đối ngoại, hội nhập quốc tế đạt kết quả toàn diện, nổi bật; uy tín, vị thế của đất nước và niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước được củng cố, nâng lên.

Thủ tướng đặt vấn đề: Trong bối cảnh tình hình khó khăn, chúng ta khẳng định những kết quả quan trọng, khá toàn diện đạt được nhưng cũng cần phân tích, đánh giá có được là vì sao?

"Điều hành tỉ giá, lãi suất, tín dụng năm 2023 có gì nổi bật so với năm 2022? Bội chi ngân sách nhà nước được kiểm soát tốt, nợ công, nợ nước ngoài quốc gia dưới ngưỡng cảnh báo, nhưng để tận dụng được dư địa chính sách tài khoá này cho phát triển KTXH thì cần phải làm gì trong năm tới? Các cấp, các ngành, các địa phương đúc rút được bài học kinh nghiệm gì trong thực tiễn chỉ đạo điều hành chính sách tiền tệ và chính sách tài khoá? Còn những lĩnh vực nào, chỉ tiêu gì có thể làm tốt hơn, cải thiện hơn trong thời gian tới?", Thủ tướng phát biểu.

Thủ tướng cũng đề nghị các đại biểu phân tích về một số chỉ tiêu quan trọng đạt cao hơn trong nhiều năm qua (như vốn FDI thực hiện, giải ngân đầu tư công, xuất siêu, thu ngân sách nhà nước, công tác quy hoạch, sản xuất nông nghiệp…) trong bối cảnh khó khăn. Theo đó, vốn FDI thực hiện vẫn đạt được 23,18 tỷ USD; giải ngân vốn đầu tư công dự báo đạt 95% kế hoạch, số tuyệt đối cao hơn 146.000 tỷ đồng; thu ngân sách nhà nước vượt 8,2%; đạt và vượt tất cả các chỉ tiêu xã hội; bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh; đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; kết quả toàn diện, nổi bật của công tác đối ngoại năm 2023…

Thủ tướng nhấn mạnh, từ thực tiễn công tác lãnh đạo quản lý, chỉ đạo điều hành có thể khẳng định: Đạt những kết quả nêu trên là nhờ sự chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Trung ương, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự chủ động, tích cực, đồng hành của Quốc hội và các cơ quan trong hệ thống chính trị; sự chỉ đạo điều hành quyết liệt, chủ động, kịp thời, sát thực tiễn, có hiệu quả của Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương; sự ủng hộ, tham gia tích cực của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp; sự hợp tác, hỗ trợ của bạn bè quốc tế. Thủ tướng đề nghị các đại biểu phân tích, làm rõ hơn các yếu tố này để tiếp tục làm tốt hơn, hiệu quả hơn trong năm 2024.

Về tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức, chúng ta khẳng định "Kết quả đạt được là cơ bản, nhưng vẫn còn những hạn chế, bất cập, khó khăn, thách thức"; Thủ tướng đề nghị phân tích, làm rõ thêm nguyên nhân chủ quan và nêu giải pháp cụ thể đối với các vấn đề: Còn 5 chỉ tiêu không đạt kế hoạch (trong đó đặc biệt lưu ý cần phải làm gì để năng suất lao động tăng nhanh và bền vững trong thời gian tới). Sức ép lạm phát và nợ xấu có xu hướng tăng (nhất là trong bối cảnh lạm phát thế giới neo ở mức cao, đồng tiền nhiều nước mất giá, giá dầu thô, lương thực đang biến động mạnh). hững khó khăn, điểm nghẽn trong sản xuất kinh doanh, nhất là về xuất khẩu, thị trường, tiếp cận vốn, vướng mắc trên các thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp. Cơ cấu lại nền kinh tế còn những hạn chế, bất cập gì; cần làm gì để bảo đảm hiệu quả, bền vững? Các lĩnh vực văn hoá, xã hội, môi trường có gì đáng lưu ý và cần quan tâm hơn? (6) Quốc phòng, an ninh, đối ngoại cần chú trọng vấn đề gì? Vì sao tội phạm ma tuý, tội phạm mạng còn diễn biến phức tạp? Gần đây vẫn xảy ra một số vụ tai nạn giao thông, cháy nổ nghiêm trọng; phải chăng còn có sự lơ là, chủ quan của một số địa phương, cơ quan, đơn vị?...

Thủ tướng đề nghị các đại biểu phân tích, đánh giá nguyên nhân khách quan và nhất là nguyên nhân chủ quan; những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn, như phải theo dõi sát hơn tình hình, có phản ứng chính sách kịp thời, linh hoạt, hiệu quả hơn; đoàn kết, thống nhất, phát huy nguyên tắc tập trung dân chủ; nắm vững các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và vận dụng sáng tạo, hiệu quả, phù hợp với thực tiễn…

Về năm 2024, Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung phân tích, đánh giá, dự báo tình hình năm 2024 có vấn đề gì mới, có điểm gì khác biệt, khó khăn hơn năm 2023. Những trọng tâm chỉ đạo điều hành để ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, điều hành chính sách tiền tệ, tài khoá kết hợp với các chính sách khác thế nào, vừa thúc đẩy các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu), vừa đẩy mạnh các động lực tăng trưởng mới (kinh tế số, kinh tế xanh, trí tuệ nhân tạo, các ngành, lĩnh vực mới nổi, liên kết vùng)...

Việc triển khai các đột phá chiến lược (công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế đạt được kết quả tốt hơn, đột phá hơn, hiệu quả hơn, đúng tiến độ và chất lượng cao hơn; tiếp tục đổi mới cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền, công tác quy hoạch. Bên cạnh đó là việc đẩy nhanh tiến độ các dự án hạ tầng quan trọng quốc gia, hạ tầng chiến lược, huy động được nhiều nguồn lực hơn cho kết cấu hạ tầng chiến lược; giải pháp tạo chuyển biến có tính đột phá về giáo dục, đào tạo, dạy nghề, tăng năng suất lao động...); cơ cấu lại nền kinh tế thực chất, hiệu quả hơn, thúc đẩy cơ cấu lại các tổ chức tín dụng yếu kém, sớm giải quyết các dự án, doanh nghiệp yếu kém, thua lỗ còn lại; thúc đẩy liên kết vùng là một động lực mới, quan trọng để thúc đẩy phát triển 6 vùng kinh tế - xã hội theo các Nghị quyết của Bộ Chính trị...

Về văn hoá, xã hội, môi trường, Thủ tướng đề nghị tập trung phân tích về giải quyết bài toán gắn kết hài hòa hơn giữa phát triển văn hóa, xã hội với kinh tế; phát triển công nghiệp văn hoá, thúc đẩy nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu...

Về quốc phòng, an ninh, đối ngoại, Thủ tướng đề nghị phân tích về các nhiệm vụ, giải pháp để không bị động, bất ngờ về chiến lược như chúng ta đã làm tốt trong thời gian qua; thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh gắn kết với phát triển kinh tế - xã hội; những cách làm, giải pháp mới để hiện thực hoá kết quả, cam kết của hoạt động đối ngoại cấp cao.

Cùng với đó là những nhiệm vụ, giải pháp để đẩy mạnh công tác truyền thông chính sách, tạo đồng thuận xã hội; phát huy hơn nữa vai trò của công tác dân vận, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể nhân dân cùng cả nước nỗ lực phấn đấu thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KTXH năm 2024 và cả nhiệm kỳ 2021-2025.

Theo chương trình Hội nghị, sau khi nghe đồng chí Phó Thủ tướng Lê Minh Khái trình bày Báo cáo về tình hình KTXH năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp năm 2024, Hội nghị sẽ nghe lãnh đạo các tỉnh, thành phố, các cơ quan và thành viên Chính phủ phát biểu.

Thủ tướng nêu rõ, Hội nghị rất mong đợi được các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đại biểu phát biểu, góp ý, chỉ đạo để bổ sung, hoàn thiện mục tiêu, nhiệm vụ, đặc biệt là chỉ ra các hạn chế, yếu kém, giải pháp để Chính phủ thực hiện hiệu quả hơn trong năm 2024 và những năm tới.