Kỳ án Hàn Đức Long: Trò chuyện với luật sư bào chữa về con đường sống của Hàn Đức Long (Kỳ cuối)

Luật sư Ngô Ngọc Trai là luật sư bào chữa miễn phí, trực tiếp theo đuổi kêu oan cho tử tù Hàn Đức Long suốt nhiều năm liền. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với vị luật sư này về những “điểm tối” trong hồ sơ của vụ án và con đường sống của người tử tù.

Luật sư Ngô Ngọc Trai (bìa trái) trong một lần đến trại tạm giam thăm Hàn Đức Long cùng bà Mai, vợ ông Long

Hồ sơ vụ án bộc lộ nhiều điểm mâu thuẫn, vô lý

- PV: Thưa luật sư Ngô Ngọc Trai, ông đã dấn thân vào vụ án Hàn Đức Long như thế nào?

- Luật sư Ngô Ngọc Trai:Tôi theo vụ của ông Hàn Đức Long từ năm 2011, được phân công cùng hai luật sư khác bào chữa cho ông Long. Có một nguyên lý mà tôi căn cứ vào đó để kêu oan cho ông Long.

Đó là, nếu ông Long đúng là thủ phạm thì những mô tả diễn biến hành vi phạm tội, các thao tác hành động, các tình tiết của vụ án phải có sự ăn khớp lôgic với nhau. Nhưng việc mô tả diễn biến hành vi phạm tội, các nội dung tình tiết trong hồ sơ lại bộc lộ nhiều điểm mâu thuẫn, vô lý.

Ví dụ cụ thể: Khi cơ quan điều tra khám nghiệm tử thi cháu bé, căn cứ vào lượng thức ăn còn lại trong dạ dày, cơ quan điều tra xác định rằng: cháu bé chết sau bữa ăn cuối cùng khoảng 4-6 tiếng. Cha mẹ cháu bé khai, cháu ăn bữa cuối cùng là 12h trưa cùng ngày.

Từ điểm ấy, có thể suy ra cháu bé chết trong khoảng từ 4 - 6h chiều. Thế nhưng khoảng thời gian từ 4- 6h chiều, ở thời điểm ấy là mùa hè rất nắng, lại là mùa cấy, vậy thử hỏi có tội phạm nào lại bắt bế hiếp cháu bé giữa thanh thiên bạch nhật với nhiều người đang cấy trên đồng? Đó là điểm mâu thuẫn và vô lý trong hồ sơ mà rất khó để chấp nhận được.

Điểm vô lý mâu thuẫn thứ 2 là cơ quan điều tra mô tả rằng, sau khi Hàn Đức Long hiếp thì ông ta có bế cháu bé ra cái đoạn bờ mương đất, đặt cháu ngồi trên bờ, thấy cháu không cựa quậy gì mới đẩy cháu ngã xuống nước.

Nhưng khi khám nghiệm hiện trường ngay hôm phát hiện xác cháu thì thấy cái mương nước lúc đó rất nông, mực nước chỉ sâu có 35cm. Cháu bé có chiều cao 1m07, mực nước như vậy là hầu như không thể làm chết đuối cháu.

Ngoài ra, khi mổ tử thi cháu bé, phát hiện trong phổi và phế quản có nhiều dị vật lẫn bùn đất. Chứng tỏ khi xuống nước cháu vẫn còn hít thở, mà hít thở rất mạnh thì dị vật lẫn bùn đất mới vào trong phế quản được. Chứng tỏ cháu vẫn còn khỏe và khả năng là bị dìm cho chết sặc, ấn đầu cho chết sặc chứ không phải là chết do đuối nước.

Như vậy, kết quả điều tra mô tả hành vi phạm tội của ông Long đã sai và không phù hợp với thực tế khách quan.

- PV: Khi ông đưa ra các tư liệu đó, cơ quan chức năng phản ứng thế nào?

- Các cơ quan điều tra không chấp nhận. Họ bảo:“Căn cứ vào các tài liệu chứng cứ khác, vẫn đủ chứng cứ kết tội Hàn Đức Long là thủ phạm”.Họ căn cứ vào đơn xin tự thú của Hàn Đức Long, thư Hàn Đức Long xin lỗi gia đình cháu bé, rồi lần ông bác của cháu bé nạn nhân vào trại giam để gặp Hàn Đức Long, biên bản làm việc thể hiện, Hàn Đức Long cũng thú nhận hành vi phạm tội…

Xin thưa, tất cả những cơ sở bằng chứng ấy không phải là chứng cứ khách quan. Chứng cứ phải là nhân chứng, vật chứng, là người và vật phải tồn tại trong không gian thời gian lúc hành vi phạm tội xảy ra.

Ví dụ nhân chứng là người trực tiếp chứng kiến Hàn Đức Long là hung thủ, thì trong vụ này là không có. Còn vật chứng là những cái rơi vãi ra từ hành vi phạm tội, nó tồn tại ở không gian thời gian lúc hành vi tội phạm diễn ra.

Trong trường hợp này, nó có thể là lông, tóc, tinh trùng... còn lại ở hiện trường. Nhưng vấn đề là cái dấu vết ấy khi đưa đi giám định, thì người ta không giám định được do “chất lượng dấu vết kém”.

Cho nên cũng bế tắc về mặt vật chứng và thực chất là không có nhân chứng vật chứng.

Những chứng cứ sau này như đơn xin tự thú, biên bản lấy lời khai, thư viết về cho gia đình chỉ là tài liệu biên bản điều tra hình thành sau này thôi. Tất cả những cái đó đều được khai thác từ một nguồn là chính ông Hàn Đức Long kia.

Luật sư Trai đến nhà ông Long

Có thể, không ngoại trừ nó được lấy nhờ... ép cung. Trong tố tụng hình sự, một chủ thể chỉ có 1 tư cách thôi, ông là bị hại thì không là bị cáo được, ông là nhân chứng thì không là bị can bị cáo được nữa. Thế thì tại sao, ông Hàn Đức Long vừa là bị can bị cáo, rồi lại vừa là nhân chứng, để kết tội chính mình?

Đây là một điểm mà luật tố tụng hình sự hiện tại quy định còn không phù hợp với khoa học tư pháp, nhưng pháp luật của mình vẫn đang coi lời khai là chứng cứ. Đấy là một điểm sai trái, là nguyên nhân gây ra các vụ án oan hiện nay.

Những điểm giống nhau giữa án oan Nguyễn Thanh Chấn và kỳ án Hàn Đức Long

- Thưa ông, vụ án Hàn Đức Long và án oan Nguyễn Thanh Chấn có nhiều điểm giống nhau như cùng ở Bắc Giang, cùng chung những cán bộ điều tra…?

- Tôi đã đọc kĩ những bài báo mô tả về vụ Nguyễn Thanh Chấn thì hóa ra ông Nguyễn Thanh Chấn cũng viết đơn xin tự thú, cũng viết thư về cho gia đình để nhận tội, cũng được cho là thực hiện thành thục những thao tác diễn biến hành vi phạm tội, cũng đều là hiếp và giết cả, cũng tỉnh Bắc Giang.

Hai vụ án xảy ra cách nhau có 2 năm thôi. Vụ ông Nguyễn Thanh Chấn là 2003, vụ Hàn Đức Long là 2005 và việc điều tra, truy tố và xét xử 2 vụ án này cũng cùng một số cơ quan thực hiện. Không chỉ cùng cơ quan mà còn cùng cả con người nữa cơ.

Xem thêm

Kỳ án Hàn Đức Long: Hành trình khổ ải của người phụ nữ hơn 10 năm kêu oan cho chồng (kỳ 5)

Ví dụ Nguyễn Thanh Chấn tố cáo được ra dăm bảy vị bức cung, trong đó có 1 ông là Đào Văn B., cán bộ điều tra Công an tỉnh Bắc Giang. Trong vụ Hàn Đức Long, ông này cũng tố cáo ra một số người và trong quá trình điều tra người ta cũng đã xác định là có ông Đào Văn B. kia tiến hành điều tra.

Còn Viện kiểm sát tỉnh thì người thực hành quyền công tố của 2 vụ này đều là ông Đặng Thế Vinh và ông này mới bị “truy tố” vì các sai phạm trong vụ ông Nguyễn Thanh Chấn đấy. Thế còn xét xử thì cũng chung 1 ông thẩm phán là ông Nguyễn Minh Năng, thẩm phán Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Giang. Ông Năng cũng bị xem xét xử lý rất cụ thể trong vụ Nguyễn Thanh Chấn. Từ thông tin về vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn tôi càng củng cố thêm niềm tin nội tâm về việc ông Long kêu oan là có cơ sở.

- Tóm lại, theo ông, liệu ông Hàn Đức Long “vẫn sống sau 4 lần bị tuyên án tử hình” có được minh oan, phóng thích, đền bù... như vụ Nguyễn Thanh Chấn không?

- Cá nhân tôi tin rằng, vụ án này chắc chắn là Hàn Đức Long phải được minh oan. Giả sử các ông lại đưa ra kết tội tử hình đi, xin thưa rằng ông có tìm ra được cái gì mới so với hồ sơ cũ không?

Suốt một năm 2015, mới đây là sang 2016 mới có kết luận điều tra nhưng có tìm ra được cái gì mới đâu. Mà không phải giai đoạn này không tìm được gì mới, mà suốt 11 năm qua không có cái gì mới, so với kết quả điều tra ban đầu.

Thế thì quá trình đó họ làm gì? Xin thưa người ta làm đi làm lại những điều đã làm rồi. Người ta lấy lời khai xong, sau đó dăm bảy năm họ lại lấy lại lời khai đó. Cơ quan điều tra chỉ tìm cách bao biện, lấp liếm những chỗ mâu thuẫn.

Hoặc Tòa án Nhân dân Tối cao họ nhận thấy những điểm này là chưa được làm rõ, khó chấp nhận thì các cơ quan kia họ tìm cách lý giải. Ví dụ cái việc người ta cho bác cháu bé vào gặp Hàn Đức Long trong trại như vậy là sai về thủ tục.

Cơ quan điều tra trả lời là họ không đưa ông đấy vào trại đâu, mà họ đưa Hàn Đức Long ra ngoài cái nơi cơ quan điều tra làm việc và rồi mới cho ông kia vào gặp. Đấy, họ chỉ lý giải những điểm buồn cười như thế thôi.

Hết

Trần Quân