Mối nguy hiểm khi người dân tự ý thực hiện xét nghiệm tại nhà

Chỉ 15 - 30 phút biết kết quả xét nghiệm?

Trước diễn biến phức tạp của tình hình dịch bệnh Covid-19 tại Hà Nội, TP HCM và một số địa phương, trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử, chợ "ảo" Zalo, một số cá nhân đang rao bán bộ kit (bộ dụng cụ) kiểm tra nhanh Covid-19 với mức giá chỉ từ 260.000 - 500.000 đồng/kit và được quảng cáo xuất xứ từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ.

Trong nhóm chợ "ảo" của một chung cư cao cấp ở huyện Gia Lâm (Hà Nội) - nơi đã xuất hiện một ca mắc Covid-19, khá nhiều cư dân quan tâm tìm mua các test kit Covid-19.

Bộ Kit test nhanh Covid-19 được chào bán trên chợ "ảo" Zalo

Một tài khoản có tên Vu Phuong số điện thoại 098346xxxxx rao bán test kit tại nhóm chợ "ảo" này với lời quảng cáo: Test kit có tác dụng phát hiện sớm Covid-19 ngay sau 15 phút với xuất xứ "Made in Korea". Đây là một trong 2 bộ kit xét nghiệm được cấp phép bán tại hiệu thuốc nội địa Hàn Quốc, hàng "xách tay" có kèm bill, kết quả chính xác đến 90%".

Người bán này còn tự tin dặn dò kỹ người sử dụng: "Khi phát hiện 2 vạch, người dùng tuyệt đối không đi bệnh viện khám mà gọi ngay đường dây nóng Covid-19 của Bộ Y tế để có nhân viên y tế đến hỗ trợ tận nơi. Vì cộng đồng đừng biến bệnh viện thành các ổ dịch".

Những lời quảng cáo về chất lượng của loại kit test Covid-19

Cách dùng rất đơn giản, chỉ cần dùng que lấy dịch ở mũi sau đó bơm vào dung dịch đợi 15 phút sẽ có kết quả, hiện 1 vạch là âm tính, 2 vạch là dương tính.

Những lời quảng cáo "nghe có vẻ uy tín" này khiến nhiều cư dân trong chung cư rất quan tâm, đặc biệt khi tình hình dịch bệnh phức tạp, các ca mắc tăng nhanh.

Kết quả xét nghiệm có ngay sau 15 phút

Hình ảnh của các loại kit Test nhanh được chào bán trôi nổi trên chợ "ảo"

Anh Hoàng Chiến (cư dân tòa chung cư V ở huyện Gia Lâm) cho biết: "Vì tòa chung cư tôi ở có một ca F0 nên tôi rất lo lắng. Có thể tôi đã vô tình tiếp xúc các trường hợp tiếp xúc gần F1, F2, F3... với ca bệnh này.

Nghề nghiệp của tôi cũng thường tiếp xúc với nhiều người. Tôi rất lo mình có thể mắc bệnh lúc nào mà không biết vì thế khi lên mạng đọc được thông tin có bán test kit thử bệnh Covid-19 giá bán chỉ vài trăm nghìn đồng để tự test cho yên tâm".

Cảnh báo kit test nhanh Covid-19 khi tự ý sử dụng tại nhà

Tên thực tế, hiện nay, một số loại test kit virus SARS-CoV-2 "made in Vietnam" và một số loại test kit của nước ngoài sản xuất được Bộ Y tế cấp phép sử dụng. Tuy nhiên muốn sử dụng test này cần có phòng thí nghiệm đạt chuẩn, khi có test và mẫu bệnh phẩm thì cần có thiết bị để chạy test.

Các loại kit test Covid-19 chưa được cấp phép lưu hành tại Việt Nam được rao bán tràn lan trên mạng xã hội Facebook

Test nhanh hay xét nghiệm kháng nguyên nhanh là phương pháp đơn giản, chi phí ít, cho kết quả nhanh (15-20 phút). Mục đích chính của xét nghiệm này là sớm phát hiện các ca nghi ngờ, thực hiện cách ly y tế nếu cần thiết. Tuy nhiên, nó có thể cho kết quả âm tính giả, dương tính giả.

Thiếu tướng, GS.TS Hoàng Văn Lương (Giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự kiêm Phó Giám đốc Học viện Quân y) cho biết: "Muốn sử dụng được bộ xét nghiệm (test kit) này cần có phòng thí nghiệm đạt chuẩn và được Bộ Y tế cho phép, khi có test và có mẫu bệnh phẩm thì cần có thiết bị để chạy test.

Do Covid-19 là bệnh truyền nhiễm nhóm A nên để đảm bảo an toàn sinh học, không thất thoát virus ra môi trường, phải là phòng xét nghiệm đạt tiêu chuẩn an toàn sinh học cấp 2 mới được triển khai thực hiện xét nghiệm này".

Hiện, đã có 141 đơn vị được Bộ Y tế cho phép thực hiện xét nghiệm khẳng định Covid-19. Tuy nhiên, sau khi có kết quả dương tính, các bệnh viện sẽ gửi mẫu bệnh phẩm đến một trong ba nơi là Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, Viện Pasteur Nha Trang, Viện Pasteur TP HCM để xét nghiệm khẳng định lần 2.

Đề cập đến tình trạng các loại kit xét nghiệm nhanh Covid-19 được rao bán nói trên, PGS.TS Trần Đắc Phu, cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho biết, các sinh phẩm, kit xét nghiệm SARS-CoV-2 muốn vào Việt Nam phải được Hội đồng thẩm định, Vụ Trang thiết bị và công trình y tế (Bộ Y tế) thẩm định và cấp phép mới được lưu hành. Việt Nam đã quy định, kể cả các test (xét nghiệm) nhanh cũng phải được sử dụng ở phòng thí nghiệm và phải bảo đảm an toàn sinh học.

"Kit xét nghiệm nhanh SARS-CoV-2 rao bán tràn lan có thể là giả, khi thử có thể cho kết quả không đúng. Như vậy, khi xét nghiệm không những không phát hiện ra bệnh mà còn có nguy cơ phát tán và lây lan dịch bệnh ra cộng đồng", PGS.TS Trần Đắc Phu nói.

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, nếu người dân có dấu hiệu ho, sốt, khó thở hoặc vừa tiếp xúc với người có nguy cơ thì đến trạm y tế phường hoặc liên hệ ngay với cơ quan y tế của địa phương để được xét nghiệm sàng lọc SARS-CoV-2 miễn phí theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Người dân không nên ồ ạt tự ý mua kit xét nghiệm được rao bán trên mạng xã hội về sử dụng.

"Cơ quan chức năng cần vào cuộc xử lý việc buôn bán tràn lan kit xét nghiệm nhanh SARS-CoV-2 trên mạng xã hội. Nếu để tình trạng này tồn tại sẽ rất nguy hiểm", PGS.TS Trần Đắc Phu đề nghị.