Người dân cần cảnh giác với các chiêu lừa mạo danh cán bộ phòng, chống dịch

Gia tăng các hình thức lừa đảo trực tuyến

Theo thông tin từ Công an thành phố Hà Nội, thời gian qua, lợi dụng diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19, trên địa bàn cả nước đã xảy ra một số vụ đối tượng giả mạo các tổ chức y tế để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, chiếm đoạt thông tin cá nhân của người dân.

Đáng chú ý, các vụ lừa đảo này đều sử dụng nhiều thủ đoạn đa dạng, lợi dụng nội dung, thông tin dịch bệnh, đánh vào tâm lý hoang mang, lo sợ lây nhiễm Covid-19, làm cho người dân mất cảnh giác và mắc bẫy.

Mới đây, Trung tâm Giám sát An toàn không gian mạng quốc gia (NCSC), Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã có thông tin cảnh báo về những thủ đoạn lừa đảo mới trên không gian mạng. Các đối tượng mạo danh là nhân viên y tế của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) hay của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) gửi thư điện tử cho nạn nhân với tập tin đính kèm, hoặc các liên kết dẫn đến các nội dung cập nhật tình hình lây nhiễm Covid-19 trên thế giới và ở Việt Nam.

Đối tượng lợi dụng dịch Covid-19 để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người dân

Khi mở các tập tin đính kèm hay nhấp vào các liên kết, máy tính của nạn nhân sẽ bị tấn công bởi các mã độc hoặc có thể bị lộ lọt thông tin cá nhân, thông tin thẻ tín dụng được lưu trữ trực tuyến sẽ đánh cắp.

Đánh vào tâm lý lo sợ lây nhiễm Covid-19, các đối tượng sử dụng mạng xã hội và các diễn đàn trực tuyến để quảng bá các sản phẩm, phương thuốc có thể phòng ngừa virus như tác dụng của vaccine để lừa nạn nhân. Trong khi trên thực tế, các sản phẩm này đều chưa từng được kiểm chứng.

Không những vậy, các đối tượng còn giả làm bác sĩ hoặc nhân viên bệnh viện, mạo nhận là đã điều trị cho bạn bè hay người thân của nạn nhân khỏi Covid-19 và yêu cầu nạn nhân thanh toán phí cho quá trình điều trị đó. Có đối tượng lập nên các website bán hàng trực tuyến vật tư y tế như khẩu trang y tế, nước rửa tay, sau khi nhận tiền của người mua hàng liền ngắt liên lạc và không giao hàng như đã thỏa thuận...

Hiện đường link ẩn chứa nhiều nguy hiểm, rủi ro này đang lan truyền nhanh và rộng tới người dùng Việt Nam, như: "Adidas kỷ niệm 100 năm - nhấn vào để nhận quà"; Tin nhắn kêu gọi tham gia "Quỹ phúc lợi Coca-Cola"; Mạo danh Co.opmart gửi link lạ kèm thông tin về quà tặng, trúng thưởng phiếu mua hàng... nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, xâm nhập hệ thống thông tin của các tổ chức, doanh nghiệp.

Một website lừa đảo trực tuyến

Ngoài ra, các đối tượng còn sử dụng các bẫy lừa đảo đầu tư, điển hình như sử dụng chiêu trò hứa hẹn nhà đầu tư sẽ nhận được lợi nhuận cao khi đầu tư vào công ty cung cấp sản phẩm hay dịch vụ liên quan đến phòng chống, xét nghiệm, chữa trị Covid-19; Tạo ra các phần mềm ứng dụng cho điện thoại, thoạt nhìn giống như các ứng dụng phổ biến dùng để theo dõi diễn biến lây lan của dịch Covid-19...

Người dân cần tự nâng cao cảnh giác để bảo vệ mình

Theo luật sư Đào Nguyên Thuật, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, về quy định của pháp luật, những đối tượng có hành vi lừa đảo như trên có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Theo đó, người phạm tội này dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác với giá trị từ 2 triệu đồng trở lên hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc kết án về các hành vi chiếm đoạt tài sản chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh xã hội. Với tình tiết lợi dụng danh nghĩa của cơ quan, tổ chức thì ít nhất là thuộc khung hình phạt thứ hai với mức hình phạt thấp nhất là phạt tù đến 2 năm.

Người dùng internet có thể trực tiếp gửi các đường link, tình huống lừa đảo trực tuyến hoặc nghi ngờ lừa đảo đến địa chỉ như trang Facebook của Công an TP Hà Nội

Mặt khác, nếu các đối tượng này có hành vi sản xuất buôn bán thuốc chữa bệnh Covid-19 giả thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Sản xuất buôn bán hàng giả là thuốc phòng bệnh, thuốc chữa bệnh” theo quy định tại Điều 194 Bộ luật Hình sự. Nếu để lại hậu quả chết người, người phạm tội này có thể bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

Theo NCSC, các cuộc tấn công lừa đảo này đều sử dụng các kỹ thuật cũ nhưng lợi dụng các nội dung, thông tin theo cách mới nhằm làm cho người dân mất cảnh giác và dễ dàng mắc bẫy.

Để bảo vệ quyền lợi cho người dân, NCSC đã nhiều lần cảnh báo về các tình huống lừa đảo trên. Cùng với đó, người dùng internet có thể trực tiếp gửi các đường link, tình huống lừa đảo trực tuyến hoặc nghi ngờ là lừa đảo đến địa chỉ https://canhbao.ncsc.gov.vn; Hoặc gọi vào đường dây nóng 113 và trang Facebook của Công an TP Hà Nội, địa chỉ: https://www.facebook.com/ConganThuDo; Đường dây nóng Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao: 069.219.4053.

Trung tâm NCSC sẽ tổng hợp và phối hợp cùng các cơ quan chức năng xử lý nhằm hạn chế việc lừa đảo trực tuyến trên không gian mạng. Đồng thời, hệ sinh thái tín nhiệm mạng https://tinnhiemmang.vn cũng là một trong những sản phẩm dịch vụ về an toàn thông tin của Trung tâm NCSC đã cung cấp các thông tin xác thực về tổ chức, giúp người dùng nắm bắt chính xác các thông tin tin cậy (website, email, số điện thoại...) của tổ chức.

Tuy nhiên, bên cạnh những nỗ lực của cơ quan chức năng, người dân cũng cần tự nâng cao cảnh giác, đề phòng cao độ để tự bảo vệ mình và người thân trước những nguy cơ lừa đảo. Việc mà người dùng có thể làm ngay để ngăn chặn tình trạng lừa đảo qua mạng là trực tiếp gửi các đường link lừa đảo hoặc nghi ngờ là lừa đảo đến https://canhbao.ncsc.gov.vn.

Thanh Hà