Nhà Trưng bày Hoàng Sa: “Bảo tàng sống” trên không gian mạng

Thành lập năm 2017, Nhà Trưng bày Hoàng Sa lưu giữ hàng trăm tư liệu và hiện vật minh chứng cho chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa

Nền tảng pháp lý vững chắc từ kho tư liệu số hóa

Nền tảng pháp lý khẳng định chủ quyền Hoàng Sa của Việt Nam được xây dựng từ kho tư liệu số hóa đồ sộ, bao gồm văn bản Hán Nôm cổ, bản đồ cổ Việt Nam và phương Tây, cùng sắc lệnh, chỉ dụ triều Nguyễn. Mỗi tài liệu là minh chứng cho quá trình quản lý, khai thác và xác lập chủ quyền liên tục, hòa bình của Việt Nam.

Việc số hóa tại Nhà Trưng bày Hoàng Sa không chỉ giúp lưu giữ di sản mà còn tạo ra nguồn tài nguyên số quan trọng cho việc lưu trữ, quản lý và nghiên cứu về chủ quyền biển đảo Việt Nam

Để bảo tồn và lan tỏa giá trị của các bằng chứng lịch sử này, Ban Quản lý Nhà Trưng bày Hoàng Sa đã triển khai số hóa. Việc này không chỉ giúp lưu giữ di sản vô giá khi nhiều tài liệu gốc hư hại mà còn tạo nguồn tài nguyên số hữu ích cho lưu trữ, quản lý, nghiên cứu.

Đặc biệt, nó đóng vai trò then chốt trong việc đối chiếu, phân tích, trích dẫn bằng chứng pháp lý, góp phần khẳng định chủ quyền thiêng liêng trên cơ sở luật pháp quốc tế một cách hiệu quả.

Không chỉ dừng lại ở những tư liệu pháp lý, Nhà Trưng bày Hoàng Sa còn đặc biệt trân trọng và số hóa những câu chuyện đầy xúc động từ chính những nhân chứng lịch sử - những người đã dành trọn cuộc đời gắn bó với Hoàng Sa.

Ký ức, hồi ức và những kỷ vật mà họ lưu giữ không chỉ là những minh chứng sống động và chân thực nhất cho sự thực thi chủ quyền của Việt Nam mà còn mang đậm giá trị nhân văn sâu sắc, chạm đến trái tim của mỗi người.

Tại tầng 3 của Nhà Trưng bày, khu vực "Hoàng Sa - Nhân chứng lịch sử" được bài trí trang trọng, giới thiệu 31 chân dung của những nhân chứng đặc biệt này, cùng với những hình ảnh ghi lại những khoảnh khắc gặp gỡ, sẻ chia đầy ý nghĩa của họ.

Điểm độc đáo và ấn tượng là mỗi bức ảnh đều được tích hợp một mã QR nhỏ. Chỉ với một thao tác quét đơn giản trên điện thoại thông minh, khách tham quan sẽ có cơ hội lắng nghe giọng kể ấm áp, chân thành như một tấm bưu thiếp âm thanh, hoặc xem những thước phim ngắn, nơi chính những nhân chứng tái hiện lại những ký ức sống động về một thời Hoàng Sa.

Cột mốc chủ quyền Hoàng sa được tái hiện ở khu trung tâm nhà trưng bày

Trong bối cảnh vấn đề Biển Đông thu hút sự quan tâm quốc tế, việc số hóa và công khai tư liệu, nhân chứng về chủ quyền Hoàng Sa tại Nhà Trưng bày Hoàng Sa càng cấp thiết, cung cấp cơ sở pháp lý vững chắc cho Việt Nam trong đối thoại và đàm phán quốc tế, lan tỏa sự thật lịch sử, nâng cao nhận thức và nhận được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế.

Ông Lê Tiến Công, Chánh Văn phòng UBND huyện đảo Hoàng Sa, Giám đốc Nhà trưng bày Hoàng Sa cho biết, những năm qua, bảo tàng đã số hóa hàng chục ngàn đơn vị tư liệu và lựa chọn trưng bày hơn 300 hiện vật tiêu biểu. Mỗi hiện vật đều được tích hợp mã QR, cung cấp thông tin hiện vật bằng 2 ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh, giúp khách tham quan dễ dàng khám phá thông tin chi tiết trên trang web của bảo tàng.

Đồng thời, bảo tàng ảo đã được nâng cấp lên không gian 3D, không gian trưng bày cũng được quét và trình chiếu 3D, mang đến những trải nghiệm tham quan sống động và chân thực. Nhà Trưng bày cũng đặc biệt chú trọng vào việc ghi lại những lời kể từ các nhân chứng lịch sử Hoàng Sa trên khắp cả nước, đồng thời tổ chức các hoạt động tri ân thường niên.

Không chỉ là nơi lưu giữ bằng chứng pháp lý, Nhà Trưng bày Hoàng Sa còn là "địa chỉ đỏ" ý nghĩa, góp phần bồi đắp lòng yêu nước và ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam

Địa chỉ đỏ giáo dục lòng yêu nước

Không chỉ là nơi lưu giữ những chứng cứ pháp lý đanh thép, Nhà Trưng bày Hoàng Sa còn là một "địa chỉ đỏ" mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc, có vai trò to lớn trong việc bồi đắp lòng yêu nước, khơi dậy tinh thần tự hào dân tộc và ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo cho thế hệ trẻ.

Nhằm lan tỏa và phát huy vai trò giáo dục đối với những chủ nhân tương lai của đất nước, Nhà trưng bày đặc biệt chú trọng vào việc truyền tải kiến thức lịch sử và khẳng định chủ quyền Tổ quốc một cách sinh động và đầy cuốn hút.

Sức mạnh của công nghệ số đã được Nhà Trưng bày Hoàng Sa khai thác triệt để, biến việc tiếp cận thông tin trở nên trực quan và dễ dàng hơn bao giờ hết đối với các học sinh, sinh viên.

Những thước phim 3D sống động, những ứng dụng tương tác thông minh, những trò chơi giáo dục hấp dẫn đã biến việc học lịch sử trở nên thú vị hơn bao giờ hết.

Các em có thể tự do khám phá những video phỏng vấn nhân chứng, xem bản đồ cổ, đọc tài liệu lịch sử một cách chủ động, khơi gợi sự tò mò, hứng thú và khắc sâu những kiến thức quan trọng về chủ quyền biển đảo.

Bạn Nguyễn Mai Anh, sinh viên Đại học Đà Nẵng, chia sẻ: "Em rất ấn tượng với cách Nhà Trưng bày Hoàng Sa sử dụng công nghệ. Những hình ảnh và video sống động đã giúp chúng em hiểu rõ hơn về lịch sử và chủ quyền biển đảo một cách rất dễ dàng và thú vị".

Nhờ công nghệ số, việc tìm hiểu về lịch sử và chủ quyền biển đảo tại Nhà Trưng bày Hoàng Sa trở nên dễ dàng và thú vị hơn bao giờ hết đối với học sinh, sinh viên

Cùng với đó, nền tảng tư liệu số hóa cũng mở ra nhiều chương trình giáo dục đa dạng và phong phú. Các em có cơ hội tham gia các buổi tham quan trực tuyến hấp dẫn, trò chơi tương tác mang tính giáo dục cao hay thực hiện các dự án nghiên cứu nhỏ, từ đó hiểu sâu sắc hơn về giá trị lịch sử, văn hóa và pháp lý của quần đảo Hoàng Sa.

Những hoạt động này không chỉ trang bị kiến thức hiệu quả mà còn bồi dưỡng lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm và ý thức bảo vệ chủ quyền quốc gia trong mỗi bạn trẻ.

Bên cạnh các hoạt động tại chỗ và trên nền tảng số, Nhà Trưng bày Hoàng Sa cũng tích cực hợp tác với các trường học, tổ chức đoàn thể để triển khai các hoạt động ngoại khóa, buổi nói chuyện chuyên đề, cuộc thi tìm hiểu về chủ quyền biển đảo. Những chương trình phối hợp này đưa kiến thức về Hoàng Sa đến gần hơn với học sinh, sinh viên, khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm công dân.

Việc số hóa tư liệu và lời kể nhân chứng còn giúp lan tỏa thông tin rộng rãi trên các nền tảng trực tuyến và mạng xã hội, tạo điều kiện thuận lợi để thế hệ trẻ chia sẻ và nâng cao nhận thức chung về tầm quan trọng của việc bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Ông Lê Tiến Công, Chánh Văn phòng UBND huyện Hoàng Sa kiêm Giám đốc Nhà Trưng bày Hoàng Sa (giữa) giới thiệu tư liệu, hiện vật cho ông Kato Tetsuro, Bí thư Thứ nhất, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, đến thăm và tìm hiểu về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa

Ông Lê Tiến Công, Chánh Văn phòng UBND huyện đảo Hoàng Sa, Giám đốc Nhà trưng bày Hoàng Sa nhấn mạnh: "Công tác số hóa và truyền tải thông tin trên các nền tảng số có vai trò then chốt. Chúng tôi luôn mong muốn ứng dụng những công nghệ bảo tàng tiên tiến nhất để công chúng tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng và không bị giới hạn bởi không gian. Tuy nhiên, trải nghiệm trực tiếp tại Nhà Trưng bày vẫn mang đến những xúc cảm chân thật và sâu sắc nhất, điều mà công nghệ khó có thể thay thế".

Về định hướng phát triển trong tương lai, ông Lê Tiến Công cho biết, Nhà Trưng bày Hoàng Sa sẽ tiếp tục tập trung vào mục tiêu nâng cao hiệu quả trưng bày, giáo dục và tương tác với công chúng, đặc biệt chú trọng đến việc thu hút thế hệ trẻ và kiều bào ở nước ngoài.

Kế hoạch bao gồm việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu số và phát triển nền tảng trưng bày trực tuyến 3D trực quan, dễ sử dụng, cho phép người dùng tham quan từ xa và tiếp cận thông tin chi tiết về từng hiện vật qua mã QR hoặc các liên kết tương tác.

Bảo tàng cũng đẩy mạnh kết nối cộng đồng và giáo dục trực tuyến thông qua hợp tác với Thành đoàn Đà Nẵng, Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân và các trường học để tổ chức các cuộc thi trực tuyến và trực tiếp về quần đảo Hoàng Sa.

Theo ông Lê Tiến Công mục tiêu xuyên suốt mọi hoạt động của Nhà Trưng bày Hoàng Sa, đó là không chỉ dừng lại ở một địa điểm trưng bày vật lý mà còn vươn mình trở thành một “bảo tàng sống” trên không gian mạng.

Một không gian số mà mọi người có thể dễ dàng tiếp cận, chủ động tìm hiểu và cùng nhau lan tỏa thông điệp thiêng liêng về chủ quyền biển đảo của Tổ quốc Việt Nam.

Tất cả những nỗ lực này cùng nhau tạo nên một nền tảng pháp lý vững chắc, dựa trên cả bằng chứng vật chất và nhân chứng sống, để bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Việt Nam, đồng thời ươm mầm tình yêu biển đảo và khơi dậy khát vọng chinh phục biển khơi trong trái tim mỗi người dân Việt Nam.