Nhớ mãi thủ lĩnh của phong trào “Ba sẵn sàng”

Bản anh hùng ca Ba sẵn sàng...

Năm 1964, tiếp nối truyền thống Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu của thế hệ chống Pháp, từ đất thiêng Đông Đô - Thăng Long, Thành đoàn Hà Nội khởi xướng và phát động "Ba sẵn sàng".

“Ba sẵn sàng” với nội dung: Sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu dũng cảm; Sẵn sàng gia nhập các lực lượng vũ trang; Sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần đến nhanh chóng lan rộng và trở thành cao trào cách mạng của tuổi trẻ cả nước. Người góp phần không nhỏ vào thành công của Ba sẵn sàng chính là nguyên Bí thư Thành đoàn Hà Nội Vũ Hữu Loan.

Nhạy bén với thực tiễn hoạt động, nhận thức được yêu cầu, nhiệm vụ mới của công tác Đoàn và phong trào thanh niên Thủ đô, tối 7/8/1964, tại phòng họp của Cơ quan Thành doàn Hà Nội (số 43 Lý Thái Tổ, Hoàn Kiếm, nay là trụ sở Thành ủy Hà Nội), ông Vũ Hữu Loan quyết định tổ chức phiên họp bất thường của Ban Thường vụ Thành đoàn Hà Nội, bàn về việc phát động phong trào Ba sẵn sàng.

Tối ngày 9/8/1964, tại Hội trường Bộ Công nghiệp nặng (nay là trụ sở Bộ Công thương) phố Hai Bà Trưng, lễ phát động phong trào Ba sẵn sàng chính thức được tổ chức. Hưởng ứng lời kêu gọi của Thành đoàn, từ Quảng trường Nhà hát lớn hàng nghìn đoàn viên cùng hàng chục vạn thanh niên, công nhân, nông dân, trí thức, học sinh, sinh viên Thủ đô rầm rộ xuống đường, diễu hành qua nhiều tuyến phố: Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Quang Trung,…

Ngay trong đêm ấy, cả Hà Nội sôi động, nhiều cơ sở Đoàn họp khẩn cấp, kêu gọi thanh niên tình nguyện “Ba sẵn sàng”; nhiều đơn vị, cá nhân và tập thể tình nguyện xin được đi đánh giặc ở bất cứ nơi nào mà Tổ quốc cần. Nhiều người khai tăng tuổi, bỏ thêm gạch, đá vào người để đủ cân đăng ký nhập ngũ.

Phong trào đã động viên, tập hợp được hàng triệu đoàn viên, thanh niên tiến lên thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ trọng yếu ngay từ những ngày đầu và xuyên suốt cả cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước vĩ đại của dân tộc. Khí thế sục sôi của phong trào “Ba sẵn sàng” đã thể hiện tinh thần quyết liệt và lí tưởng của thanh niên thời kì đó: Tất cả cho mặt trận, tất cả cho tiền tuyền; tất cả để bảo vệ Tổ quốc, giải phóng miền Nam.

Phong trào không những sớm chỉ ra những nội dung đúng đắn để thanh niên học tập và hành động mà còn có nhiều hình thức vận động phong phú, lại được khởi xướng và phát động đúng lúc nên đã nhanh chóng phát triển và lan rộng, trở thành phong trào chung của thanh niên cả nước. Điều này một lần nữa lại khẳng định sự quyết đoán của Bí thư Thành đoàn Vũ Hữu Loan và tập thể Ban Thường vụ Thành đoàn Hà Nội khi đó.

“Truyền lửa” cho thế hệ trẻ

Dù ở thời kỳ Ba sẵn sàng hay sau này đảm nhận vị trí nào, cựu Bí thư Thành đoàn Hà Nội Vũ Hữu Loan cũng luôn là người “truyền lửa” nhiệt huyết cho các thế hệ thanh niên Thủ đô.

Ông sinh năm 1929 tại Hà Nội, được gia đình tạo điều kiện cho theo học trường Gia Long (Hà Nội). Năm 1945, khi còn là cậu học sinh mới 16 tuổi, Vũ Hữu Loan đã giác ngộ cách mạng, bí mật tham gia công tác Việt Minh. Thời gian đầu, ông được giao nhiệm vụ vận động thanh thiếu nhi ủng hộ, tham gia Việt Minh, biểu tình chống thực dân, đế quốc.

Ngày 16/8/1945, ông Vũ Hữu Loan tham gia cuộc mít tinh trước Nhà hát Lớn của công chức thành phố Hà Nội. Trong nhiều cuộc mít tinh, biểu tình của Việt Minh, ông và các đồng chí của mình đã tập hợp được hàng nghìn học sinh, thanh niên tham gia. Phương thức hoạt động của ông là len lỏi đến các trường học với tư cách là cán bộ Việt Minh, Đoàn Thanh niên Cứu quốc để vận động, tuyên truyền.

Hòa bình lập lại, năm 1954, Vũ Hữu Loan trở về Hà Nội, làm Bí thư Đoàn Thanh niên các cơ quan Trung ương khóa I, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đoàn khóa III, Bí thư Thành Đoàn Hà Nội khóa III, IV.

Ông Vũ Hữu Loan được tặng thưởng nhiều huân, huy chương cao quý của Đảng, Nhà nước: Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Nhì, Huân chương Kháng chiến chống Mĩ hạng Nhất, Huân chương Độc lập hạng Ba…

Dù đã nghỉ hưu nhưng ông luôn là người đồng hành với các hoạt động của tuổi trẻ Thủ đô. Ông cũng chính là “kho tư liệu lớn” về phong trào Ba sẵn sàng. Từ những câu chuyện của ông tại các hội thảo, diễn đàn đã truyền nhiệt huyệt huyết cho tuổi trẻ Thủ đô lâp thêm những kỳ tích mới trên mọi mặt trận đời sống.

Với tâm huyết dành cho thế hệ trẻ, năm 2017, ông Vũ Hữu Loan đã cùng Thành đoàn Hà Nội cho ra mắt cuốn sách “Kể chuyện Ba sẵn sàng”. Cuốn sách là cẩm nang chứa đựng những tư liệu, tài liệu có giá trị lịch sử quý giá; khơi dậy niềm tự hào về tinh thần yêu nước của các thế hệ cha anh trong công cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Tác phẩm tái hiện bức tranh của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Trong những ngày tháng gian khổ, ác liệt nhất, hàng triệu thanh niên đã nghe theo tiếng gọi của phong trào “Ba sẵn sàng” lên đường bảo vệ Tổ quốc với tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Tinh thần ấy trở thành mạch nguồn chảy mãi, để màu áo xanh tình nguyện hôm nay có mặt trên mọi tuyến đường xây dựng Tổ quốc.

Anh Dương Minh Đức (Bí thư Quận đoàn Hai Bà Trưng, Hà Nội): “Với cán bộ, đoàn viên thanh niên Thủ đô, ông Vũ Hữu Loan đã rất đỗi thân thuộc. Với tư cách là một bậc tiền bối, một người cố vấn, một người anh cả, ông người luôn gìn giữ sự đam mê, lạc quan, lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ và sẵn sàng truyền lửa cho rất nhiều thế hệ thanh niên Thủ đô. Giờ đây, ông đã đi xa nhưng lớp lớp cán bộ, đoàn viên thanh niên Thủ đô chắc chắn sẽ mãi nhớ đến ông qua một phong trào với tên gọi trường tồn cùng lịch sử: “Ba Sẵn sàng”. Phạm Thúy Hằng (sinh viên trường Đại học Sư phạm Hà Nội): “Mình có nhiều cơ hội tìm hiểu về phong trào Ba sẵn sàng qua các thầy cô cũng như hoạt động của Đoàn trường. Mình cũng may mắn được nghe ông Vũ Hữu Loan kể chuyện về những ngày Hà Nội rực lửa với hàng triệu lá đơn tình nguyện lên đường đánh Mỹ. Vì thế, mình luôn nhận thức sâu sắc phải học tập, tham gia hoạt động tình nguyện thật tốt để xứng đáng với ngôi trường là chiếc nôi khởi đầu phong trào Ba sẵn sàng”.