Quy định rõ trách nhiệm của nghệ sĩ, KOLs khi tham gia quảng cáo

Trước đó, quá trình thẩm tra và hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội và chuyên gia đã tập trung góp ý đối với các nội dung liên quan đến quản lý hoạt động quảng cáo trên mạng và trách nhiệm của người có ảnh hưởng - chủ thể ngày càng đóng vai trò quan trọng trong hoạt động quảng bá sản phẩm, dịch vụ.

Một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến góp ý là nghĩa vụ “cung cấp tài liệu liên quan đến nội dung quảng cáo khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu” (điểm b khoản 2 Điều 15a).

Một số ý kiến đề nghị cần cân nhắc quy định này nhằm tránh làm phát sinh gánh nặng pháp lý không cần thiết đối với người chuyển tải quảng cáo, đặc biệt khi họ không trực tiếp sản xuất nội dung.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề xuất bổ sung nghĩa vụ liên đới bồi thường đối với người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, trong trường hợp quảng cáo sai sự thật, gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Ý kiến này nhấn mạnh đến trách nhiệm xã hội của người nổi tiếng, người có ảnh hưởng khi tham gia vào các chiến dịch quảng bá thương mại.

Đại biểu nhấn nút thông qua dự án Luật Quảng cáo (sửa đổi)

Một đề xuất đáng chú ý khác là việc siết chặt điều kiện đối với người có ảnh hưởng được phép chuyển tải sản phẩm quảng cáo. Theo đó, chỉ những người có chuyên môn phù hợp với sản phẩm (như bác sĩ đối với dược phẩm, chuyên gia dinh dưỡng đối với thực phẩm chức năng…) mới được tham gia hoạt động quảng cáo.

Tuy nhiên, cũng có quan điểm cho rằng điều này cần được cân nhắc kỹ để không làm cản trở hoạt động sáng tạo nội dung và tính đa dạng của thị trường.

Liên quan đến nghĩa vụ xác minh độ tin cậy của người quảng cáo, một số đại biểu đặt vấn đề về tính khả thi của quy định này, nhất là trong bối cảnh thông tin về các doanh nghiệp, nhãn hàng có thể khó kiểm chứng với các cá nhân không có chuyên môn hoặc công cụ kiểm tra độc lập.

Đối với quy định “không quảng cáo trên trang thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng trực tuyến, nền tảng số vi phạm pháp luật”, nhiều ý kiến đồng tình về mặt nguyên tắc nhưng cho rằng cần rà soát và đánh giá tính khả thi, bởi việc xác định nền tảng “vi phạm pháp luật” có thể còn thiếu cơ sở rõ ràng và dễ dẫn đến áp dụng tùy tiện.

Ngoài ra, một số ý kiến góp ý về quản lý hoạt động quảng cáo xuyên biên giới, cụ thể tại khoản 6 Điều 23. Có ý kiến đề xuất quy định theo hướng chặt chẽ hơn, yêu cầu tổ chức, cá nhân nước ngoài cung cấp dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới tại Việt Nam phải đăng ký hoạt động, lưu trữ dữ liệu, báo cáo định kỳ và tuân thủ pháp luật Việt Nam.

Tuy nhiên, cũng có quan điểm cho rằng quy định như dự thảo Luật là quá nghiêm ngặt, chỉ nên yêu cầu đăng ký thông tin và tuân thủ các quy định hiện hành để phù hợp với thông lệ quốc tế và không gây rào cản cho nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho rằng dự thảo Luật đã được chỉnh lý nhằm làm rõ hơn khái niệm “quảng cáo” và bổ sung thuật ngữ “người tiếp nhận quảng cáo” để phản ánh đúng bản chất hoạt động quảng cáo hiện nay. Nội dung về “người có ảnh hưởng” cũng được chuyển về Điều 15a để bảo đảm tính logic trong cấu trúc luật.

Về quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng UBTVQH nhấn mạnh, các chủ thể tham gia quảng cáo, bao gồm cả người nổi tiếng và người có ảnh hưởng, đều phải có trách nhiệm cung cấp thông tin khi cơ quan chức năng yêu cầu và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo quy định.

Khi có sai phạm, việc xử lý sẽ căn cứ vào mức độ vi phạm. Việc bổ sung nghĩa vụ “xác minh độ tin cậy của người quảng cáo” được cho là cần thiết để nâng cao trách nhiệm xã hội, hạn chế tình trạng quảng cáo sai sự thật, quảng cáo hàng giả, hàng nhái. Do đó, các quy định hiện tại trong dự thảo Luật tiếp tục được giữ nguyên.

Liên quan đến quảng cáo trên các quy định hiện hành đã phát huy hiệu quả, nhất là trong việc bảo vệ thương hiệu và ngăn chặn tình trạng gắn nhãn hàng vào nội dung xấu độc, tin giả, dự thảo Luật tiếp tục bổ sung quy định nhằm tăng cường trách nhiệm của các chủ thể tham gia, hướng tới phát triển bền vững ngành quảng cáo và nội dung số.

Về một số nội dung liên quan đến pháp nhân, cá nhân nước ngoài kinh doanh dịch vụ quảng cáo tại Việt Nam, các quy định trong dự thảo đã bảo đảm phù hợp với các cam kết quốc tế, đặc biệt là cam kết khi Việt Nam gia nhập WTO.

Đồng thời, việc yêu cầu “người quảng cáo” nước ngoài phải thông qua tổ chức quảng cáo trong nước để thực hiện quảng cáo tại Việt Nam là phù hợp với Luật Thương mại hiện hành.

UBTVQH khẳng định sẽ tiếp tục tiếp thu ý kiến đại biểu, chuyên gia và các bên liên quan, song trên cơ sở cân nhắc toàn diện, đề nghị giữ nguyên một số nội dung trong dự thảo Luật như đã nêu.