Tạo cực tăng trưởng mới, thúc đẩy các tỉnh trong vùng phát triển

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu trong phiên thảo luận

Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu ra tại phiên thảo luận về các dự thảo nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của 4 tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Thanh Hóa, Nghệ An và Thừa Thiên - Huế, Bộ trưởng Bộ Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng cho rằng: Các địa phương có điều kiện khác nhau, trình độ phát triển và khả năng phát triển cũng sẽ khác nhau; Nếu tạo nên cú huých cho các địa phương có tiềm năng, lợi thế phát triển nhanh hơn được thì cần phải có một số cơ chế, chính sách đặc thù. Chủ trương này vừa để đảm bảo phát triển của các vùng kinh tế trọng điểm, làm đầu tàu để phát triển nhưng cũng phải quan tâm hài hòa với các địa phương khác.

“Đảng và Nhà nước luôn luôn chú trọng hài hòa phát triển cho các vùng, miền. Chúng ta đã có rất nhiều cơ chế, chính sách để đầu tư cho các vùng khó khăn. Rất nhiều chương trình, mục tiêu đều nằm ở các vùng này và hiện nay còn 3 chương trình mục tiêu quốc gia”, ông Nguyễn Chí Dũng dẫn chứng và nhấn mạnh một số cơ chế, chính sách có tính chất đặc thù thí điểm ở 4 tỉnh, thành có điều kiện bứt phá, chứ không có sự mất công bằng trong hệ thống pháp luật.

Bộ trưởng khẳng định, chủ trương này là nhằm khai thác, phát huy các tiềm năng, thế mạnh của các địa phương, bứt phá, phát triển tạo động lực mới, các cực tăng trưởng mới, lan tỏa, thúc đẩy các tỉnh trong vùng, đóng góp cho phát triển chung của cả nước và đặc biệt là điều tiết ngân sách lớn hơn về cho Trung ương.

Đi vào các vấn đề cụ thể, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT phân tích, việc xác định chính sách dư nợ vay của các địa phương phải phù hợp với nhu cầu đầu tư phát triển, khả năng hấp thụ vốn, khả năng vay và khả năng trả nợ của từng địa phương. Ví dụ như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội là 90% hay Nghệ An, Thừa Thiên - Huế là 40%, trong khi đó Thanh Hóa là 60%...

Bên cạnh đó, việc tăng mức dư nợ vay của địa phương sẽ được kiểm soát trong giới hạn và bội chi ngân sách nhà nước, trần nợ công của cả nước được Quốc hội xem xét, quyết định hằng năm.

Trên thực tế một số địa phương chưa sử dụng hết dư nợ nhưng có được cơ chế này thì các địa phương sẽ chủ động tính toán nhu cầu của mình và thu xếp các nguồn vay cũng như tính toán hiệu quả của các dự án. Mục đích là chi đầu tư phát triển chứ không được dùng để chi thường xuyên.

Về vấn đề bổ sung có mục tiêu từ tiền tăng thu trên địa bàn của các tỉnh, thành phố, phải đảm bảo hai điều kiện khống chế: Thứ nhất là không vượt quá tổng số tăng thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu so với thực hiện thu của năm trước. Thứ hai là ngân sách Trung ương không hụt thu.

“Chính sách này vẫn đảm bảo vai trò chủ đạo của ngân sách Trung ương và khả năng thực tế hỗ trợ của Trung ương để tránh việc dự toán không sát thực tế”, ông Nguyễn Chí Dũng khẳng định.

Liên quan đến đề xuất lập khu thương mại tự do ở thành phố Hải Phòng, ông Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, mới dừng ở mức ý tưởng, chưa có đề án, chưa có chủ trương. Chính phủ sẽ chỉ đạo các cơ quan phối hợp với thành phố Hải Phòng nghiên cứu đề án báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định về chủ trương rồi sau đó trình Quốc hội vào thời điểm thích hợp.