Thiên đường né thuế Mỹ của các công ty Trung Quốc

Xuất khẩu của Trung Quốc sang Campuchia đã tăng đều đặn kể từ khi bắt đầu cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Ảnh: AP

Ông Kong Linghu hiện là quản lý công ty công nghiệp Enterex có trụ sở đặt tại đặc khu kinh tế Sihanoukville (SSEZ) của Campuchia, từ năm 2015. Ông chia sẻ: “Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế Trung Quốc. Nhiều bạn của tôi ở Trung Quốc đang xem xét có thể sử dụng Campuchia làm điểm trung chuyển để thoát khỏi các đòn thuế quan này hay không…”.

SSEZ nằm cách thủ đô Phnom Penh khoảng 210km về phía Tây Nam. Nó được xây dựng như một liên doanh giữa Trung Quốc và Campuchia theo sáng kiến Vành đai và Con đường đầy tham vọng của Bắc Kinh. Đặc khu kinh tế này chủ yếu sản xuất hàng dệt, may mặc, túi xách và các sản phẩm da. Hầu hết trong số 165 công ty ở đặc khu này là của Trung Quốc.

Vào tháng 6 vừa qua, Mỹ đã kiểm tra và phạt một số công ty có trụ sở tại SSEZ vì trốn thuế bằng cách trung chuyển hàng hóa qua Campuchia. Mặc dù Mỹ không nêu rõ có bao nhiêu công ty Trung Quốc bị phạt cũng như số tiền phạt ra sao nhưng nó trùng khớp với thời điểm hàng hóa của Trung Quốc xuất sang Campuchia cao kỷ lục.

“Các doanh nghiệp Trung Quốc đang lo lắng Mỹ có thể áp thuế cao hơn nữa đối với các sản phẩm và công ty Trung Quốc tại Campuchia, khi cuộc chiến thương mại tiếp tục leo thang”, ông Kong nói.

Đặc khu kinh tế Sihanoukville, Campuchia. Ảnh: Twitter

Anh Zhao Shanshan, quản lý tại SSEZ cho biết, nhiều sản phẩm tại khu công nghiệp này được xuất khẩu sang châu Âu và Mỹ. Kể từ khi Mỹ áp đặt thuế quan trừng phạt đối với Trung Quốc vào năm ngoái, xuất khẩu của quốc gia đông dân nhất thế giới sang Campuchia đã tăng đều đặn.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, trong nửa đầu năm 2019, xuất khẩu từ Trung Quốc sang Campuchia đã tăng 30,7% so với cùng kỳ năm ngoái, lên mức 3,77 tỷ USD. Tương tự, hàng hóa xuất khẩu từ Campuchia sang Mỹ trong quý đầu năm nay đã tăng 22,4% so với cùng kỳ lên 820,66 triệu USD.

Xu Liping, chuyên gia về các vấn đề châu Á của Viện Khoa học xã hội Trung Quốc, cho rằng, một số công ty Trung Quốc có thể đang cố gắng sử dụng các trụ sở Campuchia để né thuế quan Mỹ. Tuy nhiên, một số ít công ty đạt được điều đó.

“Sẽ không thực tế nếu tất cả các công ty Trung Quốc chuyển đến Campuchia. Nguyên nhân vì quốc gia này không có sự hỗ trợ sản xuất tốt hoặc nền tảng công nghiệp phát triển. Việc các công ty chuyển hàng qua Campuchia để trốn thuế Mỹ có thể chỉ mang lại nhiều rắc rối hơn cho họ mà thôi”, Xu cho biết.

Theo một thỏa thuận thương mại mở rộng năm 2016, Campuchia được phép xuất khẩu các sản phẩm phục vụ du lịch như túi xách, hành lý và phụ kiện vào Mỹ mà không phải đóng thuế. Ngành may mặc trị giá 7 tỷ USD hiện tạo việc làm nhiều nhất tại quốc gia Đông Nam Á này.