Thúc đẩy tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược để đưa Nghệ An trở thành tỉnh mạnh

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nghệ An Thái Thanh Quý; lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương, tỉnh Nghệ An và tỉnh Thanh Hóa.

Trước đó, Thủ tướng và đoàn công tác đã dâng hương, dâng hoa tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu di tích quốc gia đặc biệt Kim Liên; dâng hương, dâng hoa tri ân các anh hùng liệt sĩ tại Khu di tích quốc gia Truông Bồn, Nghĩa trang quốc tế Việt - Lào, dự chương trình nghệ thuật đặc biệt “Bản hùng ca bất diệt” được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh–Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2022); thăm và làm việc với Bộ Tư lệnh Quân khu 4.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã khảo sát thực địa một số dự án hạ tầng giao thông trọng điểm của tỉnh như cải tạo, nâng cấp sân bay Vinh, tuyến đường ven biển, khu vực quy hoạch xây dựng Cảng nước sâu Cửa Lò, khảo sát các phương án mở rộng, nâng cấp tuyến đường từ thành phố Vinh về huyện Nam Đàn – quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh; thăm, khảo sát thực tế phát triển kinh tế tư nhân tại Tập đoàn TH.

Kinh tế tăng trưởng cao

Báo cáo với Thủ tướng và Đoàn công tác của Chính phủ, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý cho biết, trong bối cảnh tác động nghiêm trọng bởi đại dịch COVID-19, nhưng với sự chung sức, đồng lòng, sự quyết tâm cao của tập thể lãnh đạo, chính quyền, người dân, doanh nghiệp trong tỉnh, Nghệ An đạt được nhiều kết quả tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội.

Theo đó, năm 2021, GRDP tăng 6,2% (cao hơn 2,4 lần bình quân cả nước); thu ngân sách Nhà nước thực hiện gần 19.000 tỷ đồng, đạt 144% dự toán Trung ương giao; tổng kim ngạch xuất khẩu tăng 59,7% so với năm 2020; thu hút đầu tư tăng gấp 3,7 lần số vốn đầu tư đăng ký mới so với năm 2020...

Trong 6 tháng đầu năm 2022, GRDP của tỉnh ước tăng 8,44% (đứng thứ 2 khu vực Bắc Trung Bộ, đứng thứ 18/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương); xây dựng nông thôn mới có nhiều mô hình, cách làm hay, với số xã đạt chuẩn nông thôn mới đạt gần 73%; 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; có 7 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

Theo Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An, kết cấu hạ tầng trên địa bàn tỉnh được quan tâm đầu tư mới và nâng cấp; doanh nghiệp và kinh tế tập thể phát triển nhanh về số lượng, đa dạng các ngành, nghề, lĩnh vực. Cơ chế, chính sách, môi trường đầu tư, kinh doanh được cải thiện ngày càng tốt hơn. Lĩnh vực văn hóa - xã hội tiếp tục được quan tâm và có nhiều chuyển biến tích cực, công tác an sinh xã hội được bảo đảm.

Thủ tướng Chính phủ lưu ý, gợi mở một số trọng tâm mà tỉnh Nghệ An cần thực hiện - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Nghệ An tiếp tục khẳng định truyền thống hiếu học, số học sinh đoạt các giải học sinh giỏi quốc gia, quốc tế xếp thứ 5 toàn quốc. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cơ bản được bảo đảm, nhất là đối với một tỉnh có diện tích rộng, dân số đông; duy trì và phát triển tốt các mối quan hệ hợp tác với các tổ chức quốc tế, đặc biệt là mối quan hệ hợp tác hữu nghị với các tỉnh nước bạn Lào.

Tỉnh Nghệ An đề xuất 4 vấn đề với 7 kiến nghị cụ thể liên quan: Quy hoạch, đầu tư nâng cấp Cảng hàng không quốc tế Vinh; về phát triển Khu kinh tế và khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An; tìm phương án nguồn vốn để triển khai tuyến đường cao tốc Vientiane - Hà Nội; kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng dự án nâng cấp, mở rộng quốc lộ 1, đoạn qua địa bàn Nghệ An; điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư dự án Hồ chứa nước Bản Mồng; chủ trương đầu tư dự án thủy lợi hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 2.

Tại buổi làm việc, các Bộ trưởng, lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương phát biểu làm rõ những tiềm năng, thế mạnh; kết quả phát triển kinh tế-xã hội của Nghệ An; cho ý kiến đối với các đề xuất, kiến nghị của tỉnh; đề xuất các giải pháp để Nghệ An phát triển nhanh và bền vững.

Theo đó, các đại biểu cho rằng, Nghệ An cần đẩy mạnh công tác xây dựng quy hoạch; chuyển dịch cơ cấu kinh tế; huy động các nguồn lực, đầu tư phát triển hạ tầng chiến lược, nhất là hạ tầng giao thông. Là vùng đất văn hóa, lịch sử, cách mạng, là quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh, có hệ thống di tích, danh lam dày đặc, Nghệ An cần phát huy, phát triển văn hóa song hành và tương xứng với phát triển kinh tế...

Một Việt Nam thu nhỏ có vị trí chiến lược nhiều tiềm năng, lợi thế

Phát biểu tại buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao, biểu dương nỗ lực của lãnh đạo, cấp ủy đảng, chính quyền, quân và dân tỉnh Nghệ An do đã đạt được những thành tựu quan trọng trong những năm qua, đặc biệt là năm 2021 và 6 tháng đầu năm 2022; Đây cũng là những đóng góp thiết thực, quan trọng vào kết quả chung của cả nước; là tiền đề quan trọng để Nghệ An phấn đấu đưa tỉnh có nhiều bước phát triển đột phá, mạnh mẽ trong thời gian tới.

Bên cạnh biểu dương những kết quả nổi bật, Thủ tướng cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế mà Nghệ An cần lưu ý khắc phục như: Phát triển chưa xứng tầm với tiềm năng, lợi thế; cơ sở hạ tầng tuy phát triển nhanh nhưng thiếu đồng bộ, thiếu tầm nhìn dài hạn; Thu hút đầu tư chưa có đột phá; đầu tư còn dàn trải; Du lịch chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, thế mạnh; Tỉ lệ hộ nghèo vẫn còn cao hơn bình quân chung cả nước; Đời sống của một bộ phận nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa còn khó khăn; tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội, tai nạn giao thông tiềm ẩn yếu tố phức tạp...

Người đứng đầu Chính phủ chỉ rõ một số tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của tỉnh Nghệ An. Theo đó, tỉnh được ví như một Việt Nam thu nhỏ có vị trí chiến lược, nhiều tiềm năng, lợi thế với biển, rừng, biên giới, hệ thống giao thông đầy đủ, kết nối quốc tế.

Vị trí địa lý tạo cho Nghệ An có vai trò quan trọng trong mối giao lưu kinh tế - xã hội Bắc - Nam, xây dựng và phát triển kinh tế biển, công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế đối ngoại và mở rộng hợp tác quốc tế. Nghệ An có diện tích đất đai rộng lớn, là tiềm năng để phát triển sản xuất nông, lâm, thuỷ sản trên quy mô lớn, tập trung.

Theo Thủ tướng, Nghệ An là tỉnh giàu truyền thống văn hóa, thể thao thành tích cao; người dân cần cù lao động, có truyền thống hiếu học, hiện có 6 trường đại học và nhiều trường cao đẳng, trường trung cấp chuyên nghiệp, cơ sở đào tạo nghề, rất thuận lợi cho công tác đào tạo nghề, nhân lực chất lượng cao...

Đặc biệt, tỉnh có truyền thống đấu tranh cách mạng, là quê hương của nhiều chí sỹ yêu nước, đặc biệt là quê của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Lãnh tụ thiên tài của Đảng và Nhân dân ta, Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hoá kiệt xuất được cả thế giới công nhận.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, cơ hội, lợi thế, nguồn lực để tỉnh Nghệ An bứt phá trong những năm tới là rất lớn nhưng phải xác định khó khăn, thách thức nhiều hơn khi bối cảnh, tình hình quốc tế có nhiều thay đổi phức tạp, nhanh chóng, khó lường.

Về quan điểm, định hướng trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ lưu ý, gợi mở một số trọng tâm mà tỉnh Nghệ An cần thực hiện. Theo đó, tỉnh phải tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 30/7/2013 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 36/2021/QH15, ngày 13/11/2021 của Quốc hội khóa XV về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An, cũng như Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025.

Về nhiệm vụ cụ thể, trước mắt, Nghệ An cùng cả nước phải đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, chống suy thoái, đảm bảo 5 cân đối lớn; phòng, chống dịch COVID-19, nhất là tiêm vaccine phòng COVID-19 cho người dân và các nhiệm vụ tại Nghị quyết 38 của Chính phủ về phòng, chống dịch.

Nghệ An phải hành động mạnh mẽ, tập trung xây dựng quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 một cách căn cơ, bài bản, có mũi đột phá chiến lược, khơi thông các điểm nghẽn phát triển. Theo đó, ngay trong quý III/2022, Nghệ An phải hoàn thành Quy hoạch tỉnh, với tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược, để thông qua đó phát huy những tiềm năng, lợi thế và hóa giải những khó khăn, bất cập; theo hướng đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, đa dạng hóa các chuỗi cung ứng.

Tỉnh phải tập trung thúc đẩy giải ngân đầu tư công; triển khai mạnh thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; chương trình phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội.

Thủ tướng đề nghị tỉnh Nghệ An tiếp tục nâng cao chất lượng, phát huy tối đa nguồn nhân lực; đẩy mạnh cải cách hành chính; cải thiện môi trường đầu tư; kiêu gọi các nhà đầu tư; phát huy, khai thác, đầu tư phát triển văn hóa ngang tầm với kinh tế, chính trị; phát triển kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Tỉnh phải xác định nông nghiệp, nông dân, nông thôn vẫn là trụ đỡ của nền kinh tế, vì vậy phải thực hiện phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn theo các Nghị quyết Trung ương 5 mới được ban hành về đất đai, kinh tế tập thể, nông nghiệp, nông thôn, nông dân.

Tỉnh cần tiếp tục thực hiện 3 đột phá chiến lược, trong đó có đột phá về hạ tầng giao thông.

Quang cảnh buổi làm việc

Giao UBND tỉnh Nghệ An làm cơ quan nhà nước có thẩm quyền triển khai 3 dự án trọng điểm

Đối với các đề xuất, kiến nghị của Nghệ An, trên cơ sở các ý kiến của lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và khảo sát, nghiên cứu thực tế, Thủ tướng Chính phủ cơ bản nhất trí, trên nguyên tắc đảm bảo đúng các quy định của pháp luật; tạo cơ chế khơi thông, huy động tối đa các nguồn lực cho phát triển.

Cùng với có ý kiến trực tiếp, cụ thể đối với từng ý kiến, kiến nghị của tỉnh, Thủ tướng giao các bộ, ngành, địa phương liên quan và tỉnh Nghệ An tiếp tục phối hợp, phân tích để xử lý các vấn đề liên quan. Trong đó, những nội dung hiện đã có quy định và còn phù hợp với tình hình thực tế, Nghệ An tiếp tục thực hiện; Đối với những cơ chế, chính sách không còn phù hợp, phối hợp với các bộ, ngành xử lý, những vấn đề vượt thẩm quyền thì trình Chính phủ và cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Thủ tướng đồng ý chủ trương giao UBND tỉnh Nghệ An làm cơ quan nhà nước có thẩm quyền, huy động vốn từ nhiều nguồn để triển khai dự án cải tạo, nâng cấp sân bay Vinh, dự án cảng nước sâu Cửa Lò, dự án cao tốc kết nối Cửa Lò với huyện Nam Đàn, quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thủ tướng nhấn mạnh đây là 3 dự án trọng điểm, cùng với cao tốc Bắc - Nam và tuyến đường ven biển đang triển khai sẽ tạo động lực và không gian phát triển mới cho địa phương. Thủ tướng giao các cơ quan hướng dẫn tỉnh Nghệ An, phấn đấu hoàn thành các thủ tục chuẩn bị trong năm 2022.

Liên quan tới dự án hồ chứa nước Bản Mồng, Thủ tướng nêu rõ, dự án kéo dài đã 13 năm trong khi có khoảng trống về pháp lý liên quan tới Luật Đầu tư công về thẩm quyền của các cơ quan. Thủ tướng giao các cơ quan rà soát các quy định, báo cáo Thường trực Chính phủ xem xét phương án xử lý các vướng mắc về mặt pháp lý, nếu cần thiết thì báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét, quyết định.

Đồng thời, các cơ quan khẩn trương triển khai các công việc cần thiết theo quy định để vận hành dự án hồ chứa Bản Mồng và triển khai, hoàn thành dự án hệ thống kênh mương dẫn nước, phát huy hiệu quả dự án trong thời gian sớm nhất.