Ứng phó bão số 10 trước khi đổ bộ: Không chủ quan, biện pháp phòng ngừa càng cao càng tốt

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia chủ trì cuộc họp trực tuyến của Ban Chỉ đạo tiền phương với các tỉnh dự kiến có tâm bão số 10 đi qua - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Thời gian bão ở trên đất liền khoảng 6-8 giờ

Cập nhật mới nhất của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, hồi 12h ngày 28/9, bão số 10 cách TP. Huế khoảng 110 km về phía đông đông bắc, cách Bắc Quảng Trị khoảng 220 km về phía nam đông nam. Sức gió mạnh nhất: Cấp 12 (118-133 km/h), giật cấp 15.

Bão có xu hướng di chuyển lên phía bắc, vùng gió mạnh cấp 8 mở rộng hơn lên phía bắc (tới khu vực tỉnh Nam Định cũ).

Dự báo, đến 16h ngày 28/9 tâm bão ở trên vùng biển Nghệ An – Quảng Trị, mạnh cấp 12–13, giật cấp 16.

Từ 22h ngày 28/9 đến 1h ngày 29/9: Tâm bão đi vào đất liền Nghệ An - Hà Tĩnh.

Thời gian lưu bão trên đất liền khoảng 6–8 giờ đồng hồ.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, đến thời điểm hiện nay, bão đang ở khu vực ven biển Nam Quảng Trị - TP. Huế. TP. Đà Nẵng, TP. Huế và Nam Quảng Trị cơ bản an toàn về gió, chỉ có mưa cục bộ. Trọng tâm ảnh hưởng của bão hiện tập trung ở Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh.

Dự kiến Hà Tĩnh bắt đầu có gió mạnh lúc 19-20h, mạnh nhất vào khoảng 0-1h đêm. Nghệ An, đặc biệt khu vực Cửa Lò, gió mạnh nhất khoảng 2-3h sáng. Thanh Hóa dự báo gió mạnh nhất từ 4-5h sáng. Gió giật có thể đạt cấp 14 tại Hà Tĩnh và Nghệ An, cấp 12-13 tại Thanh Hóa.

Hiện tại (đầu giờ chiều 28/9), ghi nhận thực tế cho thấy, tại trạm Cồn Cỏ và Lý Sơn đã có gió cấp 7-8, giật cấp 9-10; tại Bố Trạch (Quảng Trị) đo được gió giật cấp 10-11.

So với dự báo hôm qua (27/9), bão lệch lên hướng bắc, lưu lại trên biển lâu hơn, khiến vùng ảnh hưởng mở rộng, nhất là Thanh Hóa. Thời gian tác động trên đất liền lùi khoảng 2-3 giờ, vào sau 20-21h. Do trùng với kỳ triều cường cao nhất (7h sáng mai), nguy cơ nước dâng và sóng lớn cao hơn so với dự báo trước đó.

Về mưa, lượng mưa phổ biến 300-400 mm, cao hơn dự báo hôm qua (200-250 mm). Nhiều khu vực, đặc biệt tại Thanh Hóa và Nghệ An, có thể xuất hiện mưa cục bộ 300 mm chỉ trong 3 giờ, làm gia tăng nguy cơ sạt lở đất, lũ quét ở miền núi. Nguy cơ xuất hiện đợt lũ lớn sau bão.

Do thời gian lưu bão kéo dài khoảng 6 giờ, tác động mạnh nhất tại Hà Tĩnh (đặc biệt khu vực Kỳ Anh), Nghệ An và Thanh Hóa. Các địa phương được yêu cầu hoàn tất sơ tán dân trước 15h ngày 28/9, không để người dân quay lại tàu thuyền, lồng bè khi bão còn hoạt động. Đồng thời, cần triển khai phương châm “4 tại chỗ” trong bảo đảm an toàn đê điều, phòng chống ngập úng, bảo vệ hồ chứa, tăng cường trực 24/24 tại các hồ trọng điểm.

Các lực lượng cứu hộ, cứu nạn tiếp tục tìm kiếm người mất tích (2 người) do chìm tàu trong quá trình di chuyển vào nơi tránh, trú bão; kiểm tra, bố trí nơi tránh trú bão cho dân, chuẩn bị nhu yếu phẩm, phương tiện thông tin liên lạc.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, các địa phương phải quan tâm đồng thời cả 2 hướng ứng phó ven biển và miền núi để không bị động trước các tình huống phức tạp - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Huy động hàng chục nghìn cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, thanh niên tình nguyện trực sẵn sàng

Thượng tướng Huỳnh Chiến Thắng, Phó Tổng Tham mưu trưởng cho biết, đoàn công tác của Bộ Quốc phòng đã đến Thanh Hóa, kiểm tra khu neo đậu tàu thuyền, khu vực tránh trú bão cho người dân. Sáng 28/9, đoàn tiếp tục kiểm tra tại cảng Cửa Lò (Nghệ An), khu tránh trú tại Trường Tiểu học Nghi Thủy, khu neo đậu tàu ở phường Xuân Hội (Hà Tĩnh) và công tác hộ đê tại xã Thạch Hải. Các lực lượng quân đội, dân quân tự vệ cùng địa phương khẩn trương triển khai, bảo đảm an toàn cho người dân. Bộ Quốc phòng đã bố trí lực lượng, phương tiện ứng trực bão số 10 là 344.413 cán bộ chiến sĩ, 8.166 phương tiện các loại.

Quân khu 4 đã huy động trước mắt 9.852 cán bộ, chiến sĩ, cùng phương tiện tham gia phòng chống, cứu hộ, cứu nạn. Ngoài ra, khoảng 2.000 cán bộ, chiến sĩ được bố trí sẵn tại 16 khu vực trọng điểm, mang theo lương khô, bảo đảm liên lạc và hậu cần trong điều kiện địa hình hiểm trở, có khả năng bị chia cắt, cô lập. Các lực lượng này vừa sẵn sàng hỗ trợ nhân dân trong bão, vừa thực hiện nhiệm vụ sau bão, khắc phục hậu quả thiên tai.

Quyết liệt di dời dân là biện pháp then chốt để giảm thiểu thiệt hại

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Trần Phong cho biết, địa phương đã huy động khoảng 18.000 cán bộ, chiến sĩ, dân quân cùng phương tiện về các vị trí xung yếu; chuẩn bị lương thực, thực phẩm để bảo đảm người dân vùng chia cắt không thiếu đói, rét; sơ tán toàn bộ dân ở khu vực có nguy cơ sạt lở.

Toàn tỉnh có 8.577 tàu thuyền đã được kêu gọi vào nơi tránh trú an toàn. Các hồ đập trên địa bàn hiện mới đạt 60-68% dung tích, đang được kiểm soát chặt chẽ, trực 24/24 giờ để ứng phó kịp thời.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị cũng báo cáo tình huống sáng 28/9, hai tàu cá từ Bà Rịa - Vũng Tàu và TPHCM trên đường vào cảng Cửa Việt bị mắc cạn, một tàu có 7 thuyền viên, một tàu có 4 thuyền viên. Đến 12h, lực lượng cứu hộ đã cứu thành công 9 thuyền viên, sức khỏe ổn định, tiếp tục tìm kiếm người mất tích

Tại Hà Tĩnh, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải báo cáo, địa phương xác định đây là khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp, đặc biệt nguy hiểm do bão đổ bộ vào ban đêm. Tỉnh đã di dời 6.756 hộ với 14.529 người dân đến nơi an toàn, chủ yếu ở ven biển; 3.983 tàu thuyền đã được đưa vào nơi trú ẩn an toàn từ ngày 27/9.

3 hồ chứa lớn được kiểm tra kỹ lưỡng. Hồ Kẻ Gỗ đang ở mức 63,38% dung tích, hồ Sông Rác đạt 61,2%, hồ Ngàn Trươi - Cẩm Trang đạt 47%. Lực lượng công an, quân đội, biên phòng và lực lượng thanh niên tình nguyện đang ứng trực 100% quân số, hỗ trợ chằng chống nhà cửa và bảo đảm an toàn cho người dân.

Phó Thủ tướng yêu cầu, trước khả năng chịu ảnh hưởng trực tiếp khi bão di chuyển lệch về phía bắc, mở rộng vùng ảnh hưởng tới Ninh Bình, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải trao đổi trực tiếp, cập nhật tình hình với địa phương - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ghi nhận tỉnh Hà Tĩnh đã triển khai quyết liệt giải pháp di dời dân, coi đây là biện pháp then chốt để giảm thiểu thiệt hại. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, khi bão đổ bộ ban đêm, công tác xử lý sẽ khó khăn hơn, do đó các địa phương cần nắm chắc địa bàn, rà soát lại phương án, phân công lực lượng, nhất là ở khu vự Kỳ Anh – nơi đã có gió cấp 7-8, dự báo có thể lên tới cấp 11-12, giật cấp 14. Hà Tĩnh cần đặc biệt chú ý các tuyến đê điều, an toàn người dân, tài sản và công trình trọng yếu.

Báo cáo tại cuộc họp, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh cho biết, tỉnh chú trọng di dời dân cư tại các khu vực nguy cơ ngập lụt, sạt lở. Công tác tuyên truyền, vận động được chính quyền cơ sở và người dân thực hiện nghiêm túc, rút kinh nghiệm từ bão số 5.

Nghệ An đã thành lập 3 đoàn công tác do Thường trực Tỉnh ủy trực tiếp kiểm tra các điểm xung yếu. Toàn tỉnh có 2.895 tàu thuyền, trong đó 2.891 phương tiện đã vào nơi neo đậu an toàn, còn lại 4 phương tiện ở vùng biển TPHCM, ngoài vùng ảnh hưởng bão. Về hồ chứa, 937/1.061 hồ đầy nước, 122 hồ đạt 70% dung tích, 1 hồ đạt 50-70%. Các hồ lớn đã được xả điều tiết để bảo đảm dung tích chứa, trong đó hồ Bản Vẽ đạt 64% dung tích.

Các tuyến đê biển trọng điểm đã được gia cố cơ bản. Tỉnh cũng chỉ đạo thu hoạch nhanh diện tích lúa mùa còn lại. Về sơ tán dân, hiện 182 hộ đã được đưa đến nơi an toàn. Việc sơ tán được thực hiện theo kịch bản bão tiến đến đâu, dân được di dời đến đó, vừa bảo đảm an toàn, vừa tránh rủi ro không cần thiết.

Các lực lượng quân đội, công an, biên phòng được huy động 100% quân số. Công tác tuyên truyền được triển khai rộng khắp, đặc biệt tại Vinh, xe lưu động thông tin tới từng làng, xóm.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao sự chuẩn bị của Nghệ An, nhất là trong công tác thông tin, kêu gọi tàu thuyền, di dời dân, thu hoạch nông nghiệp và điều tiết hồ chứa. Tuy nhiên, tỉnh lưu ý thêm đến nguy cơ lũ quét, sạt lở, lũ ống tại miền núi; cần có phân công cụ thể các đoàn công tác kiểm tra, chỉ đạo ngay từ bây giờ.

Các tỉnh mà tâm bão không đi qua nhưng trong vùng ảnh hưởng phải tiếp tục thực hiện nghiêm túc, quyết liệt chỉ đạo, công điện của Thủ tướng Chính phủ về ứng phó với bão số 10 - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Triển khai ứng phó cả 2 hướng ven biển và miền núi

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá Mai Xuân Liêm cho biết, địa phương đang triển khai đồng thời nhiều “mũi tiến công” trong phòng, chống bão số 10, không chỉ ở khu vực ven biển mà cả ở vùng núi – nơi nguy cơ mưa lớn, lũ quét và sạt lở đất rất cao. Sáng 28/9, ba đoàn công tác của tỉnh đã đi kiểm tra 17 xã, phường ven biển.

Đến thời điểm này, toàn bộ hơn 6.500 tàu thuyền của ngư dân Thanh Hóa đã vào nơi neo đậu an toàn, chỉ còn 4 tàu hoạt động ngoài vùng ảnh hưởng bão tại phía Nam và Tây Nam. Đối với các lồng bè nuôi trồng thủy sản, tỉnh yêu cầu người dân tuyệt đối không ở lại trông coi để đảm bảo an toàn.

Công tác sơ tán dân cư ven biển được triển khai từ sáng 27/9. UBND tỉnh quy định chậm nhất đến 15h ngày 28/9, toàn bộ hộ dân sinh sống trong phạm vi 200 m tính từ mép nước phải di dời. Tính đến nay, Thanh Hóa đã sơ tán 330 hộ với 1.372 nhân khẩu đến nơi an toàn.

Song song với đó, tỉnh đã thành lập các tổ công tác, tập trung lực lượng, thiết bị, vật tư thường trực tại những điểm xung yếu để kịp thời xử lý tình huống; đồng thời, xây dựng phương án khắc phục ngay tại chỗ các điểm ngập lụt, sạt lở có thể phát sinh do mưa rất lớn tập trung cục bộ trong thời gian ngắn.

Nhằm bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt, nắm sát tình hình, Thanh Hóa đã chuyển một số điện thoại vệ tinh đến các xã miền núi có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, lũ ống, sạt lở đất để phòng trường hợp hệ thống viễn thông bị gián đoạn; bố trí 2 tổ UAV cơ động, sẵn sàng hỗ trợ các khu vực có nguy cơ bị chia cắt, cô lập.

Lãnh đạo tỉnh nhấn mạnh, trọng tâm ứng phó hiện nay là hoàn lưu bão, dự báo gây mưa lớn ở khu vực Tây Thanh Hóa. Công tác di dân tại các khu vực nguy hiểm được yêu cầu hoàn tất trước 15h ngày 28/9, đi đôi với bố trí lực lượng, phương tiện “4 tại chỗ”, nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản khi bão số 10 đổ bộ.

Lãnh đạo UBND TP Huế cho biết, địa phương đã thu hoạch 99% diện tích lúa hè thu, 80% diện tích nuôi trồng thủy sản; toàn bộ tàu thuyền đã vào nơi tránh trú an toàn. Các hồ chứa trên địa bàn chỉ mới tích khoảng 40% dung tích hữu ích, nên vẫn bảo đảm an toàn dù lượng mưa ghi nhận 200–450 mm trong 2 ngày qua.

TP Huế đã sơ tán hơn 400 hộ với khoảng 1.000 nhân khẩu tại các xã ven biển.

Lực lượng ứng phó gồm hơn 3.000 cán bộ, chiến sĩ quân đội và công an trực 100%, triển khai về các xã, phường ven biển để hỗ trợ nhân dân. Báo cáo ban đầu cho biết có 89 ngôi nhà bị tốc mái do lốc xoáy rạng sáng 27/9, 1 người tử vong. Các lực lượng tại chỗ đã khẩn trương giúp dân khắc phục.

Phó Thủ tướng đánh giá, TP. Huế đã triển khai kịp thời, dự báo khá chính xác tình huống bão đi ven biển, ít tác động trực tiếp. Tuy nhiên, địa phương cần tiếp tục chủ động phương án ứng phó lũ ống, lũ quét và sạt lở ở vùng cao, cũng như ngập lụt cục bộ tại khu vực đô thị.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, các địa phương phải quan tâm đồng thời cả 2 hướng ứng phó ven biển và miền núi để không bị động trước các tình huống phức tạp. Trước khả năng chịu ảnh hưởng trực tiếp khi bão di chuyển lệch về phía Bắc, mở rộng vùng ảnh hưởng tới Ninh Bình, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải trao đổi trực tiếp, cập nhật tình hình với địa phương.

“Tinh thần là sau mỗi cơn bão như sau một trận đánh, chúng ta cần rút kinh nghiệm để khi xuất hiện những cơn bão sau thì có ngay kịch bản và phương án cụ thể, xác định rõ thời điểm cần tập trung cao độ,” Phó Thủ tướng nói - Ảnh: VGP/Minh Khôi

3 nhóm vấn đề trọng tâm

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, theo dự báo, bão số 10 đang di chuyển dọc theo ven biển và có xu hướng đi lên phía Bắc. Tâm bão dự kiến sẽ đổ bộ vào khu vực Hà Tĩnh, Nghệ An – nơi gió mạnh nhất sẽ ảnh hưởng trực tiếp.

Ngoài Hà Tĩnh và Nghệ An, thì tỉnh Ninh Bình, đặc biệt là vùng ven biển tỉnh Nam Định cũ, cũng nằm trong vùng gió mạnh cấp 7-8 và cần hết sức cảnh giác.

3 nhóm vấn đề trọng tâm được Phó Thủ tướng lưu ý.

Thứ nhất, cường độ bão khi vào bờ vẫn ở cấp 11-13, gió giật mạnh tới cấp 13, có khả năng gây hư hại lớn cho nhà cửa và công trình. Thời gian bão đổ bộ lại rơi vào ban đêm, gây khó khăn cho ứng phó. Vì vậy, công tác bảo đảm an toàn cho tàu thuyền, nuôi trồng thủy sản phải hoàn tất trước 15h ngày 28/9.

Thứ hai, công tác di dời dân phải thực hiện quyết liệt, không được chủ quan. Kinh nghiệm cho thấy, khi triều cường dâng 1,5-2 m, sóng có thể cao 3-5 m, nên phạm vi ảnh hưởng không chỉ trong bán kính 200 m từ bờ biển. Các địa phương cần tính toán thực tiễn để khoanh vùng, tổ chức sơ tán an toàn.

Thứ ba, lượng mưa dự báo từ 200-500 mm, song thực tế có thể lớn hơn do hoàn lưu bão rộng, gây mưa lớn ở cả những vùng ngoài bán kính tác động trực tiếp, như Tây Thanh Hóa, miền núi Nghệ An, Sơn La, Đông Bắc Bộ. Nhiều hồ chứa đã gần đầy, có nơi đạt cấp độ 1-2, nguy cơ lũ quét, sạt lở, ngập lụt rất cao.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cơ quan khí tượng thủy văn theo dõi sát, tăng cường cảnh báo, nhất là ở lưu vực sông liên vùng, kể cả các sông từ nước ngoài đổ về miền Trung.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý bài học từ bão số 5: Sau khi tâm bão đi qua, vùng gió mạnh vẫn kéo dài thêm 6 giờ. Do đó, không thể chủ quan khi thấy bão tạm lắng vào chiều tối. Các địa phương tiếp tục duy trì cảnh giác suốt đêm – thời điểm nguy hiểm nhất.

Về bảo vệ tài sản, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, khi sơ tán dân phải đồng thời có lực lượng bảo vệ tài sản, đặc biệt là khu vực nuôi trồng thủy hải sản. “Người dân chỉ yên tâm di dời khi nhà cửa, tài sản an toàn, được bảo vệ".

Đánh giá cao việc các địa phương triển khai quyết liệt phương châm “4 tại chỗ”, Phó Thủ tướng đề nghị phải cụ thể hoá bằng cách: Xác định khu vực trọng điểm; bảo đảm dự trữ xăng dầu cho máy phát điện, nước, lương thực, thực phẩm thiết yếu cho nhiều ngày; bố trí lực lượng tại chỗ rõ ràng, có phương án “trong đánh ra, ngoài đánh vào” để ứng phó khi bị chia cắt.

“Tinh thần là sau mỗi cơn bão như sau một trận đánh, chúng ta cần rút kinh nghiệm để khi xuất hiện những cơn bão sau thì có ngay kịch bản và phương án cụ thể, xác định rõ thời điểm cần tập trung cao độ,” Phó Thủ tướng nói.

Kết thúc cuộc họp, ông đề nghị các địa phương tiếp tục kiểm tra, huy động, phân công rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm; lực lượng quân đội, công an luôn sẵn sàng hỗ trợ, nếu trước 17h cùng ngày, còn có nơi trọng yếu mà lực lượng tại chỗ không đáp ứng được, địa phương phải báo cáo Trung ương ngay để kịp thời điều động, hỗ trợ.

Bên cạnh đó, các tỉnh mà tâm bão không đi qua nhưng trong vùng ảnh hưởng phải tiếp tục thực hiện nghiêm túc, quyết liệt chỉ đạo, công điện của Thủ tướng Chính phủ về ứng phó với bão số 10.

VGP