Vi sinh vật khiến dải băng lớn thứ hai thế giới tan nhanh hơn

Khu rừng nhiệt đới trong sông băng

“Cho đến gần đây, người ta vẫn coi các sông băng và những tảng băng... là nơi không có sự sống. Tuy nhiên, khi nhìn dưới kính hiển vi, dải băng Greenland và các sông băng khác lộ diện một khu rừng nhiệt đới đa dạng sinh học bị đóng băng”, ông Cook chia sẻ.

Những màu sắc cầu vồng mà Cook nhìn thấy được tạo ra bởi một loạt các dạng thực thể sống nhỏ hay còn được gọi là vi sinh vật phát triển mạnh trên bề mặt của dải băng.

Sự sống của vi sinh vật đang đẩy nhanh quá trình tan băng (Ảnh: CNN)

Đa dạng sinh học thường được coi là điều tốt nhưng trong trường hợp này, sự sống phong phú của vi sinh vật đang đẩy nhanh quá trình tan băng. Nó có thể khiến mực nước biển toàn cầu tăng nhanh hơn so với dự đoán của các nhà khoa học.

Gấp ba lần diện tích của bang Texas, Mỹ, các dải băng Greenland rộng hơn 1,7 triệu ki-lô-mét là kho chứa nước ngọt khổng lồ. Tuy nhiên, nó cũng đóng góp lớn nhất vào sự gia tăng của mực nước biển toàn cầu. Nếu toàn bộ dải băng Greenland tan chảy, mực nước biển có thể sẽ dâng lên đến 7m.

Kể từ năm 1972 đến nay, lượng băng tan chảy của Greenland đã góp phần làm mực nước biển dâng cao tổng cộng 13,7mm. Hiện tốc độ băng tan tại Greenland nhanh gấp 6 lần so với những năm 80 của thế kỷ trước. Với mức độ đó, đại dương sẽ nuốt chửng các thành phố ven biển trên toàn cầu chỉ trong vòng chưa tới một thế kỷ.

Sự sống khiến băng tan chảy nhanh hơn

Nghiên cứu về băng, ông Joseph Cook cho biết các vi sinh vật là nguyên nhân khiến lớp băng tan nhanh hơn. Một trong những sinh vật ông phát hiện ở đây là một loại tảo phát triển trong lớp nước mỏng trên bề mặt băng.

Ông Cook cho biết, loại tảo này tạo ra sắc tố màu nâu tím có tác dụng “giống như một loại kem chống nắng tự nhiên” tự bảo vệ nó khỏi toàn bộ tác động của ánh nắng mặt trời Bắc Cực. Tuy nhiên, sắc tố này lại làm cho băng nóng lên và tan chảy.

Tảo làm biến màu dải băng ở Greenland. Sắc tố này lại làm cho băng nóng lên và tan chảy nhanh hơn (Ảnh: CNN)

Nhà nghiên cứu Joseph Cook nhấn mạnh: “Điều này tương tự như việc con người sẽ nóng hơn nếu mặc áo đen trong ngày nắng, thay vì áo trắng. Loại tảo này giống như chiếc áo thun đen cho sông băng, khiến nó nóng lên dưới ánh nắng mặt trời và tan chảy nhanh hơn”.

Nghiên cứu của Cook trên một phần của dải băng Greenland chỉ ra rằng loại tảo này đóng góp đến 13% lượng băng tan ở đây. Ở một số khu vực khác, tảo đã tăng tốc độ làm tan chảy lên đến 26%.

Tảo sông băng không phải là một hiện tượng mới. Trước đó đã có những ghi chép về chúng trong nhật ký của các nhà thám hiểm vùng cực từ những năm 1870.

Chu kỳ hủy diệt

Ngày nay, nhiệt độ cao và lượng tuyết rơi giảm đang khiến tảo mọc nhiều hơn. Việc tảo lan rộng lại dẫn đến sự tan chảy của băng. Băng càng tan, càng có nhiều nước, tảo lại càng mọc, càng khiến băng tan… Quá trình này Cook mô tả là một chu kỳ hủy diệt.

Đây không phải là chu kỳ hủy diệt duy nhất diễn ra trên băng. Một loại vi khuẩn khác được tìm thấy trên bề mặt của các tảng băng và sông băng, kết dính các hạt bụi trong nước tan ra từ băng tạo thành một chất giống như đất sẫm màu gọi là cryoconite. Chất này khiến băng ở bên dưới tan ra, tạo thành một hố trên bề mặt băng. Các hố này có thêm nước chảy vào và thêm bụi, lại bị các vi khuẩn dính vào, càng gây ra băng tan.

Mực nước biển dâng có thể khiến nền kinh tế toàn cầu thiệt hại nặng nề (Ảnh: CNN)

Nghiên cứu của Cook bổ sung thêm bằng chứng cho thấy tốc độ tan chảy của các tảng băng đã bị đánh giá thấp. Một nghiên cứu gần đây sử dụng dữ liệu vệ tinh cho thấy các sông băng nhạy cảm hơn khi khí hậu ấm lên so với suy nghĩ trước đây. Nó cho thấy băng ở Greenland đang tan nhanh gấp 7 lần so với những năm 1990.

Các ước tính trước đây về nước biển dâng có thể quá thấp, một phần do thiếu thông tin về vai trò của các vi sinh vật sống trên băng.

Những dự đoán chính xác là rất cần thiết, bởi vì mực nước biển dù chỉ dâng lên một chút cũng có thể có tác động lớn. Nó đe dọa các đường bờ biển từ Thái Bình Dương đến Miami (Mỹ) và Ấn Độ.

Mực nước biển dâng có thể khiến nền kinh tế toàn cầu thiệt hại 14,2 nghìn tỷ USD tính đến cuối thế kỷ với nhiều tài sản bị mất hoặc hư hỏng. Nó cũng khiến 287 triệu người sống ở những vùng ven biển bị ảnh hưởng bởi lũ lụt.

“Nếu muốn đưa ra quyết định tốt về cách quản lý đất đai, cơ sở hạ tầng... và nền kinh tế trong tương lai, chúng ta phải có những dự báo tốt về mực nước biển dâng cùng những rủi ro liên quan trong khoảng thời gian đó”, nhà nghiên cứu Cook nói.

Những nghiên cứu ngày càng mở ra những khám phá mới, các tảng băng là môi trường phức tạp đến ngạc nhiên. “Chúng ta còn nhiều câu hỏi cần trả lời. Môi trường băng giá giống như một công viên giải trí dành cho các nhà khoa học, vì có quá nhiều việc phải làm”, ông Joseph Cook nhấn mạnh thêm.