Xử lý đối với người chưa thành niên không nên bằng thái độ quá nóng

Tại phiên thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 diễn ra sáng nay (24/5), cho ý kiến về phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi-dưới 16 tuổi đối với Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134), Tội hiếp dâm (Điều 141) và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169), Đại biểu Nguyễn Thị Thúy cho rằng lứa tuổi từ 14-dưới 16 các em còn là học sinh ngồi trên ghế nhà trường, do vậy, cần phải cân nhắc thận trọng.

Đại biểu Nguyễn Thị Thúy

Theo đại biểu Thúy, thực tế trong 3 năm từ 2014 - 2016, trên phạm vi cả nước chỉ có 122 em bị truy tố với Tội cố ý gây thương tích, 9 em bị truy tố về tội hiếp dâm, 2 em bị truy tố tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản, chiếm tỷ lệ rất ít. Đối với một số vụ án do người chưa thành niên phạm tội gây bức xúc trong dư luận thời gian qua, hầu hết đối tượng thực hiện hành vi trong độ tuổi từ 16-dưới 18 tuổi. Ví dụ vụ Lê Văn Luyện ở Bắc Giang, khi thực hiện hành vi phạm tội chỉ còn 2 tháng nữa đối tượng này tròn 18 tuổi.

Nguyên nhân khiến các em phạm tội chủ yếu là do không tìm được chỗ dựa từ mái ấm gia đình. Hầu hết là trẻ mồ côi, có bố mẹ ly hôn, phạm tội… Bên cạnh đó, môi trường văn hóa giải trí của các em chưa thực sự an toàn, các trang web đen tràn ngập trên mạng.

Đại biểu Thúy nhấn mạnh, đứng trước tình hình trẻ em phạm tội, vấn đề cơ bản là không phải chỉ xem xét trách nhiệm hình sự của các em mà điều quan trọng hơn là cần tăng cường trách nhiệm của toàn xã hội.

“Xử lý đối với người chưa thành niên không nên bằng thái độ quá nóng. Điều này không có nghĩa chúng ta sẽ cưng chiều dung dưỡng cho hành vi phạm tội của các em. Điều quan trọng là trách nhiệm nhà trường, gia đình, xã hội đến đâu với vi phạm này và xử lý như thế nào là đúng mức để các em có điều kiện quay trở lại với cuộc đời còn rất dài ở phía trước. Do đó tôi lựa chọn phương án người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về loại tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng” – ĐB Thủy đề xuất.

Tán thành ý kiến này, đại biểu Bùi Quốc Phòng (đoàn Thái Bình) nhấn mạnh lứa tuổi 14 - 16 tuổi cần sự giáo dục hơn là sự trừng phạt, “việc này sẽ là cơ hội tốt hơn cho các em trong tương lai”, nên nếu không phải là tội rất nghiêm trọng, đề nghị không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Đồng tình với quan điểm này, ĐB Bùi Văn Xuyền (đoàn Thái Bình) nêu ý kiến, người trong độ tuổi từ 14-dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về loại tội rất nghiêm trọng và tội đặc biệt nghiêm trọng mà không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng đối với 3 tội danh nêu trên. Bởi ở lứa tuổi này, việc áp dụng các biện pháp khác như giáo dục tại xã, phường, thị trấn; hòa giải tại cộng đồng; khiển trách; xử lý hành chính là phù hợp.

“Chúng ta không nên vì vài vụ án mà thay đổi chính sách hình sự lớn đối với trẻ em” – ĐB Xuyền nói.

Tại phiên thảo luận, nhiều ý kiến của đại biểu nêu quan điểm ngược lại. Với quan điểm "Thương cho roi cho vọt", đại biểu Nguyễn Thị Phúc (đoàn Bình Thuận) cho rằng, tình trạng bạo lực học đường, hiếp dâm và bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản do người chưa thành niên thực hiện thời gian qua có chiều hướng gia tăng và ngày càng trẻ hóa; nhiều trường hợp trong độ tuổi này dù đã được giáo dục tại cộng đồng, nhưng hiệu quả thấp, thậm chí còn manh động hơn. Đại biểu đề nghị giữ nguyên quy định người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự trong trường hợp phạm tội nghiêm trọng về Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.