Không chấp nhận đánh đổi môi trường

Bụi, khí thải từ các phương tiện xe cơ giới là tác nhân gây ô nhiễm môi trường

Quyết liệt giữ nguyên lộ trình

Mới đây Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chính thức kết luận giữ nguyên lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với ô tô, xe mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới được quy định tại Quyết định số 49 của Thủ tướng Chính phủ. Như vậy từ ngày 1/1/2017, tất cả các loại xe ôtô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4. Riêng ô tô chạy bằng nhiên liệu diezen cho phép thực hiện đến 31/12/2017. Bộ GTVT khẩn trương đề xuất phương án thực hiện trình Chính phủ trước ngày 15/3/2017.

Kết luận của Thủ tướng cũng yêu cầu các Bộ: Giao thông vận tải, Khoa học và Công nghệ, Công thương, Tài chính; các tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) báo cáo, kiểm điểm việc thực hiện các nhiệm vụ được giao trong Quyết định 49 và các nhiệm vụ liên quan theo chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, trong đó nêu rõ những nội dung đã đủ điều kiện để áp dụng tiêu chuẩn khí thải theo lộ trình yêu cầu thực hiện ngay, những vấn đề tồn tại phải có giải pháp khả thi để thực hiện đúng Quyết định 49, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 15/3/2017.

Trao đổi với phóng viên, ông Đặng Văn Hà, Phó Cục trưởng, Cục Đăng kiểm Việt Nam cho hay, ngay sau khi Thủ tướng ký Quyết định 49, Bộ GTVT đã giao Cục triển khai thực hiện. Từ đó đến nay, Cục đã thực hiện nghiêm quyết định của Thủ tướng và kiểm soát chặt các phương tiện ô tô, xe máy theo mức khí thải mức 2.

Theo lộ trình tại Quyết định số 49, các xe ôtô sản xuất lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 từ ngày 1/1/2017, xe mô tô hai bánh sản xuất lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 3 từ ngày 1/1/2017. Từ ngày 1/1/2017 đến nay, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã và đang thực hiện tốt kiểm soát khí thải mức 4 với ô tô và mức 3 với xe máy.

Ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Petrolimex khẳng định, thực tế ngay từ tháng 1/2017, Petrolimex đã chính thức bán ra thị trường sản phẩm xăng RON 95 với mức khí thải theo tiêu chuẩn mức 3 và mức 4. Vì thế có thể khẳng định Petrolimex đã thực hiện nghiêm túc Quyết định 49 của Thủ tướng Chính phủ, góp phần thực hiện đúng tiêu chuẩn khí thải, bảo vệ môi trường.

Cũng theo Petrolimex, loại xăng đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 có hàm lượng chì tối đa là 0,005 g/l, trong khi xăng chuẩn II đến 0,013 g/l. Hàm lượng lưu huỳnh (tác nhân gây ô nhiễm môi trường và hao mòn động cơ) trong xăng chuẩn IV tối đa chỉ được 50 mg/kg, còn xăng chuẩn II có thể gấp 10 lần.

Cũng về vấn đề nhiên liệu, đại diện một doanh nghiệp đầu mối xăng dầu khẳng định, nếu Nhà nước quyết định thời điểm tất cả doanh nghiệp phải cung cấp xăng đạt chuẩn Euro 4 thì doanh nghiệp sẽ đáp ứng được.

Cần có chế tài xử lý nếu tiếp tục lùi, giãn

Theo PGS.TS Đặng Ngọc Dinh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu phát triển hỗ trợ cộng đồng thì sự phát thải từ than đá, dầu mỏ và các khí thiên nhiên đã làm cho hàm lượng khí CO₂ trong khí quyển tăng… là một trong những nguyên nhân làm khí hậu trái đất nóng lên. Nhiều nghiên cứu đánh giá tác động môi trường đã chỉ rõ Việt Nam là một trong trong những nước bị ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Điều đó có thể thấy rõ tình trạng nước biển dâng, xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long… Bởi thế cần phải khẳng định, không thể đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế.

Vì vậy, cần nhìn nhận Quyết định 49 của Thủ tướng Chính phủ là một trong những giải pháp giảm thiểu nguồn phát thải, bảo vệ môi trường. Hết thời hạn 31/12/2017, mà ô tô chạy nhiên liệu diezen không chuyển đổi sang khí thải mức 4, rồi lại xin lùi, giãn thực hiện thì cần phải nhìn nhận là một hiện tượng tiêu cực, lợi ích cục bộ không vì mục tiêu bảo vệ môi trường bền vững.

Ở một góc nhìn khác, PGS.TS Đặng Ngọc Dinh cho rằng, cũng cần phải xem xét trách nhiệm của các bộ, ngành trong việc thực thi Quyết định 49 của Thủ tướng. Theo PGS.TS Đặng Ngọc Dinh, Quyết định 49 của Thủ tướng về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải được ban hành từ năm 2011, áp dụng tiêu chuẩn khí thải từ 1/1/2017, tức là có lộ trình gần sáu năm, một khoảng thời gian khá dài để thực hiện, nhưng vẫn có ý kiến đề xuất xin lùi cho thấy trong thực hiện hiệu quả công việc chưa cao, chưa quyết liệt, chưa nghiêm túc về kỷ cương công việc.

Đồng tình với quan điểm này, PGS.TS Phạm Ngọc Đăng, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam cho rằng, không thể đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế. Không thể mãi lùi, giãn vì như thế Việt Nam sẽ chậm trễ hơn so với các nước trong khu vực trong việc thực hiện áp dụng tiêu chuẩn về khí thải. Thực tế, Singapore hiện đang áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 5; Malaysia áp dụng mức 4; Thái Lan áp dụng mức 4 từ năm 2015; Campuchia, Indonesia cũng áp dụng mức 4 từ năm 2017.

Vì thế PGS.TS Phạm Ngọc Đăng cho rằng, các nhà khoa học và người dân đều mong muốn thực hiện lộ trình khí thải theo đúng Quyết định 49 của Thủ tướng. Vấn đề môi trường đã được Chính phủ đặt vấn đề rất cấp bách, vì vậy các bộ, ngành, doanh nghiệp cần phải nghiêm túc thực hiện đúng lộ trình mà thủ tướng đã kết luận.

Cũng theo PGS.TS Phạm Ngọc Đăng, việc Thủ tướng đồng ý cho phép riêng ô tô chạy diezen lùi tới 31/12/2017 là việc làm hết sức mềm dẻo, ngoài việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp thì cũng là cơ sở để đạt được lộ trình tiêu chuẩn khí thải đã đặt ra. “Việc bảo vệ môi trường là yếu tố sống còn. Đến cuối năm 2017, nếu các bộ, ngành, doanh nghiệp lại xin lùi, giãn lộ trình đối với ô tô chạy diezen thì cần phải làm rõ trách nhiệm và có chế tài xử lý nghiêm những đơn vị không thực hiện được” – ông Đăng kiến nghị.