Nguy cơ cháy nổ từ những ổ “rác trời”

Những cây cột điện “đau khổ”

Án ngữ ngay trước cửa ngôi nhà nhỏ tại ngõ 5, đường Trường Chinh (Hà Nội) là chiếc cột điện với hàng bó dây cáp điện các loại chằng chịt từ gốc tới ngọn. Nhiều năm nay, cả gia đình bà Trịnh Thị Hòa luôn lo sợ khi phải sống chung với những bó dây tiềm ẩn nguy cơ chập cháy.

“Đã nghe đến chủ trương của thành phố từ nhiều năm nay nhưng chờ mãi chúng tôi vẫn chưa thấy hệ thống dây cáp trong tuyến ngõ được dọn dẹp. Mỗi đợt nắng nóng, cả gia đình lại thấp thỏm lo âu, chỉ sợ điện quá tải bốc cháy thì gia đình 8 nhân khẩu không biết thoát nạn ra sao. Đến mùa mưa bão lại lo đứt dây điện, đổ cột điện” – bà Hòa chia sẻ.

Nỗi lo của gia đình bà Hòa cũng là ám ảnh chung của nhiều người dân tại các tuyến phố Trung Liệt (quận Đống Đa), tại các căn hộ tập thể cũ trên phố Vĩnh Hồ, … nơi những cột điện đang oằn mình gánh gấp 5-7 lần lượng dây bình thường. Trong hàng trăm dây ấy chỉ có vài chục sợi có tác dụng, số còn lại đã hỏng hoặc không còn sử dụng nhưng không được thu hồi khiến chúng mục nát, đứt gẫy, biến thành “búi rác trời” làm nhếch nhác bộ mặt phố phường.

Khi hàng cây trong khu sân chơi giữa các nhà tập thể được phát quang, người dân KTT B5, B6 Vĩnh Hồ không khỏi giật mình khi trên khoảng sân giữa hai tòa nhà hệ thống dây cáp đan như mạng nhện. Từ cây cột điện trước khu B6, hàng trăm mối dây kéo đến các căn hộ tập thể. Cũng từ cây cột điện đó, các dây cáp vươn qua khu vườn hoa để bám vào các căn hộ tại khu nhà B5. Nơi đây cũng là nơi họp chợ, là lối đi chính đi vào khu vực các nhà bên trong, người dân thường xuyên qua lại, chỉ cần một đường điện chập cháy thì sẽ có hẳn một “dàn lửa” trên đầu người dân.

“Nhiều hệ thống dây mạng, dây truyền hình tại các căn hộ dù đã không còn sử dụng nhưng vẫn không được dọn đi, trong khi hàng tháng vẫn có những đường cáp mới được nhân viên kéo dây, đấu nối tiếp khiến người dân chúng tối rất bất an” – ông Thảo, tổ 12 phường Thịnh Quang, cho biết.

Sự cố hay vô trách nhiệm?

Những năm gần đây Hà Nội xảy ra rất nhiều vụ chập cháy tại các cột điện. Năm 2016, các cột điện trên phố Thái Hà, Hoàng Quốc Việt, Trung Kính… bất ngờ bốc cháy, đốt cháy toàn bộ hệ thống dây cáp trơ lõi đồng, khiến người dân không khỏi hoang mang.

Tình trạng “bỗng dưng phát hỏa” không còn là chuyện hy hữu, mà đã trở thành nguy cơ thường trực trên cột điện. Hậu quả thiệt hại về kinh tế từ các vụ việc nói trên đã quá rõ. Song hệ lụy, thiệt hại vô hình lại không thể tính hết được. Thế nhưng lâu nay, trong những tình huống hỏa hoạn nêu trên, không thấy đích danh đơn vị nào phải chịu trách nhiệm bởi nó luôn được quy về… sự cố.

“Rác trời” phát hỏa, theo đại diện Đội tuyên truyền Cảnh sát PCCC TP Hà Nội có nhiều nguyên nhân, song đối với các cột điện hiện nay, lý do chính là việc không tuân thủ các quy định về kỹ thuật đấu nối đường dây, an toàn phòng cháy.

Hệ thống dây điện, dây cáp trên cao thuộc nhiều đơn vị nên không đồng bộ về chất liệu, hình dáng với hàng trăm mối nối chỉ có đơn vị chủ quản mới biết, dẫn đến xác suất chập cháy cao. Trong khi đó, việc kiểm tra định kỳ lộ điện, công tơ, mối nối… trên trụ điện gần như không được thực hiện nghiêm túc.

Theo Cảnh sát PC&CC thành phố, mặc dù đã thực hiện tuyên truyền, cam kết với không chỉ riêng cơ quan điện lực mà còn phát tờ rơi đến tận tay người dân về đảm bảo an toàn PCCC và hướng dẫn, khuyến cáo việc sử dụng dụng cụ điện an toàn, đấu nối, kéo dây đúng quy định... Tuy nhiên, việc thực hiện và giám sát các khâu lắp đặt, sửa chữa còn lỏng lẻo và việc truy, xử lý trách nhiệm của đơn vị để xảy ra hậu quả chưa cụ thể, quyết liệt, nên số vụ hỏa hoạn liên quan đến các cột điện, đường dây luôn có chiều hướng gia tăng.

Còn theo lãnh đạo một Công ty Điện lực, trong nhiều năm gần đây, ngành điện đã đầu tư nâng cấp hệ thống đường dây với chất lượng tốt nên khả năng chập cháy do quá tải thường ít xảy ra mà chủ yếu là do tác động từ bên ngoài như thời tiết giông, gió làm các vật thể lạ rơi vào, rồi nguy cơ từ các loại dây viễn thông. Việc tùy tiện treo mắc dây cáp lên cột điện đã gây quá tải dẫn đến chập điện và gây cháy. Điều đáng nói, các đơn vị viễn thông không tháo bỏ các dây thừa hoặc dây không còn sử dụng đến, trong khi lượng dây này đang chiếm tới 70% trên hệ thống dây cáp, khi chập điện, mớ dây này sẽ bị cháy lan, biến thành một “lưới lửa” trên đầu người dân.

Cũng theo vị này, trong số hàng trăm vụ cháy nổ do vi phạm quy định về sự cố hệ thống lưới điện, có tới vài chục vụ có nguyên nhân từ cáp viễn thông gây ra. Mặc dù ngành điện đã có quy định cụ thể về việc treo cáp viễn thông trên cột điện, đồng thời cũng thường xuyên gửi văn bản tới các cơ quan chủ quản đường dây nhằm bảo đảm mỹ quan và an toàn cho hệ thống điện nhưng sự hợp tác còn hạn chế.

Việc xử lý dây viễn thông chằng chịt cần sự vào cuộc của các cấp, các ngành, doanh nghiệp và cả sự đóng góp của cộng đồng. Nhà nước cần sớm đưa ra chế tài xử lý các trường hợp cố tình vi phạm quy định về an toàn lưới điện.

Về việc thanh thải hệ thống dây cáp đu bám cột điện, ông Nguyễn Xuân Quang, Phó Giám đốc Sở Thông tin & Truyền thông Hà Nội. cho hay: Năm 2016, UBND thành phố đã có văn bản phê duyệt hạ ngầm 18 tuyến phố, đến nay các Nhà đầu tư đã hoàn thành xây dựng công trình ngầm tại 17 tuyến/18 tuyến. Năm 2017, thành phố đã phê duyệt đợt 1 gồm 57 tuyến phố. Hiện các doanh nghiệp đã triển khai thi công được 36/57 tuyến, trong đó có 6 tuyến đã cơ bản hoàn thành gồm tuyến: Hoa Lư, Võ Thị Sáu, Trần Khát Chân, Châu Long, Ngọc Hà, Đội Cấn.

Nhìn chung các doanh nghiệp triển khai thi công còn chậm do các các nguyên nhân: do hoàn thiện hồ sơ, đấu thầu, đàm phán hợp đồng và do thủ tục cấp giấy phép thi công hạ ngầm chưa được ban hành. Bộ máy tổ chức triển khai tổ chức đấu thầu, kế hoạch bố trí vốn của các chủ đầu tư còn bất cập. Việc hạ ngầm dây cáp vào các cống bể của các đơn vị chủ quản đường dây còn chậm so với yêu cầu.

Về xây dựng kế hoạch hạ ngầm đợt 2 năm 2017, ông Quang cho biết: UBND thành phố đã giao cho Sở Xây dựng phối hợp với UBND các quận, Sở TT&TT đã thống kê đề xuất danh mục 124 tuyến phố hạ ngầm đợt 2 gửi các doanh nghiệp viễn thông, điện lực. Hiện nay, liên ngành đã tổng hợp được 45 tuyến có các doanh nghiệp đăng ký và đang tổng hợp để trình UBND thành phố trong tháng 9/2017.