Báo động những tổ ấm "vừa xây đã vỡ" của giới trẻ

Chuyện tình đẹp không cứu nổi cuộc sống thực tế

“Tình yêu là chuyện hai người, hôn nhân là bài toán của cả cuộc đời”, chị Đ.T.H (quận Hoàng Mai, Hà Nội) ngậm ngùi chia sẻ sau khi hoàn tất thủ tục ly hôn với người chồng đồng trang lứa.

Kết hôn sau khi tốt nghiệp đại học, chị từng tin rằng mình đã chọn đúng người. Nhưng chỉ sau vài năm chung sống và có hai con nhỏ, mọi thứ trở nên quá tải. Chồng thất nghiệp, chi phí sinh hoạt ngày một tăng, khoản vay mua nhà trở thành nỗi ám ảnh mỗi cuối tháng. “Chúng tôi dần im lặng với nhau trong bữa cơm, chỉ còn tiếng thở dài thay cho lời an ủi”, chị nói. Cuối cùng, khi nhận ra cả hai chỉ còn chịu đựng thay vì thấu hiểu, họ chọn ly hôn.

Nhiều cặp đôi trẻ chia tay chỉ sau vài năm chung sống vì không vượt qua được áp lực cuộc sống (Ảnh minh hoạ)

Câu chuyện của chị H. không phải là cá biệt. Tại một phiên hoà giải ở TAND quận Cầu Giấy, người ta từng chứng kiến một cặp đôi mới kết hôn 2 năm, ly hôn chỉ vì… “chồng không biết chia sẻ việc nhà”. Người vợ nói: “Tôi vừa làm văn phòng, vừa chăm con sơ sinh, vậy mà anh ấy vẫn nghĩ chỉ cần đi làm về là được phép nằm chơi điện thoại”. Mâu thuẫn nhỏ tích tụ lâu ngày, cuối cùng thành nguyên cớ để từ bỏ.

Trong một xã hội đang dịch chuyển nhanh, chuẩn mực hôn nhân cũng thay đổi. Nhiều bạn trẻ kết hôn khi vẫn còn đang ổn định sự nghiệp, tài chính chưa vững vàng, kỹ năng quản lý cuộc sống gia đình còn non kém. Khi con cái xuất hiện, áp lực càng nhân lên gấp bội.

Thạc sĩ Nguyễn Thị Thanh Hòa – giảng viên tâm lý học, Đại học Sư phạm Hà Nội phân tích: “Nhiều cặp đôi trẻ bước vào hôn nhân với kỳ vọng lãng mạn, nhưng không lường trước được hiện thực đầy tính toán và trách nhiệm. Họ thiếu chuẩn bị tâm lý, kỹ năng ứng xử và sự đồng hành đủ sâu để vượt qua khó khăn. Khi khủng hoảng xảy ra, rất ít người chọn ngồi lại cùng nhau tháo gỡ.”

Áp lực kinh tế, công việc bấp bênh, thời gian dành cho nhau ít ỏi, cộng thêm những khác biệt trong quan điểm nuôi con, tiêu tiền… trở thành “combo” dẫn tới đổ vỡ. Nhiều người trẻ vì mưu sinh mà xa nhau cả ngày, về nhà thì cắm mặt vào điện thoại, lời nói tử tế cũng dần biến mất khỏi bữa cơm gia đình.

Hôn nhân không chết vì những trận cãi vã, mà chết dần trong im lặng, câu nói tưởng cũ nhưng vẫn đúng. Đáng tiếc thay, nhiều người trẻ chỉ kịp nhận ra điều đó khi ký vào đơn ly hôn.

Cần gì để giới trẻ gìn giữ tổ ấm?

Không ai bước vào hôn nhân để rồi ly hôn. Nhưng có một thực tế đáng buồn là rất nhiều bạn trẻ chuẩn bị cho ngày cưới chỉn chu từ váy áo, hoa cưới, đến lễ nghi rình rang, mà quên mất điều quan trọng nhất: chuẩn bị cho đời sống hôn nhân phía sau cánh cửa.

Luật sư Cấn Cao Quyền – Trưởng Văn phòng Luật sư Phụng Hiến (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết: “Chúng tôi tiếp xúc rất nhiều vụ ly hôn của các cặp vợ chồng trẻ. Phần lớn nguyên nhân không nằm ở ngoại tình hay bạo lực nghiêm trọng, mà là những mâu thuẫn tích tụ từ đời sống thường ngày – thiếu chia sẻ, áp lực tài chính, bất đồng trong cách nuôi dạy con hoặc lối sống lệch pha.”

Những đứa trẻ là người tổn thương nhiều nhất sau mỗi vụ ly hôn (Ảnh minh hoạ)

Một vấn đề mấu chốt là giới trẻ ngày nay bước vào hôn nhân khi tâm lý còn chưa vững, kỹ năng sống chung chưa được trang bị đầy đủ. Nhiều bạn cho rằng chỉ cần yêu nhau là đủ để sống chung, nhưng thực tế, tình yêu chỉ là khởi đầu – hôn nhân đòi hỏi nhiều hơn thế: kỹ năng giao tiếp, giải quyết xung đột, sự nhẫn nại và tinh thần đồng hành.

Ở các nước phát triển, lớp học tiền hôn nhân là điều kiện bắt buộc trước khi đăng ký kết hôn. Tại Việt Nam, hoạt động này chỉ mới xuất hiện lẻ tẻ ở một số trung tâm tư vấn, nhà thờ hoặc hội phụ nữ. Những lớp học này giúp các cặp đôi hiểu rõ hơn về sự khác biệt tâm lý giữa hai giới, trách nhiệm với gia đình, cách giải quyết mâu thuẫn, kỹ năng quản lý tài chính, nuôi dạy con, chia sẻ vai trò trong gia đình…

Thế nhưng, hầu hết người trẻ Việt Nam vẫn cho rằng “mình không cần học cách yêu hay sống chung”. Thậm chí, có người cho rằng lớp học tiền hôn nhân là… thừa thãi, lý thuyết suông. Chỉ đến khi cuộc sống hôn nhân xảy ra xung đột, họ mới giật mình nhận ra: “Giá như ngày ấy mình chịu học cách lắng nghe…”

Khi mâu thuẫn vợ chồng vượt quá ngưỡng chịu đựng, ly hôn trở thành giải pháp cuối cùng (Ảnh minh hoạ)

Ngày nay, các trung tâm tư vấn hôn nhân – gia đình đã xuất hiện nhiều hơn, nhưng vẫn chưa phổ biến. Một phần vì người trẻ còn e ngại, phần khác vì chưa có thói quen tìm đến chuyên gia khi hôn nhân rạn nứt. Tư vấn tâm lý ở Việt Nam vẫn thường bị gắn mác “chỉ dành cho người có vấn đề”, trong khi ở các nước phát triển, đó là cách chăm sóc sức khỏe tinh thần rất phổ biến.

Theo các chuyên gia, để gìn giữ mái ấm, giới trẻ cần được tiếp cận sớm hơn với giáo dục về hôn nhân – từ trong trường học, từ cộng đồng, và cả từ gia đình. Tổ chức các buổi tọa đàm, hội thảo, lớp học kỹ năng sống chung cho người sắp kết hôn hay mới lập gia đình là điều rất cần thiết. Song song, việc nâng cao nhận thức về pháp luật hôn nhân, quyền và nghĩa vụ vợ chồng cũng giúp giảm các vụ việc đáng tiếc.