Bí mật nhà hoang và tiền vô chủ tại Nhật

Một người dân địa phương làm việc tại ngôi nhà trống gần Tokyo. Dân số ngày càng thu hẹp và xây dựng bùng nổ đồng nghĩa với việc nhiều ngôi nhà không có người ở. Ảnh: Reuters

Bài liên quan

Giá đất trên trời cho… người đã khuất

Những vụ máy bay thảm khốc đầu năm 2019

Malaysia vật lộn với đống phế liệu của thế giới

Cháy máy bay tại Nga: Không có nạn nhân người Việt, 41 người tử vong

Hơn 8 triệu căn nhà hoang cùng những khoản tiền lớn

Dân số đang già đi nhanh chóng, số lượng nhà ở bị bỏ trống trên khắp đất nước mặt trời mọc liên tục gia tăng, đạt mức kỷ lục 13,6% so với năm 2013.

Theo kết quả của cuộc khảo sát nhà ở trong vòng 2 thập kỷ được Chính phủ Nhật Bản công bố cuối tháng 4 vừa qua cho thấy, số lượng ngôi nhà không có người ở vào năm 2018 đạt con số kỷ lục 8,46 triệu, tăng 260.000 kể từ cuộc khảo sát gần nhất vào năm 2013.

Những căn nhà trống thường được chia thành hai loại. Một loại là để cho thuê hoặc bán trong tương lai và phần còn lại bị bỏ hoang. Trong khảo sát mới nhất, những căn hộ thuộc nhóm thứ hai đạt 3,47 triệu căn, tăng 9,1% so với năm 2013.

Nguyên nhân của sự gia tăng này phần lớn đến từ việc dân số ngày càng già hóa và giảm đi. Năm ngoái đất nước mặt trời mọc giảm gần 450.000 người. Kể từ năm 1899 tới nay, các kỷ lục thấp về số trẻ sinh ra liên tục được xác lập. Trong khi đó, năm ngoái, số người chết (chủ yếu vì tuổi già) đã đạt mốc kỷ lục thời hậu chiến.

Bên cạnh đó, bất chấp dân số thu hẹp, các công ty bất động sản vẫn tiếp tục xây dựng nhà ở mới. Theo số liệu khảo sát trong năm tài chính 2018, 950.000 căn nhà được xây mới, nhiều hơn 0,7% so với năm trước đó. Điều này càng làm giảm nhu cầu đối với những tòa nhà cũ kỹ vốn đã đã bị bỏ trống, nay càng không ai ngó ngàng đến. Trong khi đó, chính quyền các địa phương cũng gặp lúng túng trong việc giải quyết tình hình.

Tỷ lệ nhà trống cao nhất ở tỉnh Yamanashi, đạt mức 21,3%. Đây là thiên đường của rượu vang và trái cây, nơi có núi Phú Sĩ - niềm tự hào của Nhật Bản. Bênh cạnh đó, tỉnh Wakayama được biết đến với nhiều ngôi chùa Phật giáo, chiếm tỷ lệ 20,3% và nơi đã tổ chức Thế vận hội mùa đông năm 1998, tỉnh Nagano có tỷ lệ 19,5%.

Một ngôi nhà không có người ở tại tỉnh Kagawa đang được tân trang lại với sự giúp đỡ của các sinh viên Hà Lan. Ảnh: Nikkei

Khi những ngôi nhà cũ bị phá dỡ, các ngăn chứa tiền bí mật thường được tìm thấy. Đây là một thực tế phản ánh sự cô đơn và bị cô lập của người già tại xử sớ mặt trời mọc. Vào năm 2018, số lượng tiền tương đương hơn 200.000 USD đã được tìm thấy trong một ngôi nhà bị phá dỡ tại thủ đô Tokyo.

Ông Hideto Kone, Phó Giám đốc cơ quan cấp phép cho các hoạt động chuyên dọn dẹp đồ đạc của người quá cố, cho biết: “Có lẽ một phần do nhiều người già sống một mình. Số tiền đó có khả năng là khoản tiết kiệm bí mật mà các gia đình thậm chí không biết đến”.

Nếu chủ sở hữu ban đầu của những khoản tiền bí mật này không được tìm thấy và những người tìm thấy không đòi nhận thì sẽ được gửi đến chính quyền địa phương. Theo thống kê, Chính quyền thành phố Tokyo đã thu về khoảng 560 triệu yên vô chủ (tương đương 5 triệu USD) năm 2018.

Cơ hội từ những ngôi nhà hoang

Sau khi Nhật Bản thông qua luật năm 2015 để ngăn chặn sự gia tăng đột biến của các ngôi nhà bị bỏ trống, các đô thị trên khắp đất nước đã kêu gọi chủ sở hữu sửa chữa hoặc phá hủy 708 bất động sản vào tháng 10 năm ngoái. Tuy nhiên, chính quyền các thành phố đã phải đứng ra phá dỡ 118 ngôi nhà do không tìm được chủ sở hữu.

“Thông thường, chủ sở hữu phải chịu trách nhiệm cho chi phí phá hủy. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, việc tìm chủ không dễ dàng. Cư dân trong khu vực yêu cầu chúng tôi phải làm gì đó vì nhà trống là mối nguy hiểm nhưng nó rất tốn kém và mất thời gian”, người đứng đầu thành phố ở Hokkaido than thở.

Nhìn thấy cơ hội từ những ngôi nhà bỏ hoang, chính quyền các địa phương cũng không thể ngồi yên. Một thành phố tại Nhật Bản đã xây dựng công viên trên nền đất của một ngôi nhà trống bị phá dỡ. Để đổi lấy việc thuê đất miễn phí, chủ đất được miễn thuế bất động sản trong vòng năm năm.

Trong khi đó, các công ty tư nhân cũng nhận thấy cơ hội. Katitas - một công ty môi giới nhà đã qua sử dụng, đã mua lại những căn nhà không có người ở, nâng cấp và bán lại với giá từ 10 - 15 triệu Yen ( khoảng 90.000 - 134.000 USD) mỗi căn.

Các doanh nghiệp cũng đang nhìn ra tiềm năng từ những ngôi nhà bỏ hoang. Nhiều dịch vụ trên toàn quốc cung cấp thông tin về các bất động sản không có người ở có sẵn để cho thuê hoặc mua bán. Một loạt công ty khởi nghiệp tìm cách tận dụng các căn nhà bỏ trống để kinh doanh.

Bên cạnh đó, các tổ chức phi lợi nhuận đã biến những tài sản đó thành quán cà phê hoặc nhà nghỉ. Việc sử dụng chúng làm Airbnb, ứng dụng đặt phòng trực tuyến và các dịch vụ cho thuê ngắn hạn khác cũng đang được xem xét.