Khi người tiêu dùng trẻ “nói không” với bao bì nhựa...

Cũng như hàng triệu người khác trên khắp Trung Quốc, cô gái 30 tuổi này chọn mua quà tặng, quần áo và phụ kiện từ các nền tảng phổ biến như Taobao trong mùa mua sắm cuối năm. Tuy nhiên, việc tìm kiếm người bán có trách nhiệm với môi trường, cung cấp bao bì phân hủy sinh học không phải lúc nào cũng dễ dàng.

“Tôi luôn ưu tiên những lựa chọn bao bì đơn giản nhất để giảm thiểu rác thải. Tuy nhiên, rất nhiều cửa hàng lại đóng gói quá mức hoặc sử dụng nhiều vật liệu đệm nhựa không cần thiết”, Jian Ai cho biết.

Jian Ai lựa chọn các thương hiệu như Arome Manpo, hãng mỹ phẩm Trung Quốc sử dụng hộp giấy thay vì bao bì nhựa. Tuy nhiên, không phải lúc nào người tiêu dùng cũng được trao quyền lựa chọn bao bì thân thiện với môi trường. “Chúng tôi thường không biết cho đến khi nhận hàng”, cô gái trẻ nói.

Thế hệ Gen Z và Millennials - những người trẻ sinh năm 1995 đến 2009 - ngày càng quan tâm hơn đến tính bền vững khi mua sắm. Các khảo sát cho thấy, họ sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm thân thiện với môi trường. Đó là xu hướng đang lan tỏa mạnh mẽ trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng.

Thách thức từ rác thải bao bì

Ngành thương mại điện tử trị giá hàng nghìn tỷ USD của Trung Quốc, lớn nhất thế giới, là thủ phạm chính tạo ra lượng rác thải bao bì khổng lồ. Theo thống kê, lượng rác này gấp 5 lần so với mua sắm truyền thống.

Các công ty chuyển phát nhanh như SF Express đã triển khai dịch vụ tái sử dụng hộp đựng làm từ polypropylene - một vật liệu có thể tái chế thành sợi quần áo và đồ gia dụng. Trong một video trên Xiaohongshu, kỹ sư Chen Shaogang chia sẻ, người giao hàng đã thu lại chiếc hộp để tái sử dụng.

Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng cho rằng cần làm nhiều hơn nữa. Greenpeace đã chỉ ra rằng các đợt giảm giá lớn như: Ngày Độc thân, Giáng Sinh và Tết Nguyên đán là thời điểm các công ty thương mại điện tử sử dụng một lượng lớn giấy, nhựa và xốp.

Yue Wenjuan, 37 tuổi, nhà sáng tạo nội dung trên Xiaohongshu, chia sẻ lượng bao bì không cần thiết đang trở thành gánh nặng lớn. “Tôi cố gắng chỉ mua những gì thực sự cần thiết nhưng nhiều bao bì nhựa và giấy đệm vẫn bị vứt bỏ ngay khi nhận hàng”, cô nói.

“Nếu chất lượng sản phẩm tốt hơn, lượng khí thải carbon từ việc trả các đơn hàng cũng sẽ giảm đáng kể”, cô Yue nhấn mạnh.

Trung Quốc, quốc gia thải ra lượng rác nhựa lớn nhất thế giới, đặt mục tiêu đầy tham vọng đạt mức trung hòa carbon vào năm 2060. Các nỗ lực bao gồm: Cấm sản xuất và sử dụng túi nhựa không phân hủy vào năm 2025; Triển khai các chương trình xanh như tái chế đồ gia dụng và điện tử.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy thách thức còn rất lớn. Theo Cục Bưu chính Nhà nước Trung Quốc, hơn 12 tỷ gói hàng được giao trong Ngày Độc thân năm nay tạo ra ít nhất 2,4 triệu tấn rác thải bao bì.

Wang Songlin, Chủ tịch Hội Bảo tồn Biển Thanh Đảo (QMCS), nhận định: “Nhiều công ty vẫn phụ thuộc nặng nề vào bao bì nhựa dùng một lần. Các giải pháp bao bì thân thiện với môi trường vẫn còn gặp thách thức về chi phí và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn vận chuyển”.

Thay đổi từ người trẻ: Hy vọng mới cho phát triển bền vững

Dù còn nhiều khó khăn nhưng giới trẻ Trung Quốc đang trở thành động lực chính cho sự thay đổi này. Các báo cáo từ Vogue Business và Daxue Consulting cho thấy người tiêu dùng trẻ ưu tiên tính bền vững, đặc biệt trong các sản phẩm làm đẹp và thời trang.

Các nền tảng mạng xã hội như Xiaohongshu đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa lối sống xanh thông qua các video chia sẻ mẹo sống thân thiện với môi trường.

Jian Ai chia sẻ rằng cô sẵn sàng trả thêm 5 - 10% cho bao bì thân thiện với môi trường. “Chỉ cần chất lượng sản phẩm không bị ảnh hưởng, tôi nghĩ đây là cách đơn giản nhất để bảo vệ môi trường”, cô nói.

Tương lai của bao bì bền vững tại Trung Quốc phụ thuộc vào sự kết hợp giữa nỗ lực của doanh nghiệp và ý thức tiêu dùng của người trẻ. Khi thế hệ Gen Z và Millennials tiếp tục thúc đẩy nhu cầu xanh, hy vọng những “bước đi nhỏ” hôm nay sẽ tạo ra những thay đổi lớn trong tương lai.

Bao bì bền vững không còn là lựa chọn “xa xỉ” mà đã trở thành nhu cầu cấp thiết trong thời đại khủng hoảng môi trường. Tuy còn nhiều thách thức song sự ủng hộ từ người tiêu dùng trẻ đang mở ra hy vọng mới cho một ngành thương mại điện tử bền vững tại Trung Quốc.