Các tài xế xe ôm công nghệ tập trung đông người phản đối Grab có phạm luật?

Đẩy những chi phí, thiệt thòi về phía lái xe

Trong ngày 7/12, hàng trăm tài xế xe ôm công nghệ Grab tập trung ngay trước trụ sở đơn vị này tại ngõ 78 phố Duy Tân, quận Cầu Giấy, Hà Nội để phản đối việc đơn vị này tăng giá cước cho mỗi chuyến đi từ ngày 5/12. Càng về trưa số lượng tài xế đến đây ngày một đông, tất cả đều tắt app, mong muốn được làm việc với đơn vị chủ quản. Mọi người phản ứng về chính sách tăng thuế lần này ảnh hưởng trực tiếp tới thu nhập của tài xế.

Đến 13 giờ cùng ngày, nhóm người mặc áo xe công nghệ kéo về các tuyến đường quanh hồ Gươm với số lượng hàng trăm xe, vừa đi vừa bấm còi, căng băng rôn với khẩu hiệu phản đối công ty tăng chiết khấu thuế VAT lên đối tác và tài xế. Trước sự việc này, Đội CSGT số 1 (Phòng CSGT Công an TP Hà Nội) đã phối hợp cùng Công an quận Hoàn Kiếm nhắc nhở nhóm tài xế này giải tán. Bước đầu, cơ quan chức năng xác minh những người này chưa gây rối trật tự.

Luật sư Đặng Văn Cường phân tích sự việc các lái xe công nghệ tập trung phản đối Grab tăng cước xe

Trao đổi với PV báo Tuổi trẻ Thủ đô về sự việc trên, dưới góc độ pháp lý, luật sư Đặng Văn Cường cho biết: Trong các loại hình vận tải thì xe ôm công nghệ, taxi công nghệ là loại hình mới mà hệ thống pháp luật đang dần từng bước hoàn chỉnh để quản lý loại hình vận tải này bởi vậy việc phát sinh những tranh chấp, khiếu kiện giữa các bên liên quan là có thể xảy ra.

Thời gian gần đây các văn bản pháp luật liên quan đến việc quản lý, thu thuế của loại hình xe công nghệ này có những thay đổi đáng kể. Cụ thể, theo Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật Quản lý thuế, thì từ ngày 5/12/2020, mức thuế GTGT với xe công nghệ sẽ là 10% trên doanh thu.

Theo quy định này, nếu thuế GTGT với xe công nghệ tăng từ 3% lên 10% trên doanh thu và cước vận tải giữ nguyên, thu nhập của tài xế sẽ giảm 8%. Ví dụ, một chuyến xe có cước phí 100.000 đồng thì tài xế nhận về khoản doanh thu 76.400 đồng (sau khi trừ thuế và phí dịch vụ kết nối). Với quy định tại Nghị định 126, tài xế sẽ chỉ còn nhận được 70.800 đồng.

Bản chất của thuế giá trị gia tăng là thu của người tiêu dùng, doanh nghiệp vận tải tăng vào giá cước để thu của người tiêu dùng nộp cho Nhà nước chứ không phải là thuế mà doanh nghiệp phải nộp. Với taxi công nghệ thì lái xe phải nộp thuế thu nhập cá nhân và doanh nghiệp phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Còn thuế giá trị gia tăng được tính vào giá thì khách hàng phải nộp.

Tuy nhiên việc xác định thuế giá trị gia tăng sẽ làm tăng giá cước phí. Không những thế, doanh nghiệp này đang có xu hướng đẩy những chi phí, thiệt thòi về phía người lái xe. Theo một số lái xe cho biết họ phải thu nộp về công ty đến 20%, thậm chí đến 30% thu nhập do công ty phải nộp thuế giá trị gia tăng chứ không phải 10% như quy định. Chính vì vậy một số lái xe đã phản đối chính sách của hãng xe công nghệ này.

Phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên

“Nếu các lái xe công nghệ không đồng ý với chính sách mới của doanh nghiệp thì có quyền thể hiện thái độ, nêu ý kiến của mình với doanh nghiệp. Việc phản đối, tụ tập đông người không được gây mất an ninh trật tự, gây rối trật tự công cộng.

Trường hợp các lái xe quá khích tập trung đông người hò hét, đập phá, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội làm doanh nghiệp không thể hoạt động được hoặc gây ách tắc giao thông thì sẽ bị xử lý về hành vi gây rối trật tự công cộng.

Còn trường hợp những người lái xe phản đối một cách “có trật tự”, có kỷ luật không ảnh hưởng đến an ninh trật tự an toàn xã hội thì vấn đề này pháp luật cho phép.

Có thể nói rằng người lái xe công nghệ là người lao động vất vả, họ là lực lượng chính tạo ra giá trị cho các hãng xe công nghệ và họ đang phải chịu rất nhiều những thiệt thòi, rủi ro. Mỗi khi có chính sách mới thay đổi thì doanh nghiệp thường đẩy phần trách nhiệm, thiệt thòi cho người lái xe bởi vậy đã không ít lần các lái xe phản đối các chính sách mới của các hãng xe công nghệ.

Vấn đề này các cơ quan quản lý Nhà nước cần phải xem xét cân nhắc để có những điều chỉnh phù hợp trên cơ sở pháp lý cũng như đảm bảo đời sống của người lao động”, luật sư Đặng Văn Cường nói.

Nhóm tài xế xe công nghệ Grap diễu hành quanh hồ Gươm

Cũng theo luật sư Cường, trong mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động luôn có những mâu thuẫn về lợi ích. Bởi vậy các hãng xe công nghệ muốn phát triển được kinh doanh của mình thì phải hài hòa lợi ích đối với những người lái xe. Những chính sách đưa ra phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên, có sự thống nhất bằng văn bản trên cơ sở các quy định của pháp luật.

Lợi ích của Nhà nước, của doanh nghiệp và của người lao động phải được hài hòa cân đối trên cơ sở các quy định của pháp luật. Việc doanh nghiệp tự ý tăng giá cước hoặc tăng các nguồn thu gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động thì cũng cần phải xem xét lại quy định, chính sách của mình; Đồng thời phải có những giải thích, hướng dẫn cụ thể cho người lao động để tránh những vụ việc tập trung đông người, gây mất an ninh trật tự.

Cơ quan chức năng sẽ xem xét đánh giá về tác động, hậu quả do việc tập trung đông người gây ra cho xã hội. Trường hợp đây là những ý kiến yêu cầu chính đáng của người lao động mà không ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự an toàn xã hội thì hành vi không vi phạm pháp luật.

Trường hợp hành vi tụ tập đông người để đưa ra những yêu sách thiếu căn cứ, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự an toàn xã hội thì mới bị xử lý hình sự. Tuy nhiên trong vụ việc này đây là những người lao động đi đòi hỏi quyền lợi của mình một cách chính đáng, việc tập trung đông người chưa gây ách tắc giao thông nhiều giờ hoặc chưa ảnh hưởng đến việc hoạt động bình thường của cơ quan tổ chức thì cơ quan chức năng cũng sẽ không đề cập đến câu chuyện trách nhiệm pháp lý của nhóm người này.

Ví dụ, những trường hợp tụ tập đông người để đánh nhau, gây rối trật tự công cộng hoặc thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác thì sẽ được xác định là ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự an toàn xã hội.

Còn trường hợp những người bị hại trong vụ án lừa đảo hoặc những người lao động đi đòi hỏi quyền lợi của mình một cách có trật tự, có kiểm soát, chưa gây thiệt hại đến tổ chức, cá nhân một cách trái pháp luật thì sẽ không được xác định là gây rối trật tự công cộng.

Việc bày tỏ quan điểm thái độ của mình trước một vấn đề của xã hội mà động chạm đến lợi ích của mình là quyền tự do cá nhân, pháp luật ghi nhận và bảo vệ.

Trường hợp hành vi tụ tập đông người, gây mất an ninh trật tự nơi công cộng được xác định là “ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự, an toàn xã hội” hoặc đã bị xử phạt hành chính, bị kết án mà chưa xóa án tích thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 318 bộ luật hình sự năm 2015.