Cải thiện tình trạng cán bộ sợ sai, khơi thông nguồn lực

Chiều 21/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Các tổ chức tín dụng.

Sớm ngày nào, tốt ngày đó

Từ thực tiễn điều hành ở địa phương, đại biểu Hà Sỹ Đồng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị rất mong muốn các luật này sớm đi vào cuộc sống. Bởi vì, các luật hiện hành có sự chồng chéo, mâu thuẫn, cách hiểu, cách thực hiện còn nhiều bất cập.

“Nhiều cán bộ Nhà nước vi phạm pháp luật, vướng vào vòng lao lý cũng có một phần của sự bất cập từ đó. Nhiều cán bộ “né tránh”, “đùn đẩy” sợ trách nhiệm cũng có lý do từ bất cập đó, nên các luật có hiệu lực sớm ngày nào thì tình trạng trên sẽ được cải thiện sớm ngày đó” - ông Hà Sỹ Đồng nói.

ĐBQH Hà Sỹ Đồng

Dù vậy, đại biểu đoàn Quảng Trị cũng đề nghị cần nhận diện, đánh giá đầy đủ ảnh hưởng, tác động từ việc một số quy định của Luật Đất đai có hiệu lực sớm hơn 5 tháng đến môi trường đầu tư kinh doanh, quyền và lợi ích chính đáng của người dân và doanh nghiệp, đặc biệt là phản ứng, tâm lý của xã hội.

“Tôi đề nghị trước khi thông qua luật, cơ quan soạn thảo nên gửi tới Quốc hội những vấn đề có thể phát sinh khi các luật trên có hiệu lực sớm, nếu có thì giải quyết thế nào, cơ quan nào chịu trách nhiệm giải quyết” - đại biểu Hà Sỹ Đồng nói.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) cho rằng, hiện các doanh nghiệp bất động sản đang rất khó khăn, nếu có thể khơi thông lĩnh vực này sẽ tác động tốt tới nền kinh tế, tăng trưởng GDP 6 tháng cuối năm.

Theo ông, có những doanh nghiệp FDI muốn mở rộng sản xuất nhưng hiện phải dừng lại vì vướng luật. Các doanh nghiệp FDI có kế hoạch bố trí vốn, chỉ cần chậm trễ có thể dẫn tới tái cơ cấu, hoặc chuyển đổi khu vực đầu tư. “Bởi vậy, việc ban hành luật càng sớm sẽ càng tốt” - đại biểu Huân nêu quan điểm.

Đai biểu đoàn Bình Dương đề nghị Chính phủ khẩn trương ban hành các nghị định hướng dẫn thi hành các luật này để các địa phương yên tâm; tổ chức tập huấn đồng loạt để hoàn thành hướng dẫn ở địa phương. Chính phủ cũng nên dự trù các rủi ro có thể phát sinh và cách ứng phó.

ĐBQH Vũ Tiến Lộc

Nửa năm là thời gian quý giá cho sự phát triển

Đại biểu Vũ Tiến Lộc (đoàn Hà Nội) cũng tán thành việc thông qua dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Các tổ chức tín dụng; trong đó một số điều của các luật này sẽ có hiệu lực từ 1/8/2024, sớm 5 tháng so với ban đầu.

“Nửa năm là thời gian quý giá cho sự phát triển. Ở đó có cơ hội giải tỏa vướng mắc, khơi thông cho luật đất đai và các nguồn lực cộng sinh khác để phát triển” - đại biểu Lộc nói.

Đại biểu cũng đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong việc bứt phá về thể chế khi trình dự án “1 luật sửa 4 luật”, với quyết tâm thực thi sớm, nhận trách nhiệm về mình nếu có các vấn đề khó khăn, vướng mắc. Trong bối cảnh có tâm lý sợ sai, Chính phủ đã dũng cảm vượt lên nỗi lo ngại này. Tinh thần đó, theo ông, rất cần được cổ vũ.

Cũng theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, đến thời điểm này, phần lớn các vấn đề trong luật nói trên có thể áp dụng ngay, chỉ một số ít vấn đề cần hướng dẫn của Chính phủ và địa phương.

Do đó, các địa phương không cần đợi Chính phủ có hướng dẫn mà nên chuẩn bị ngay văn bản hướng dẫn thuộc trách nhiệm của mình. Trong quá trình này Chính phủ có thể gửi các dự thảo cho địa phương, trong đó chỉ rõ các điểm đã đạt được đồng thuận cao để địa phương chủ động xây dựng.

ĐBQH Phạm Văn Hoà

Không để khoảng trống pháp lý

Đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) cho biết, trong tổng số 260 điều của Luật Đất đai có 97 điều giao chính phủ, bộ ngành và địa phương quy định, hướng dẫn thi hành.

Nội dung còn lại trong luật đều có thể thi hành được và phát huy hiệu quả, nhất là chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc, mở rộng hạn điền, đối tượng được chuyển quyền sử dụng nông nghiệp, thuê đất trả tiền hằng năm của đơn vị sự nghiệp công lập...

Đối với Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản có nhiều nội dung mới, quan trọng trong quản lý, lành mạnh hoá thị trường bất động sản, phát triển nhà ở. Phần lớn các điều của hai luật này có thể thực hiện ngay mà không phải hướng dẫn chi tiết như miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, chuyển mục đích sử dụng, cải tạo xây dựng lại nhà chung cư, nhà ở xã hội, đối tượng nhà ở xã hội...

Đồng tình các luật này sớm đi vào cuộc sống, song đại biểu đoàn Đồng Tháp cũng đề nghị Chính phủ bổ sung báo cáo về tiến độ, lộ trình xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành các luật để tránh rủi ro, vướng mắc có thể phát sinh, tạo khoảng trống pháp lý hoặc để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách...

“Chính phủ tập trung chỉ đạo quyết liệt bộ ngành, địa phương nhanh chóng ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết thuộc thẩm quyền của mình, bảo đảm chất lượng, tiến độ, không để xảy ra bất cập do thiếu văn bản cụ thể hoá, trình cấp thẩm quyền ký ban hành kịp thời sau khi các luật này được thông qua” - đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị.

Hạnh Nguyên