Cần có lộ trình khi tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu bia

Ngày 22/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).

Tại tổ 1 (đoàn Hà Nội), các đại biểu cho rằng, quy định sửa đổi phải hướng tới việc thay đổi hành vi của người tiêu dùng, nhằm cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân trong tình hình mới.

Nhất trí với cơ quan chủ trì soạn thảo, đại biểu Dương Minh Ánh cho rằng, việc đưa vàng mã thuộc diện chịu thuế là cần thiết bởi hành vi đốt vàng mã của người dân đang ngày càng trở nên phổ biến, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, gây lãng phí lớn.

Vì vậy, ngoài biện pháp tuyên truyền, vận động người dân giảm đốt vàng mã, biện pháp tăng thuế tiêu thụ đặc biệt là công cụ điều chỉnh cần thiết nhằm thay đổi hành vi đốt vàng mã của người dân.

Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai điều hành nội dung thảo luận

Đại biểu Dương Minh Ánh cũng đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, bổ sung các mặt hàng túi nilong, thuốc diệt cỏ, thuốc bảo vệ thực vật vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt vì đây là những mặt hàng gây ảnh hưởng lớn đến môi trường, nguy hại đến sức khỏe của người dân.

Với mặt hàng rượu bia, một số đại biểu bày tỏ tán thành với việc tăng thuế suất, để hạn chế tình trạng lạm dụng rượu bia, gây tác hại đến sức khỏe của người dân và trật tự an toàn xã hội. Các đại biểu cho rằng, việc tăng thuế suất sẽ giúp giảm gánh nặng chi phí y tế do tác hại của rượu bia gây ra.

Tuy nhiên, có đại biểu cho rằng việc tăng thuế cần có lộ trình phù hợp. Cụ thể, đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị lùi thời gian áp dụng luật 1 năm để đạt mục tiêu thay đổi hành vi của người tiêu dùng và để doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị, thay đổi hoạt động sản xuất sang các mặt hàng ít tác động đến sức khỏe hơn.

Đại biểu Hoàng Văn Cường

Đối với đề xuất áp thuế 10% đối với mặt hàng nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế, một số đại biểu đề nghị cân nhắc quy định này, bởi việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường không làm tăng thu ngân sách, mà tác động tiêu cực đến nền kinh tế.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nếu áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt 10% với mặt hàng này, năm đầu tiên sẽ tăng khoảng trên 8.500 tỷ đồng nhưng ngân sách từ thuế trực thu sẽ giảm khoảng 2.100 tỷ đồng. Những năm tiếp theo, thu ngân sách từ thuế gián thu và trực thu đều sụt giảm. Điều này dẫn tới giảm giá trị tăng thêm, giá trị sản xuất, giảm lợi nhuận làm giảm tổng nguồn thu ngân sách ở những chu kỳ sau.

Do vậy, các đại biểu cho rằng, cơ quan soạn thảo cần có cơ sở chứng minh được việc áp dụng chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng nước giải khát có đường hàm lượng 5g/100ml có thể thay đổi hành vi người tiêu dùng và đạt được hiệu quả cho việc giảm tỷ lệ người thừa cân, béo phì so với những sản phẩm có đường khác như bánh, kẹo, ô mai, các sản phẩm từ sữa có đường.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà cho rằng, cần tiếp cận áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường không chỉ tập trung giảm tình trạng thừa cân, béo phì, mà hướng tới giảm lượng đường tự do dung nạp vào cơ thể. Nhiều bằng chứng cho thấy, giảm thuế tiêu thụ đặc biệt nhưng tỷ lệ người dân thừa cân, béo phì vẫn tăng.

Một số đại biểu cũng tán thành với quan điểm tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với một số mặt hàng trong dự thảo luật và đề nghị cân nhắc thực hiện ổn định chính sách, đi đôi với nghiên cứu lộ trình và mức tăng phù hợp đối với mặt hàng đặc thù này, tránh tăng sốc, ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và việc làm của người lao động trong các lĩnh vực này...