Cảnh báo loạt mặt hàng nguy cơ “mượn” xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu

Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) vừa công bố danh sách cảnh báo sản phẩm có nguy cơ bị áp dụng biện pháp chống lẩn tránh, gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp hoặc phòng vệ thương mại.

Theo đó, từ tháng 1-5/2021, danh sách theo dõi bao gồm 10 mặt hàng được xác định có nguy cơ bị áp dụng biện pháp chống lẩn tránh, gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp hoặc phòng vệ thương mại bao gồm: Gỗ dán từ nguyên liệu gỗ cứng, tủ gỗ, ghế sofa có khung gỗ, đá nhân tạo, gạch men, xe đạp điện, ống đồng, vỏ bình ga, ghim đóng thùng, gỗ thanh và viền dải gỗ được tạo dáng liên tục.

Gỗ dán từ nguyên liệu gỗ cứng (hardwood plywood) xuất khẩu sang Mỹ

Các mã HS tham khảo: 4412.31, 4412.32, 4412.33, 4412.34, 4412.94, 4412.99

Tháng 10/2019, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Mỹ thông báo chính thức điều tra trốn thuế phòng vệ thương mại đối với một số công ty nước sở tại nhập khẩu gỗ dán từ Việt Nam.

Tháng 6/2020, Bộ Thương mại Mỹ đã khởi xướng điều tra lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại đối với toàn bộ sản phẩm gỗ dán nhập khẩu từ Việt Nam.

Tháng 10/2020, Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đã thông báo khởi xướng điều tra về tình hình nhập khẩu và sử dụng gỗ nguyên liệu được khai thác và buôn bán bất hợp pháp tại Việt Nam.

Các vụ việc điều tra của Mỹ đều chưa có kết luận cuối cùng.

Tủ gỗ (Wooden cabinets and vanities) xuất khẩu sang Mỹ

Các mã HS tham khảo: 9403.40, 9403.60

Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Mỹ đã tăng từ 20,8% năm 2019 lên 34% trong giai đoạn tháng 6/2020 đến tháng 5/2021.

Tháng 10/2020, Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đã thông báo khởi xướng điều tra về tình hình nhập khẩu và sử dụng gỗ nguyên liệu được khai thác và buôn bán bất hợp pháp tại Việt Nam. Vụ việc điều tra của Mỹ chưa có kết luận cuối cùng.

Bên cạnh cuộc điều tra đang diễn ra, tồn tại khả năng cao Mỹ có thể khởi xướng các cuộc điều tra khác về phòng vệ thương mại hoặc lẩn tránh thuế đối với mặt hàng tủ gỗ nhập khẩu từ Việt Nam.

Các mặt hàng đồ gỗ đứng đầu về nguy cơ "mượn" xuất xứ Việt Nam

Ghế sofa có khung gỗ (Seats with wooden frames, upholstered) xuất khẩu sang Mỹ

Mã HS tham khảo: 9401.61

Mặt hàng này nằm trong danh sách các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc bị Mỹ đánh thuế 25%.

Tháng 10/2020, Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đã thông báo khởi xướng điều tra về tình hình nhập khẩu và sử dụng gỗ nguyên liệu được khai thác và buôn bán bất hợp pháp tại Việt Nam. Vụ việc điều tra chưa có kết luận cuối cùng.

Bên cạnh cuộc điều tra đang diễn ra, vẫn tồn tại khả năng Mỹ khởi xướng các cuộc điều tra khác về phòng vệ thương mại hoặc lẩn tránh thuế đối với mặt hàng ghế sofa nhập khẩu từ Việt Nam.

Một sản phẩm tương tự là ghế bọc đệm (UDS) có xuất xứ từ Việt Nam cũng đã bị Canada khởi xướng điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp vào ngày 21/12/2020.

Ngày 3/8/2021, cơ quan điều tra đã ban hành quyết định điều tra cuối cùng, theo đó xác định biên độ phá giá của các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu Việt Nam là từ 9,9% đến 179,5%, và biên độ trợ cấp từ 0% đến 5,5%. Tổng mức thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp dự kiến mà các doanh nghiệp Việt Nam phải nộp là từ 9,9% đến 185% tùy từng doanh nghiệp.

Đá nhân tạo (Quartz surface products) xuất khẩu sang Mỹ

Mã HS tham khảo: 6810.99

Mỹ đã áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm tương tự của Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ.

Kim ngạch xuất khẩu của Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ sang Mỹ trước khi bị áp dụng biện pháp chống bán phá giá còn thấp hơn kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam nên rất có khả năng trong tương lai gần Mỹ sẽ tiếp tục điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp hoặc điều tra lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với sản phẩm đá nhân tạo của Việt Nam.

Tháng 1/2021, Văn phòng đại diện của Cơ quan điều tra An ninh nội địa Mỹ tại TP HCM đã liên hệ với Tổng cục Hải quan và Cục Phòng vệ thương mại đề nghị hỗ trợ cung cấp thông tin liên quan đến một doanh nghiệp xuất khẩu đá nhân tạo của Việt Nam đang bị cáo buộc có hành vi chuyển tải bất hợp pháp.

Gạch men (ceramic tile) xuất khẩu sang Mỹ

Hoa Kỳ đã chính thức áp dụng thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 4/2020.

Dự báo xuất khẩu gạch men của Việt Nam sang thị trường Mỹ sẽ tiếp tục tăng nhanh trong giai đoạn tới trong bối cảnh xuất khẩu gạch men của Trung Quốc sang Mỹ giảm mạnh vì bị áp thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp.

Vì vậy, cần giám sát việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ và khai báo xuất xứ và tiếp tục theo dõi nguy cơ bị điều tra chống lẩn tránh thuế và các biện pháp phòng vệ thương mại đối với mặt hàng này.

Xe đạp điện (Electric bicycles) xuất khẩu sang Mỹ, EU

Mã HS tham khảo: 8711.60

Hiệp hội các Nhà sản xuất xe đạp Châu Âu đã bày tỏ quan ngại về một doanh nghiệp của Trung Quốc có dấu hiệu gian lận xuất xứ của Việt Nam để lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại của Liên minh Châu Âu (EU) áp dụng đối với sản phẩm Trung Quốc.

Trong thời gian qua, qua tăng cường công tác kiểm tra giám sát, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã ngăn chặn một số trường hợp doanh nghiệp kê khai không chính xác về xuất xứ đối với sản phẩm xe đạp điện nên cần tiếp tục đưa vào danh sách cảnh báo.

Mặt hàng ống đồng xuất khẩu cũng có nguy cơ bị áp dụng phòng vệ thương mại

Ống đồng (Seamless refined copper pipe and tube) xuất khẩu sang Mỹ

Mã HS tham khảo: 7411.10; 7407.10; 7419.99; 8415.90

Ngày 20/7/2020, Bộ Thương mại Mỹ đã khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với ống đồng nhập khẩu từ Việt Nam. Ngày 27/6/2021, Mỹ đã công bố kết luận cuối cùng về phá giá.

Theo đó, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) xác đinh ống đồng nhập khẩu từ Việt Nam bán phá giá tại Mỹ với biên độ 8,35%. Trên cơ sở kết luận của DOC, Ủy ban thương mại quốc tế Mỹ dự kiến sẽ công bố kết luận cuối cùng về thiệt hại trong tháng 8 năm 2021.

Mặc dù có khả năng cao mặt hàng ống đồng sẽ bị áp dụng mức thuế chống bán phá giá là 8,35% nhưng mức thuế này vẫn thấp hơn đáng kể so với mức thuế chống bán phá giá mà Mỹ áp dụng đối với ống đồng nhập khẩu từ Trung Quốc (đa số các công ty Trung Quốc bị áp dụng mức thuế 36,05% hoặc 60,85%). Do vậy, vẫn tồn tại nguy cơ lẩn tránh thuế đối với mặt hàng ống đồng.

Vỏ bình ga (Steel propane cylinders) xuất khẩu sang Mỹ

Mã HS tham khảo: 7311.00

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng từ 30.000 USD năm 2018 lên 3 triệu USD năm 2019. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 6/2020 đến tháng 5/2021, kim ngạch của Việt Nam tiếp tục tăng 186,7% so với cùng kỳ năm trước, đạt 16,2 triệu USD. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Mỹ tiếp tục tăng lên đến 4,8%.

Hiện Mỹ đã chính thức áp dụng thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 8/2019.

Mặc dù tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam chưa lớn nhưng cần kiểm tra, xác minh thêm khả năng gian lận xuất xứ, lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với mặt hàng này.

Ghim đóng thùng (Carton-closing staples) xuất khẩu sang Mỹ

Mã HS tham khảo: 7317.00, 8305.20

Kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam bắt đầu có sự tăng trưởng nhanh cùng với sự suy giảm mạnh trong kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc.

Hiện tại, nhập khẩu từ Việt Nam bắt đầu chiếm một tỷ trọng đáng kể trong tổng nhập khẩu từ Mỹ. Do đó, bên cạnh hoạt động giám sát việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ và khai báo xuất xứ cần tiếp tục lưu ý khả năng bị điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại đối với mặt hàng này.

Gỗ thanh và viền dải gỗ được tạo dáng liên tục (Wood mouldings, millwork products) xuất khẩu sang Mỹ

Mã HS tham khảo: 4409.10, 4409.22, 4409.29

Mặt hàng gỗ thanh và viền dải gỗ được tạo dáng liên tục mới được bổ sung vào danh sách cảnh báo.

Mặc dù tỷ trọng của Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Mỹ còn thấp nhưng nước này đã áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với mặt hàng tương tự của Trung Quốc từ tháng 12/2020 với mức thuế suất tương đối cao nên cần giám sát việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ và khai báo xuất xứ đối với mặt hàng này để ngăn chặn các hành vi gian lận có thể xảy ra nhằm hưởng lợi từ chênh lệch thuế.