Chủ hộ kinh doanh cá thể phải tham gia BHXH bắt buộc từ 1/7/2025

Linh động mức đóng và phương thức đóng

Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc với nhiều nhóm đối tượng, trong đó có chủ hộ kinh doanh cá thể.

Theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2014 (còn hiệu lực đến ngày 30/6/2025), chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Nếu có nhu cầu, chủ hộ kinh doanh cần tham gia BHXH tự nguyện.

Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, theo khoản 1 Điều 2 Luật BHXH 2024 thì chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh theo quy định của Chính phủ thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Cụ thể, về mức đóng BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh cá thể: Theo điểm a, b khoản 4 Điều 33 quy định tỉ lệ đóng BHXH bắt buộc là 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc với nhiều nhóm đối tượng, trong đó có chủ hộ kinh doanh cá thể

Về căn cứ đóng, theo điểm d khoản 1 điều 31 Luật BHXH 2024, chủ hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

Do đó, mức đóng của chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH hàng tháng là 25% tiền lương. Chủ hộ có thể lựa chọn phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu

Về mức tham chiếu, khoản 13 Điều 141 Luật BHXH 2024 quy định: Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu quy định tại luật này bằng mức lương cơ sở. Tại thời điểm mức lương cơ sở bị bãi bỏ thì mức tham chiếu không thấp hơn mức lương cơ sở đó.

Hiện nay, mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng. Do đó mức đóng BHXH thấp nhất của chủ hộ kinh doanh là 25% x 2.340.00 = 585.000 đồng/tháng.

Mức đóng cao nhất được tính như sau: 20 x 2.340.000 = 46,8 triệu. Do đó mức đóng BHXH cao nhất của chủ hộ kinh doanh là 25% x 46,8 triệu = 11,7 triệu.

Chủ hộ kinh doanh có thể lựa chọn phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu.

Theo Bộ Nội vụ, thông tin cơ quan thuế cung cấp, năm 2024 có khoảng 80.000 hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai và hơn 2 triệu hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán.

Nhiều chủ hộ kinh doanh hết tuổi lao động, đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng khác hoặc đang tham gia BHXH bắt buộc theo nhóm đối tượng khác.

“Tuy nhiên, việc quy định theo lộ trình trên giúp giảm áp lực phải tham gia ngay đối với nhóm chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh nhỏ lẻ và cơ quan BHXH sẽ có thời gian để chuẩn bị thực hiện các công tác quản lý đối tượng tham gia…”, đại diện lãnh đạo Bộ Nội vụ cho hay.

Các nhóm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam (Bộ Tài chính), Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có 11 chương và 141 điều, trong đó mở rộng nhóm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025 như sau: Người làm việc không trọn thời gian (bán thời gian), có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất. Đây là điểm mới so với quy định hiện hành là người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc thời hạn từ 1 tháng trở lên thuộc nhóm bắt buộc.

Người làm việc theo hợp đồng (không có tên là hợp đồng lao động) nhưng có nội dung thể hiện việc trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.

Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố (lưu ý giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất). Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ.

Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện vốn nhà nước, người đại diện vốn của doanh nghiệp, thành viên hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên ban kiểm soát/kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng lương.

Lực lượng dân quân thường trực. Ngoài ra, từ ngày 1/7/2025, những người đóng bảo hiểm xã hội mở rộng hưởng thêm chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động.

Tuy nhiên, theo công văn 03/CV-BCĐ ngày 15/4/2025 của Ban chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, nhóm hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dự kiến kết thúc hoạt động từ ngày 1/8/2025.

Theo Bộ Nội vụ, cả nước có khoảng 120.500 người hoạt động không chuyên trách cấp xã kết thúc hoạt động.