Đất sen hồng kiến tạo nông nghiệp xanh, hiện đại

Xây dựng chuỗi giá trị từ cánh đồng vàng

Những năm qua, Đồng Tháp thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại, gắn phát triển sản phẩm chủ lực với xây dựng chuỗi giá trị bền vững. Tỉnh xác định ba nhóm sản phẩm trọng tâm: lúa gạo chất lượng cao, phát thải thấp; trái cây đặc sản; thủy sản nước ngọt, nổi bật là cá tra. Đây là những mặt hàng có vùng chuyên canh ổn định, được cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi, đã khẳng định thương hiệu trong và ngoài nước, trở thành cánh đồng vàng mang lại giá trị kinh tế lớn.

Du lịch sinh thái Đồng Tháp đang phát triển mạnh mẽ những năm gần đây

Các sản phẩm OCOP và làng nghề truyền thống như sen, nem Lai Vung, hủ tiếu Sa Đéc, mắm Gò Công, xoài sấy, cùng trái cây đặc trưng thanh long Chợ Gạo, sầu riêng Ngũ Hiệp, vú sữa Lò Rèn, được đưa vào chuỗi giá trị thông qua chế biến, nâng cao chất lượng bao bì, kết nối với du lịch và đưa lên sàn thương mại điện tử. Những sản phẩm này không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn bảo tồn bản sắc văn hóa, tạo nên vườn ước mơ, nơi giá trị truyền thống hòa quyện với sáng tạo và cơ hội kinh tế.

Những cánh đồng vàng bạt ngàn tại Đồng Tháp, nền tảng của chuỗi giá trị lúa gạo chất lượng cao

Đồng Tháp triển khai đồng bộ xây dựng chuỗi giá trị cho từng nhóm sản phẩm. Lúa gạo được sản xuất theo vùng lớn, áp dụng đồng bộ quy trình tiết kiệm nước, giảm phát thải, liên kết tiêu thụ qua doanh nghiệp, đồng thời tham gia Đề án quốc gia phát triển 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Cây ăn trái, đặc biệt là các loại có tiềm năng xuất khẩu như xoài, sầu riêng, chanh dây, khóm, nhãn, được chuẩn hóa quy trình, cấp mã số vùng trồng, nhiều sản phẩm xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Châu Âu. Thủy sản, với cá tra là chủ lực, được quy hoạch vùng nuôi tập trung, hình thành chuỗi khép kín từ con giống, vùng nuôi, thu hoạch đến chế biến và xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

Đối với các sản phẩm làng nghề và OCOP, việc đầu tư chế biến, nâng cao bao bì, kết nối với du lịch và đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử giúp mở rộng không gian tiêu thụ và đa dạng hóa kênh tiếp cận thị trường, góp phần xây dựng hình ảnh Đồng Tháp như một vườn ước mơ nơi mỗi sản phẩm vừa giàu giá trị kinh tế, vừa giữ được bản sắc văn hóa truyền thống.

Nét đẹp của làng hoa Sa Đéc, Đồng Tháp

Những nỗ lực này giúp nông nghiệp Đồng Tháp chuyển từ mô hình truyền thống sang kinh tế nông nghiệp, trong đó nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và chính quyền đồng hành cùng nhau, tạo ra giá trị bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu nhập cho người dân.

Ứng dụng công nghệ và nâng cao quản trị nông nghiệp

Đồng Tháp xác định chuyển đổi số và công nghệ cao là giải pháp trọng tâm để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và tháo gỡ các điểm nghẽn trong chuỗi giá trị. Trong sản xuất, các mô hình canh tác thông minh như tưới tiết kiệm, bón phân theo cảm biến, sử dụng máy bay không người lái giám sát sâu bệnh và quản lý mùa vụ đã được áp dụng rộng rãi. Hợp tác xã kết nối với doanh nghiệp công nghệ tạo thành cây cầu kết nối giữa nông dân, tri thức kỹ thuật và thị trường, giúp giảm chi phí, tiết kiệm nguồn lực và giảm phát thải.

Ao nuôi cá tra tại Đồng Tháp, biểu tượng cho ngành thủy sản chủ lực

Trong khâu tiêu thụ, các sản phẩm chủ lực như xoài, sầu riêng, cá tra được gắn mã QR truy xuất nguồn gốc, giúp người tiêu dùng trong và ngoài nước yên tâm về chất lượng. Nhiều hợp tác xã và doanh nghiệp đã bước đầu đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường. Đồng Tháp còn thử nghiệm ứng dụng blockchain và IoT trong nuôi trồng thủy sản, tích hợp dữ liệu vùng trồng, vùng nuôi trên nền tảng số, theo dõi sản xuất theo thời gian thực, nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thiểu rủi ro.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp Lê Hà Luân, cho biết ngành Nông nghiệp của tỉnh tiếp tục xác định phát triển chuỗi giá trị là nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao giá trị nông sản. Theo đó, tỉnh đặt mục tiêu xây dựng và phát triển thương hiệu mạnh cho các sản phẩm chủ lực, đồng thời đảm bảo các tiêu chuẩn về chất lượng và an toàn thực phẩm.

Đồng thời, tỉnh tập trung đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng chế biến, bảo quản sau thu hoạch và logistics nông sản để giảm thất thoát, nâng cao giá trị gia tăng. Các hợp tác xã, tổ hợp tác và hội quán nông dân được coi là nền tảng kết nối giữa nông dân với doanh nghiệp, ngân hàng và nhà khoa học. Đồng Tháp cũng thúc đẩy ký kết hợp đồng bao tiêu dài hạn và hình thành vùng nguyên liệu tập trung, nhằm tạo sự liên kết bền vững trong toàn chuỗi giá trị nông sản.

Những cánh đồng lúa, đồng sen, những vườn hoa, cây ăn trái… ở các địa phương thuộc tỉnh Đồng Tháp đã cộng hưởng tạo nên thương hiệu du lịch cho vùng đất sen hồng

Nhờ những nỗ lực này, Đồng Tháp đang lan tỏa “ngọn lửa sáng tạo” từ nông dân đến doanh nghiệp và chính quyền, giúp nền nông nghiệp phát triển theo mô hình hiện đại - xanh - số - tuần hoàn. Những sản phẩm chủ lực không chỉ đứng đầu cả nước về năng suất, chất lượng mà còn mở rộng thị trường xuất khẩu, tạo động lực phát triển thương mại, du lịch nông nghiệp và dịch vụ liên quan.

Không gian phát triển vùng và nền nông nghiệp sinh thái

Bước sang giai đoạn mới, Đồng Tháp xác định nông nghiệp là mũi nhọn, gắn với chuỗi giá trị, chế biến sâu và mở rộng xuất khẩu. Tỉnh tổ chức lại không gian phát triển sinh thái, gắn kết thị trường, công nghiệp chế biến và hạ tầng kỹ thuật: Vùng Đồng Tháp Mười và các địa phương đầu nguồn sông Tiền trở thành trung tâm sản xuất lúa gạo, sen và thủy sản nước ngọt; vùng phù sa nước ngọt dọc sông Tiền chuyên canh cây ăn trái đặc sản và hoa kiểng cấp quốc gia; vùng duyên hải ven biển phát triển kinh tế nông nghiệp biển, thích ứng biến đổi khí hậu.

Á hậu Thủy Tiên diện áo bà ba quảng bá du lịch Đồng Tháp

Tỉnh cũng thực hiện hiệu quả đề án “Cắt vụ, chuyển đổi mùa vụ, hình thành vùng sản xuất lúa 2 vụ/năm”, chuyển dịch cơ cấu cây trồng kém hiệu quả sang hoa kiểng, cây ăn trái, nuôi thủy sản và chăn nuôi gia súc, gia cầm theo hướng hiện đại, an toàn, hữu cơ. Những bước đi này giúp Đồng Tháp trở thành địa phương sản xuất lương thực trọng điểm, với các ngành hàng chủ lực đứng đầu cả nước về năng lực cạnh tranh, quy mô vùng chuyên canh lớn.

Thành công trong nông nghiệp đã kéo theo sự phát triển đồng bộ của thương mại, dịch vụ, logistics và du lịch nông nghiệp. Mô hình tăng trưởng chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa, từ một tỉnh thuần nông sang nền kinh tế đa dạng với sự phát triển đồng bộ của công nghiệp, dịch vụ và nông nghiệp công nghệ cao. Các nhà máy chế biến quy mô lớn, công nghệ hiện đại giúp sản phẩm không còn phụ thuộc xuất khẩu thô, nâng cao giá trị gia tăng và đưa nông sản Đồng Tháp vươn xa thị trường quốc tế.

"Một thoáng Đồng Tháp" trong Triển lãm 80 năm thành tựu đất nước

Với diện tích gần 6.000km², hơn 4,2 triệu dân và vị trí chiến lược tại cửa ngõ vùng Đồng bằng dông Cửu Long, Đồng Tháp đang hướng tới mục tiêu trở thành tỉnh phát triển nhanh, bền vững, nông nghiệp thông minh, nơi mỗi sản phẩm là kết tinh của tri thức, công nghệ và khát vọng. Từ cánh đồng vàng đến vườn ước mơ, từ những hạt giống của tương lai đến ngọn lửa sáng tạo, Đồng Tháp khẳng định vị thế dẫn đầu trong xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại và bền vững, mở ra cơ hội nâng cao thu nhập cho người nông dân và giá trị cộng đồng.

Hoàng Lân