Điều gì xảy ra nếu không có vắc-xin ngừa Covid-19?

Remdesivir là một loại thuốc kháng virus đang được nghiên cứu để điều trị Covid-19

Bài liên quan

Thế giới biến chuyển như thế nào thời hậu Covid-19

Sự nguy hiểm của 'làn sóng lây nhiễm thứ hai' dịch Covid-19

Các tỷ phú Mỹ ngày càng giàu hơn trong đại dịch

Người dân Malaysia muốn tiếp tục lệnh phong toả nhằm ngăn chặn Covid-19

Cuộc chạy đua tìm vắc-xin

Các quốc gia sẽ từng bước mở cửa trở lại, các lệnh hạn chế cũng được nới lỏng. Tuy nhiên, xét nghiệm và giãn cách xã hội sẽ trở thành một phần trong cuộc sống của con người. Các phương án điều trị có thể vẫn đang được nghiên cứu nhưng dịch bệnh có thể bùng phát mỗi năm và số người tử vong sẽ tiếp tục tăng.

Tuy nhiên, điều này hoàn toàn có thể xảy ra bởi trước đó chuyện tương tự từng xảy ra. Tiến sĩ David Nabarro - Giáo sư chuyên y tế toàn cầu tại Đại học Hoàng gia London - một trong những đặc phái viên của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) về Covid-19 cho biết: “Chúng tôi không thể đưa ra một giả định tuyệt đối rằng sẽ có vắc-xin ngừa Covid-19 hoặc giả dụ có, nó có thực sự an toàn và hiệu quả hay không?Trên thực tế, có một số loại virus mà đến giờ chúng ta vẫn chưa có vắc-xin phòng ngừa”.

Vì vây, ông cũng nhấn mạnh: “Điều cần thiết là các quốc gia luôn đặt việc chống Covid-19 như một nhiệm vụ thường trực cũng như song hành với phát triển kinh tế và các đời sống xã hội”.

Hầu hết các chuyên gia vẫn tự tin rằng sẽ có vắc-xin ngừa Covid-19 vì không giống những loại virus như HIV hay virus gây ra bệnh sốt rét, virus SARS-CoV-2 không biến đổi nhanh chóng.

Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm quốc gia Mỹ, Tiến sĩ Anthony Fauci, cho rằng sẽ có vắc-xin chống Covid-19 trong vòng một năm hoặc 18 tháng tới. Giám đốc Y tế của Anh, Chris Whitty, thì nhận định một năm vẫn có thể là quá sớm.

Tuy nhiên, kể cả khi có vắc-xin, hiệu quả trong việc phòng ngừa khi phát triển trong thời gian ngắn như vậy cũng cũng sẽ là một kỳ tích.

Tiến sĩ Peter Hotez, Hiệu trưởng Đại học Y dược Nhiệt đới thuộc Đại học Y Baylor (Houston) cho biết: “Chúng ta chưa bao giờ tạo ra một loại vắc-xin nào chỉ mất có 1 năm hoặc 18 tháng cả. Điều đó không có nghĩa là không thể. Tuy nhiên, chúng ta cần kế hoạch A và kế hoạch B”.

Khi không có vắc-xin

Năm 1984, Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ, Margaret Heckler tuyên bố tại một cuộc họp báo ở Washington, DC, rằng các nhà khoa học đã xác định thành công loại virus mà sau này được biết đến là HIV và dự đoán rằng vắc-xin phòng ngừa sẽ sẵn sàng để thử nghiệm sau hai năm.

Sau gần bốn thập kỷ, 32 triệu người chết vì căn bệnh thế kỷ này và thế giới vẫn đang mong chờ vắc-xin.

Trong rất nhiều năm, chẩn đoán dương tính với loại virus này là bản án tử đối với nhiều người. Không chỉ vậy, họ còn phải sống những năm tháng cuối cùng trong sự hắt hủi của xã hội.

Giãn cách xã hội hay phong tỏa đất nước hoàn toàn có thể được ban hành lại cho đến khi tìm ra vắc-xin ngừa Covid-19

Các nghiên cứu để tìm ra loại vắc-xin ngăn ngừa HIV/AIDS không hề ngừng lại. Năm 1997, Tổng thống Mỹ Bill Clinton tuyên bố quốc gia này sẽ chế tạo được vắc-xin trong vòng một thập kỷ. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có kết quả.

Những khó khăn trong việc tìm ra vắc-xin bắt đầu từ chính bản chất của virus HIV/AIDS. "Nếu như cúm mùa có thể tự biến đổi từ năm này qua năm khác, để cho hệ miễn dịch của bạn trong năm trước đó không thể phòng bệnh cho năm sau, thì bản thân HIV có thể biến đổi ngay trong một lần nhiễm”. Paul Offit, bác sĩ nhi khoa và chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, đồng thời là người phát minh ra vắc-xin phòng bệnh tiêu chảy rotavirus chia sẻ.

"Nó sẽ biến đổi liên tục trong cơ thể khiến người bệnh có cảm giác như đang bị nhiễm hàng nghìn chủng HIV khác nhau. Một khi nó biến đổi, virus làm tê liệt hệ miễn dịch của người bệnh.", Offit nói thêm.

HIV đặt ra những khó khăn cho các nhà nghiên cứu còn Covid-19 không khó nắm bắt đến như vậy. Điều này khiến các chuyên gia thường lạc quan hơn trong việc tìm kiếm vắc-xin ngừa Covid-19.

Tuy nhiên, ngoài HIV, thế giới vẫn còn tồn tại những căn bệnh phát triển từ virus khiến các nhà khoa học bó tay. Hàng chục năm nay, thế giới vẫn chưa tìm ra lời giải cho bệnh sốt xuất huyết khiến 400.000 người bị mắc mỗi năm theo thống kê của WHO.

Tương tự như vậy, rất khó để phát triển vắc-xin ngăn ngừa rhovirus và adenovirus thông thường gây ra các triệu chứng cảm lạnh, giống với virus SARS-CoV-2. Hiện chỉ có một loại vắc-xin ngăn chặn hai chủng adenovirus và chúng đều không có sẵn trên thị trường.

"Kế hoạch B"

Nếu số phận tương tự xảy ra với vắc-xin Covid-19, thì virus có thể tồn tại trong nhiều năm. Tuy vậy, phác đồ điều trị HIV/AIDS vẫn có thể cung cấp một giải pháp để xã hội có thể sống cùng một căn bệnh chưa tìm ra lời giải.

"Đối với HIV, chúng tôi đã có thể biến nó thành căn bệnh mãn tính với thuốc kháng virus. Chúng tôi đã làm những gì hy vọng làm được với bệnh ung thư. Sau những năm 1980, dương tính với HIV không còn là án tử đối với mọi người. Viên thuốc uống hằng ngày đã bảo vệ hàng trăm nghìn người có nguy cơ nhiễm HIV trước căn bệnh", chuyên gia Offit cho biết.

Hiện các y, bác sĩ vừa nghiên cứu một số phương pháp điều trị Covid-19 vừa thử nghiệm vắc-xin. Các nhà khoa học đang xem xét thử nghiệm thuốc chống Ebola, trong khi tìm hiểu phương pháp điều trị bằng huyết tương. Tuy nhiên, tất cả các thử nghiệm đều ở giai đoạn ban đầu.

Nếu như vắc-xin chưa thể sản xuất, cuộc sống sẽ không còn như bây giờ. Ông Nabarro cho biết mỗi cá nhân phải tự chịu trách nhiệm đối với xã hội, cần tự cách ly ngay khi có triệu chứng hoặc tiếp xúc với người mắc Covid-19. Tư tưởng của người lao động chỉ thấy cảm lạnh thông thường và vẫn tiếp tục đi làm nên phải chấm dứt. Các chuyên gia cũng dự đoán sẽ có một sự thay đổi quan điểm đối với cách thức làm việc từ xa, làm việc tại nhà.

Trong ngắn hạn, chương trình xét nghiệm trên diện rộng và theo dõi tiếp xúc cũng cần được triển khai để cuộc sống hoạt động song song với Covid-19. Các lệnh hạn chế sẽ được khuyến cáo mỗi mùa đông về cho đến khi có vắc-xin thực sự và lệnh phong tỏa có thể được tái áp dụng bất kỳ khi nào chính quyền cảm thấy cần thiết.