Khẳng định bản sắc và tầm vóc văn hóa Hà Nội

Đến dự Lễ trao giải, về phía đại biểu Trung ương có: Nhà báo Lê Quốc Minh - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Nhà báo Phạm Mạnh Hùng, Phó Tổng giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam; Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam.

Đồng chí Trương Việt Dũng - Thành ủy viên, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội tặng hoa chúc mừng Ban Tổ chức giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội

Về phía Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN), cơ quan chủ quản của báo Thể thao và Văn hóa có các đồng chí: Vũ Việt Trang - Bí thư Đảng ủy, Tổng giám đốc TTXVN; Trần Mai Hưởng - nguyên Tổng giám đốc TTXVN; Nguyễn Tuấn Hùng - Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Tổng giám đốc TTXVN; Nguyễn Thị Sự - Phó Tổng giám đốc TTXVN; Đoàn Tuyết Nhung - Phó Tổng giám đốc TTXVN.

Về phía đại biểu thành phố Hà Nội có các đồng chí: Trương Việt Dũng - Thành ủy viên, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội; Vũ Hà - Thành ủy viên, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội, lãnh đạo các sở, ngành thành phố Hà Nội...

Đồng chí Trương Việt Dũng - Thành ủy viên, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội; nhà báo Nguyễn Thiện Thuật - Tổng Biên tập báo Thể thao và Văn hóa và nhà báo Nguyễn Mạnh Hưng - Tổng Biên tập báo Tuổi trẻ Thủ đô tham quan triển lãm tại lễ trao giải

Về phía Ban Tổ chức có: Nhà báo Nguyễn Thiện Thuật - Tổng Biên tập báo Thể thao và Văn hóa, Trưởng BTC, thành viên Hội đồng Giám khảo; chị Bùi Cẩm Vi, cháu nội danh họa Bùi Xuân Phái là đại diện cho Quỹ Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội.

Đồng chí Vũ Hà - Thành ủy viên, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội, ông Hoàng Tuấn Long, Bí thư Đảng ủy phường Cửa Nam cùng đại biểu tham quan triển lãm những đề cử của giải thưởng năm nay

Hội đồng giám khảo Giải thưởng có: Nhà thơ Bằng Việt - nguyên Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng giám khảo; PGS, TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội; Nhà sử học Dương Trung Quốc - Phó Chủ tịch Hội Sử học Việt Nam, thành viên Hội đồng giám khảo; Nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam, thành viên Hội đồng giám khảo.

Đại biểu tham dự Lễ trao giải

Tới dự buổi Lễ trao giải còn có các chủ nhân 11 đề cử của Giải thưởng cùng thân nhân, bạn bè, đồng nghiệp của các tác giả; đông đảo các văn nghệ sĩ, trí thức, cùng đông đảo đại diện các cơ quan báo chí Trung ương và Hà Nội.

Khắc sâu những tình yêu Hà Nội

Phát biểu tại Lễ trao giải, nhà báo Nguyễn Thiện Thuật - Tổng biên tập báo Thể thao và Văn hóa, Trưởng BTC nhấn mạnh: Mười tám năm qua, giải thưởng đã trở thành nhịp cầu kết nối quá khứ - hiện tại - tương lai, khẳng định sức sống bất tận của tình yêu Hà Nội. Từ những nghiên cứu công phu về lịch sử, văn hóa; những sáng tác nghệ thuật lay động lòng người; cho đến những hành động thiết thực nhằm gìn giữ không gian sống, bảo tồn di sản và phát triển đô thị bền vững - tất cả đã góp phần làm nên một Hà Nội "vừa cổ kính, vừa hiện đại, vừa truyền thống, vừa đổi mới".

Nhà báo Nguyễn Thiện Thuật - Tổng biên tập báo Thể thao và Văn hóa, Trưởng BTC phát biểu khai mạc Lễ trao giải

Mùa giải lần thứ 18 này đến với chúng tôi trong tinh thần thần tốc và hừng hực khí thế - như chính công trình Triển lãm Quốc gia ở Đông Anh, được hoàn thành vượt tiến độ tới 15 tháng, trở thành một kỳ tích xây dựng, một biểu tượng mới của Hà Nội hiện đại. Từ khí thế ấy, chúng ta lại đón chờ những công trình văn hóa khác - như Nhà hát Opera Hà Nội và công viên nghệ thuật Quảng An sắp khởi công; hay hy vọng một ngày không xa, dòng sông Tô Lịch sẽ hồi sinh thành "kinh mạch" văn hóa, tâm linh và không gian nghệ thuật của Thủ đô.

Văn hóa không chỉ là ký ức, là chiều sâu lắng đọng, mà còn là ngọn đuốc soi đường cho quốc dân đi, là động lực sáng tạo để Hà Nội vươn mình trong thời đại công nghiệp văn hóa. Từ những giá trị vàng son của kiến trúc Pháp - Việt, những bức phù điêu trăm tuổi vừa được tu bổ, đến hành trình chuẩn bị cho 950 năm Quốc Tử Giám (1076 - 2026); từ loạt tranh "Xuống phố" của Phạm Bình Chương đến những tác phẩm sơn mài mới lạ của Chu Nhật Quang; từ không gian nghệ thuật truyền thống đến vở nhạc kịch "Lửa từ đất" - tất cả đều là những ngọn lửa khẳng định sức mạnh mềm, khẳng định bản sắc và tầm vóc văn hóa Hà Nội.

Ban Tổ chức tặng hoa đại diện các đề cử Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội

"Hôm nay, trong không gian bình yên bên Hồ Gươm - mặt nước vừa trong xanh trở lại sau cơn bão, nơi Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục đang mở ra tầm nhìn mới - chúng ta càng cảm nhận rõ hơn nét đẹp giản dị, ân tình và trữ tình của Hà Nội. Như nhạc sĩ Trần Tiến đã ví: "Hà Nội, Hồ Gươm - bình rượu ngàn năm để lại bên phố".

Trong bối cảnh đất nước đứng trước thời cơ và thách thức mới, Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội tiếp tục là nơi tôn vinh những trái tim, khối óc và bàn tay đã, đang và sẽ cống hiến cho Thủ đô. Mỗi tác phẩm, mỗi công trình, mỗi sáng kiến được vinh danh hôm nay là một minh chứng cho tình yêu Hà Nội bất diệt, cho khát vọng xây dựng một Thủ đô văn minh, hiện đại nhưng vẫn giữ trọn căn cốt, bản sắc", nhà báo Nguyễn Thiện Thuật bày tỏ.

Khát vọng xây dựng Thủ đô văn minh, bản sắc

Theo đó, Giải thưởng Lớn năm nay đã được trao cho nhạc sĩ Trần Tiến vì đã cống hiến cho Hà Nội những ca khúc thấm đẫm mạch nguồn văn hóa sông Hồng, phố cổ, xứ Đoài…

Nhà báo Lê Quốc Minh và nhà báo Vũ Việt Trang trao Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội tới nhạc sĩ Trần Tiến

Nhạc sĩ Trần Tiến tại lễ trao giải

Trần Tiến đã góp phần đặc biệt trong việc khắc họa Hà Nội qua âm nhạc. Với ông, Hà Nội không chỉ là một địa danh, mà còn là dòng sông Hồng chảy mãi, là những con phố vừa nghèo vừa thơ, là xứ Đoài đặc hữu nay đã trở thành một phần Thủ đô. Những ca khúc của ông đã góp phần làm giàu thêm bản sắc âm nhạc Hà Nội, đưa Hà Nội trở thành một biểu tượng văn hóa trong đời sống tinh thần người Việt Nam.

Ở hạng mục "Tác phẩm - Vì tình yêu Hà Nội", có hai tác phẩm được trao giải thưởng. Đó là loạt tranh của họa sĩ Phạm Bình Chương trong 20 năm “Xuống phố” và vở nhạc kịch "Lửa từ Đất".

Nhà thơ Bằng Việt và nhà báo Nguyễn Thị Sự trao giải "Tác phẩm - Vì tình yêu Hà Nội" tới họa sĩ Phạm Bình Chương

Vở nhạc kịch “Lửa từ Đất” được ví như một bản anh hùng ca - về Hà Nội của những năm 1930 - và những con người làm nên lịch sử. Đây là một công trình nghệ thuật đặc biệt, được xây dựng không chỉ như một tác phẩm sân khấu đơn thuần mà còn là một nỗ lực nghiêm túc trong việc tái hiện, lưu giữ và tôn vinh một phần lịch sử vô cùng quan trọng của Thủ đô Hà Nội và cả nước.

Trung tâm của vở diễn là chân dung đồng chí Nguyễn Ngọc Vũ - Bí thư Thành ủy chính thức đầu tiên của Đảng bộ Hà Nội. Qua hình tượng này, vở nhạc kịch không chỉ kể về một nhân vật lịch sử mang lý tưởng mà còn khắc họa sự lớn mạnh của Đảng Cộng sản Việt Nam ngay từ những ngày đầu. Từ việc cảm hóa gia đình, hàng xóm, bạn tù cho đến những trí thức Hà Nội, đồng chí Nguyễn Ngọc Vũ đã lan tỏa ngọn lửa cách mạng đến mọi tầng lớp nhân dân. “Lửa từ Đất” tượng trưng cho ánh sáng mà Đảng thắp lên trong đêm tối của chế độ thực dân, sinh ra từ lòng dân, hun đúc từ khát vọng độc lập và tự do.

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân và nhà báo Hồ Quang Lợi trao giải "Tác phẩm - Vì tình yêu Hà Nội" tới ekip thực hiện vở nhạc kịch "Lửa từ Đất"

Một đóng góp quan trọng khác của vở nhạc kịch “Lửa từ Đất” còn phải kể tới, đó là góp phần định hướng phát triển công nghiệp văn hóa của Hà Nội. Theo đó, với vai trò là một vở nhạc kịch thuần Việt, “Lửa từ Đất” đóng góp một phần không nhỏ vào việc tạo dựng nền tảng cho công nghiệp văn hóa của Hà Nội, giúp khẳng định vị thế của thành phố trong việc quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Chính thức được công diễn vào 15 - 16/3/2025; 26/4/2025 và tới đây “Lửa từ Đất” sẽ được đến với khán giả qua chương trình Sân khấu truyền hình của Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội.

Nhạc kịch “Lửa từ Đất” được thực hiện với sự đồng ý về chủ trương của Thành ủy, UBND TP Hà Nội và sự phối hợp, hướng dẫn, hỗ trợ của Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy, Sở Văn hóa và Thể thao TP Hà Nội, Sở Thông tin và Truyền thông TP Hà Nội (cũ), Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, Nhà hát Tuổi Trẻ Việt Nam thực hiện.

Tổng đạo diễn - NSƯT Cao Ngọc Ánh phát biểu sau khi nhận giải

Ê-kíp sáng tạo gồm: Tổng đạo diễn - NSƯT Cao Ngọc Ánh, Nhà viết kịch Lê Quý Hiền, Đạo diễn âm nhạc - Nhạc sĩ Minh Đạo, Tổng biên đạo NSND Trần Ly Ly cùng các cộng sự, diễn viên.

Giải "Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội" được trao cho dự án Nhà hát Opera Hà Nội và công viên nghệ thuật Quảng An.

Ban Tổ chức trao giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội

Dự án Nhà hát Opera Hà Nội và công viên văn hóa nghệ thuật thuộc đồ án quy hoạch chi tiết khu vực trục không gian trung tâm bán đảo Quảng An, tỷ lệ 1/500 được UBND TP Hà Nội phê duyệt quy hoạch hồi tháng 11/2024. Nhà hát Opera Hà Nội được xem là một dự án trọng điểm góp phần nâng tầm vị thế Thủ đô.

Công trình dự kiến sẽ được thực hiện theo hình thức xã hội hóa, dưới sự kiểm soát chặt chẽ của TP Hà Nội trong suốt quá trình thiết kế cũng như thi công và vận hành. Chủ đầu tư dự án là Công ty TNHH Thành phố Mặt Trời (Tập đoàn Sun Group), được UBND TP Hà Nội lựa chọn tháng 4/2025. Đây là đơn vị từng thực hiện nhiều dự án quy mô lớn trong lĩnh vực văn hóa - du lịch.

Ban Tổ chức cũng trao Giải "Việc làm - Vì tình yêu Hà Nội" tới Trung tâm triển lãm Việt Nam

Dự án nhà hát được thiết kế bởi kiến trúc sư nổi tiếng người Ý Renzo Piano - cây đại thụ của ngành kiến trúc hiện đại với những tác phẩm làm thay đổi thế giới. Kiến trúc sư Renzo Piano cho biết, với Nhà hát Opera Hà Nội, ông mong muốn được góp phần xây dựng một nhà hát mang tính biểu tượng cho Việt Nam, và đưa nơi đây vào danh sách các nhà hát nổi tiếng nhất trên thế giới như tại Paris, Milan, Berlin, London, New York, Los Angeles…

Với quy mô lớn và định hướng trở thành nơi tổ chức các chương trình nghệ thuật tầm cỡ thế giới, là điểm đến của những các nghệ sĩ lừng danh toàn cầu, Nhà hát Opera Hà Nội sẽ góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm đến opera hàng đầu thế giới.

Tại buổi lễ, Ban Tổ chức cũng trao Giải "Việc làm - Vì tình yêu Hà Nội" tới Trung tâm triển lãm Việt Nam - một "kỳ quan" mới của Hà Nội, một kỳ tích xây dựng tại Việt Nam.

Hương Thu