Kiểm soát chặt việc mua, bán hoá chất

Luật Hóa chất (sửa đổi) chính thức được thông qua. Ảnh: Quochoi

Sáng 14/6, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Hóa chất (sửa đổi). Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.

Trước khi biểu quyết thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.

Một trong những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm là những hành vi bị nghiêm cấm (Điều 3). Trong đó, có ý kiến đề nghị tăng cường quy định về hành vi bị cấm, bổ sung các hành vi nghiêm cấm liên quan đến hóa chất vượt ngưỡng cho phép.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu, dự thảo Luật đã bổ sung hành vi nghiêm cấm liên quan đến hóa chất vượt ngưỡng cho phép tại khoản 5 Điều 3 như sau: “Sản xuất, nhập khẩu sản phẩm, hàng hóa có hàm lượng hóa chất nguy hiểm không tuân thủ quy định của Luật này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến con người, cơ sở vật chất, tài sản, môi trường”.

Cũng có ý kiến đề nghị bổ sung hành vi bị nghiêm cấm là lợi dụng nền tảng số, mạng xã hội, website, sàn giao dịch thương mại điện tử để quảng cáo, rao bán, kinh doanh, cung cấp hóa chất nguy hiểm trái pháp luật. Đồng thời, nên có quy định giao trách nhiệm cho Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp Bộ Công Thương, Bộ Công an trong kiểm tra, xử lý vi phạm trên môi trường mạng.

Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, quy định tại khoản 1 Điều 3 dự thảo Luật đã bao quát và đủ cơ sở để xử lý nghiêm khắc các hành vi cung cấp hóa chất nguy hiểm trái pháp luật, bất kể hành vi đó được thực hiện theo phương thức mua bán trực tiếp hay thông qua môi trường điện tử (nền tảng số, mạng xã hội hay sàn giao dịch điện tử…).

Cụ thể, khoản 1 Điều 3 dự thảo Luật quy định rõ việc cấm: “Chiếm đoạt hóa chất; sản xuất, kinh doanh, vận chuyển, tồn trữ, sử dụng, mua, bán, trao đổi, tặng cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố trái pháp luật về hóa chất”.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, có ý kiến đề nghị nghiên cứu, bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến hóa chất không rõ nguồn gốc, hóa chất nhập lậu, xuất, nhập khẩu hóa chất không bảo đảm đúng theo quy định của pháp luật.

Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, khoản 1 Điều 3 quy định nghiêm cấm các hành vi sản xuất, kinh doanh, vận chuyển, tồn trữ, sử dụng, mua, bán, trao đổi trái pháp luật về hóa chất, theo đó đã bao gồm các hành vi như đại biểu nêu. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không bổ sung nội dung này trong dự thảo Luật.

Cũng có ý kiến đề nghị bổ sung hành vi cấm sử dụng hóa chất độc hại, tác động trực tiếp lên giống cây trồng không theo đúng quy trình bảo vệ thực vật, làm ảnh hưởng tới môi trường và sức khỏe con người; chỉnh sửa khoản 4 Điều 3 như sau: “Sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc, hóa chất thuộc danh mục hóa chất không được sử dụng để sản xuất kinh doanh và bảo quản thực phẩm, thuốc, nguyên liệu làm thuốc mỹ phẩm, thức ăn chăn nuôi, giống cây trồng, thức ăn thủy sản, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, sản phẩm hóa chất, tiêu dùng”.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, nội dung đại biểu nêu đã được quy định tại Khoản 9 Điều 9 của Luật Trồng trọt năm 2018 về các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động trồng trọt, theo đó quy định như sau: “Canh tác gây hại cho cây trồng, vật nuôi và sức khỏe con người; gây ô nhiễm môi trường; suy thoái và cạn kiệt tài nguyên đất, nước và đa dạng sinh học”.

Hoạt động canh tác bao gồm việc sử dụng các vật tư nông nghiệp, trong đó có hóa chất. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật.