Nạn quấy rối tình dục nơi công cộng, làm cách nào để dẹp bỏ?

Ngày 15/3, Vụ Bình đẳng giới (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Hà Nội, Trung tâm Quản lý giao thông công cộng thành phố Hà Nội, trường Đại học Giao thông vận tải, UBND huyện Đông Anh, Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững (MSD) cùng Tổ chức Plan International, Viện Phát triển Sức khỏe Cộng đồng Ánh sáng (LIGHT) tổ chức Hội thảo “Hành trình đến với thành phố an toàn”. Hội thảo nằm trong khuôn khổ dự án “Thành phố an toàn, thân thiện với em gái”.

Đại diện các bên tham gia dự án “Thành phố an toàn, thân thiện với em gái” cam kết cùng nỗ lực hành động

Tình trạng quấy rối ngày càng tinh vi và phức tạp

Dù không phải vấn đề mới nhưng tình trạng quấy rối tình dục nơi công cộng, đặc biệt với trẻ em gái, phụ nữ và nhóm LGBTIQ+ vẫn đang diễn ra khá phổ biến với tính chất ngày càng phức tạp. Theo báo cáo khảo sát an toàn của em gái ở nơi công cộng và trên phương tiện công cộng của Tổ chức Plan International Việt Nam thực hiện năm 2014: 31% trong số 1.128 em gái được hỏi đã từng bị quấy rối tình dục khi đi xe buýt; Chỉ 13% em gái và 8% em trai cho rằng cảm thấy an toàn nơi công cộng.

Sở dĩ vấn nạn quấy rối xảy ra với con số đáng báo động như vậy bởi những biểu hiện của nó luôn ẩn mình và được ngụy biện dưới những lời yêu thương, câu đùa vui... Chính vì vậy, mọi người thường thờ ơ hoặc không nhận ra tính nghiêm trọng của những hành vi đó. Đặc biệt, đa phần trong các trường hợp quấy rối tình dục, nạn nhân và cả những người chứng kiến đều có xu hướng im lặng.

Bà Nguyễn Thu Giang - Phó Viện trưởng Viện LIGHT

Theo bà Nguyễn Thu Giang - Phó Viện trưởng, Viện Phát triển Sức khỏe Cộng đồng Ánh Sáng (LIGHT): "Phụ nữ và em gái nói chung đều gặp vấn đề rất lớn tại nơi công cộng bao gồm các địa điểm hữu hình như xe buýt, công viên và vô hình là trên môi trường mạng”.

Thanh, thiếu niên - thủ lĩnh của sự thay đổi

Thanh, thiếu niên là lực lượng quan trọng đối với tiến trình phát triển của quốc gia nói chung và của địa phương nói riêng. Sự tham gia của thanh, thiếu niên vào nỗ lực phòng ngừa bạo lực giới, xây dựng một cộng đồng sống an toàn, lành mạnh là điều quan trọng và cần thiết.

Đặc biệt, trong bối cảnh hiện tại, thanh niên được đánh giá là lực lượng ưu tú, am hiểu về các vấn đề công nghệ tiên phong, dẫn đầu trong quá trình tiếp cận thông tin, dẫn dắt thay đổi tích cực trong xã hội.

Nhấn mạnh về vai trò của thanh, thiếu niên trong hành trình này, đại diện MSD - United Way Việt Nam, bà Trần Vân Anh, chia sẻ: “Chúng tôi luôn đánh giá cao vai trò của thanh, thiếu niên trong nỗ lực xây dựng và kiến tạo một cộng đồng an toàn, thân thiện.

Do đó, trong mọi hoạt động của mình, chúng tôi luôn huy động sự tham gia tích cực từ các nhóm thanh, thiếu niên cùng đồng hành và trao quyền để có thể thực hiện những sáng kiến do các em khởi xướng; Thúc đẩy sự tham gia của giới trẻ vào nỗ lực phòng ngừa và ứng phó với các vấn đề bạo lực giới nói riêng, đóng góp vào quá trình kiến tạo, xây dựng cộng đồng, thành phố an toàn, văn minh nói chung”.

Bạn Phan Thị Phương Thảo, đại diện Câu lạc bộ thủ lĩnh của sự thay đổi (CLB COC) trường THPT Vân Nội (huyện Đông Anh, Hà Nội)

Bạn Phan Thị Phương Thảo, đại diện Câu lạc bộ thủ lĩnh của sự thay đổi (CLB COC) trường THPT Vân Nội (huyện Đông Anh, Hà Nội) chia sẻ: “Từ khi được hoạt động tại CLB COC, em đã nhận thức rất rõ về vai trò của cả nam và nữ. Hai giới có vai trò ngang nhau và cần được tạo điều kiện, cơ hội phát huy năng lực cũng như thụ hưởng về thành quả của sự phát triển.

Trong quá trình tham gia CLB COC, chúng em đã chứng kiến hoặc nghe nhiều câu chuyện của các nạn nhân bị quấy rối và phân biệt đối xử trên cơ sở giới. Ví dụ, các bạn nữ thường bị trêu khi đi ngoài đường, các bạn nam trong cộng đồng LGBT thì bị trêu chọc, tẩy chay. Chúng em luôn đồng hành, hỗ trợ các bạn và tích cực truyền thông qua các buổi sinh hoạt, đối thoại, trên nền tảng mạng xã hội để phòng chống quấy rối và phân biệt đối xử”.

Xây dựng không gian công cộng an toàn cho phụ nữ và em gái

Nằm trong nỗ lực xây dựng thành phố an toàn cho phụ nữ và em gái, bà Trần Thị Bích Loan, Phó Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) chia sẻ: ”Chúng tôi có những kế hoạch và đang trong giai đoạn xúc tiến hoàn thiện khuôn khổ chính sách, pháp luật; Đồng thời cũng có những hành động cụ thể nhằm ngăn ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới.

Không chỉ vậy, chúng tôi cũng thúc đẩy phối hợp liên ngành và xây dựng các mô hình thí điểm về phòng ngừa và ứng phó bạo lực trên cơ sở giới. Tất cả những hoạt động đều mong muốn chung tay xây dựng một không gian công cộng an toàn, thân thiện hơn cho phụ nữ và em gái. Vụ Bình đẳng giới sẽ luôn đồng hành và hỗ trợ các đơn vị để cùng nhau tạo ra những thay đổi tích cực”.

Bà Trần Thị Bích Loan, Phó Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội)

Là một nhà sáng tạo nội dung tích cực trong các chiến dịch cộng đồng, anh Nguyễn Việt Anh - nhóm 1977Vlogs, đưa ra sáng kiến: “Chúng ta cần truyền thông một cách khéo léo những nội dung sáng tạo, lồng ghép thông điệp tích cực, dễ chạm đến người xem để các bạn trẻ sống tốt hơn; Đồng thời, nâng cao nhận thức để giúp các bạn trẻ khi gặp những tình huống như vậy biết cách xử lý và bảo vệ bản thân.

Ngoài truyền thông, tôi vẫn mong có các hoạt động giáo dục giới tính ngay từ khi còn nhỏ. Trước khi chờ người khác bảo vệ, các bạn nữ hay yêu chính bản thân, đừng tự ti bất kỳ điều gì từ bản thân mình. Chỉ có sự tự tin mới giúp các bạn vượt qua những khó khăn từ bên ngoài”.

Nhóm 1977Vlogs

Việc xây dựng không gian công cộng an toàn cho phụ nữ và em gái là vô cùng cần thiết, cần có sự ủng hộ, chung tay góp sức và hành động từ tất cả các đơn vị và công đồng. Bất cứ ai trong chúng ta cũng đều có thể trở thành những người tiên phong dẫn dắt sự thay đổi. Khi chúng ta đồng lòng lên tiếng, đoàn kết hợp tác và nỗ lực hành động, mọi hành vi quấy rối phụ nữ, em gái dù ở đâu, hình thức nào cũng đều phải chấm dứt.