Ngày Tết, nhà chung cư có nhất thiết phải làm lễ cúng giao thừa ngoài trời không?

1. Lễ cúng giao thừa hay còn gọi là lễ Trừ Tịch

Cúng giao thừa là một nghi lễ bao đời nay vốn không thể thiếu với người dân Việt Nam mỗi đêm cuối năm. Lễ cúng giao thừa vốn còn được gọi là lễ Trừ Tịch. Trong đó “trừ tịch” được hiểu là giây phút cuối cùng của năm cũ và cũng là khoảnh khắc bắt đầu một năm mới.

Đây là thời điểm quan trọng, trời đất (Thiên - Địa) giao hòa, âm và dương đều hòa quyện, nhập làm một khiến vạn vật bừng lên sức sống mới. Một năm cũ với 365 ngày đã qua đi mang theo mọi điều không may mắn và chào đón nhiều điều mới tốt đẹp hơn trong năm mới.

Lễ cúng giao thừa còn được coi là lễ “khu trừ ma quỷ” thường được tổ chức vào khoảng đúng giờ Tý (từ lúc 23 giờ ngày 30 Tết đến tầm 1 giờ sáng ngày mùng 1 Tết).

Thông thường, lễ cúng giao thừa sẽ được chia thành 2 lễ, lễ cúng ngoài làm trời trước để “tống cựu, nghênh tân”, chính là để tiễn đưa vị quan Hành Khiển cũ và chuẩn bị đón rước quan Hành Khiển mới, lễ cúng trong nhà làm sau.

Lễ cúng giao thừa được chia thành lễ cúng ngoài trời và lễ cúng trong nhà

2. Ý nghĩa của lễ cúng giao thừa được làm ở ngoài trời

Theo quan niệm và phong tục truyền thống của người xưa, hàng năm Thiên đình đều thay toàn bộ các quan quân quản lý, trông nom mọi công việc ở dưới hạ giới, trong đó đứng đầu là người có trí như vị quan Toàn quyền.

Nếu năm nào có quan toàn quyền thật giỏi giang và anh minh lại liêm khiết thì người dân hạ giới sẽ được nhờ: Mùa màng thắng lợi, ít có thiên tai, gần như không có chiến tranh, khỏe mạnh, ít bệnh dịch…Trái lại, nếu chẳng may gặp phải ông quan lười biếng và kém cỏi hay tham lam thì dân đen hạ giới phải chịu đủ mọi điều khổ cực.

Cha ông ta hình dung, vào thời khắc giao thừa chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, khi mà quân đi và quân về đều tấp nập ngang trời, người trần mắt thịt sẽ không nhìn thấy được. Khi ấy, quan quân đều hối hả vô cùng, có người còn chẳng kịp ăn uống gì.

Vì thế, các gia đình dưới hạ giới thành kính dâng lên xôi gà cùng hoa quả và bánh trái cùng những đồ ăn nguội trong lễ cúng ở ngoài trời nhằm mục đích đưa tiễn người nhà Trời “cũ” đã cai quản mình năm trước và tận tình đón chào người nhà trời “mới” cùng xuống làm nhiệm vụ tại hạ giới năm sau.

Vì việc chung bận rộn, vất vả, nhiều vị quan quân không thể nào vào bên trong nhà, khề khà mâm bát mà chỉ có thể lướt qua hoặc thậm chí là hiểu và ghi nhận tấm lòng thành của gia chủ.

3. Nhà ở chung cư liệu có nhất thiết phải làm lễ cúng giao thừa ngoài trời không?

Nhiều hộ gia đình hiện đang sống ở chung cư đều có chung thắc mắc, nghi lễ cúng giao thừa có nhất thiết phải tiến hành ở ngoài trời không.

Chuyên gia cho biết, xưa, cha ông ta sống ở dưới đất, nhà cửa vườn tược rộng rãi, khi ấy cũng chưa có chung cư, nhà tập thể cao tầng như bây giờ nên các cụ thường đòi hỏi lễ cúng đầy đủ cả ở ngoài trời và trong nhà.

Lễ cúng trong nhà chủ yếu là cúng Thần linh và cúng Phật cùng cúng gia tiên, còn lễ cúng ở ngoài trường chủ yếu hướng tới cúng Thiên (tức là cúng ông Trời, cúng quan Hành Khiến và cúng chúng sinh). Việc này chỉ có ý nghĩa và thực hiện được khi nhà ở có sân vườn rộng rãi.

Trong khi đó, không gian bên ngoài chung cư đều khá chất hẹp, không có đất hay vườn nên hoàn toàn có thể chỉ cúng trong nhà chứ không bắt buộc phải làm lễ cúng ngoài trời.

Muốn làm lễ cúng này, các gia đình nên xuống dưới sân chung của tòa nhà chứ không nên làm ở ngoài hành lang, đúng tầng mình ở.

Lễ vật cúng ngoài trời cần được đặt sát gần với mặt đất để đáp ứng đòi hỏi có cả trời và có cả đất. Nên cúng ở trên tầng lầu, dù là tầng thấp cũng không thể gọi là cúng ngoài trời, vì khoảng cách tới mặt đất là quá xa.

Việc cúng bái nên và ưu tiên cần được tiến hành sát và ngay trên mặt đất, vì ở khung cảnh này hội tụ cả ba yếu tố Thiên Địa và Nhân (trên có trời, dưới có đất, ở giữa chính là con người), như vậy, thế giới tâm linh của con người sẽ được gắn kết tối đa.